روزنامه ابتکار
1398/12/19
کورش الماسی حاکمیت قانون و نه کارگزاران حاکم
اجازه دهید برای تنها چند لحظه در عالم خیال تصور کنیم که بیشتر صاحب منصبان و کاگزاران مدیریت کلان سیاسی صادقانه تلاش میکنند تا انواع چالشهای فلج کننده اجتماعی و ملی در عرصههای گوناگون معیشت شهروندان، روابط خارجه، اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و... را حل و فصل کنند. اختراعات بشر در عرصههای گوناگون به منظور آرامش و رفاه پایدار انسانها (شهروندان) رخ میدهند. حاکمیت قانون به جای کارگزاران حاکم یکی از دستآوردها یا اختراعات بنیادی، بسیار کاربردی و کارآمد بشر خرد باور معاصر در عرصه مدیریت کلان سیاسی جوامع و در راستای تلاش پیوسته و خستگی ناپذیر انسانها به منظور ایجاد امنیت، رفاه و آرامش اجتماعی است.حال با این پیش فرض میتوان پرسید چرا مدیریت کلان سیاسی تا این اندازه ناکارآمد است؟
شفاف و مختصرترین پاسخ: مدیریت کلان سیاسی متناسب با نیازهای جامعه بسیار پیچیده معاصر توسعه نیافته است. بدین معنی که در جوامع ابتدایی قرون پیشین حاکمیت کارگزاران در اشکال مختلف رایجترین شکل حکمرانی بود، اما در جوامع توسعه یافته و بسیار پیچیده معاصر، حاکمیت قانون رایج و کارآمدترین شکل حکمرانی است. شاید برجسته ترین تفاوت در این دو شکل از حکمرانی این باشد که حاکمیت قانون، خرد و دانش بنیاد و کارگزاران حاکم، تجربه و خرافات بنیاد، به عبارتی متکی بر تجربه و تواناییهای تعداد اندکی کارگزار است.
به منظور شفاف شدن موضوع تبیینی بسیار کلی و مختصر از مفاهیم قانون، حاکمیت قانون و کارگزاران حاکم ارائه میشود.
قوانین (قانون اساسی): برآیند درک و تشخیص یک امر یا امور (شرایط) خاص انسانی و اجتماعی است. بدین معنی که قانونگذار براساس درک و تشخیص عینی شرایط گوناگون انسانی و اجتماعی، اهدافی (به منظور سهولت زیست شهروندان) را تدوین و در راستای اجرا کردن این دسته از اهداف جمعی (اجتماعی و ملی)، از شهروندان میخواهد که در یک شرایط خاص به شکلی خاص و قابل پیشبینی رفتار یا عمل کند. از آنجا که قوانین (قانون اساسی) به منظور سازماندهی رفتار و عملکرد جمعی شهروندان ایجاد میشوند، لازم، ضروری و به صلاح جامعه است که رفتار و عملکرد شهروندان صرف نظر از جایگاه، تخصص، گروه اجتماعی، انواع باورها و... مطابق با قوانین مدون و قابل پیشبینی باشد.
حاکمیت قانون: نوعی روش مدیریت جامعه و کشور، برآیند و متناسب با توسعه جوامع پیچیده معاصر است.
کارگزاران حاکم: شیوه حکمرانی محصول شرایط خاص جوامع ابتدایی قرون پیشین است. در جوامعی که چهارپایان تنها وسیله حمل و نقل بودند، پزشکی مبتنی بر تجربه و خرافات بود، شمشیر و نیزه سلاح دفاعی بودند، سیاست مبتنی بر خشونت، ریاکاری، دسیسه و استبداد بود، خلاف منطق خواهد بود اگر روش و ساختار حکمرانی برآیند شرایط عینی انسانی و اجتماعی نباشد.
روش و ساختار حکمرانی (معلول) برآیند شرایط عینی (علت) جامعه یا کشور است. پر بیراه نیست اگر گفته شود، روش و ساختار حکمرانی کارگزاران حاکم در جوامع پیچیده معاصر؛ آرزو، خواست و هدف استعمارگران شرقی و غربی برای کنترل و هدایت کشورهای در حال توسعه به منظور غارت انواع منابع خدادی در این کشورها است.
اگر استدلال فوق عقلانی تلقی شود، آنگاه میتوان ادعا کرد که بنابر همه اصول منطقی، اخلاقی، سیاسی، مدیریتی و... انسانها، ملتها، جوامع و نظامهایی که توانایی بروز رسانی و کاربردی کردن اندیشهها، راهکارها، طرحها و راهبردها سیاسی و مدیریتی را متناسب با تحولات عینی انسانها و جوامع نداشته باشند، به ضرورت محکوم به ناکارآمدی و توقف در حرکت و توسعه خواهند شد. چراکه توسعه برآیند فهم کاربردی امور انسانی و اجنماعی و نه رویاهای رومانیک و توهمات تاریخی و متافیزیکی است.
بیشک کارآمدی هر حکومتی برآیند این حقیقت است که ساختار مدیریت کلان تا چه میزان برآیند شرایط، اهداف، نیازها و... عینی جامعه است. به گواه شواهد بیشمار عینی و تجربی، سازوکار کارگزاران حاکم به هیچ وجه پاسخگوی نیازها، اهداف، خواستهها و... شهروندان جوامع معاصر نیست.
کدام صاحب منصب یا کارگزار صادق، با اخلاق و وطن پرستی میتواند ادعا کند ما میتوانیم با چهارپایان و شمشیر و نیزه و... رژیم صهیونیستی، آمریکا یا ... را شکست دهیم. پس چگونه ممکن است با روشهای مدیریتی غیر کاربردی و منسوخ، انواع چالشها، نیازها و اهداف شهروندان و جامعه امروز را مدیریت و محقق کرد؟
هیچ هدف سیاسی به جز امنیت و اقتدار ایران و رفاه، آرامش و امنیت شهروندان مشروع و پایدار نخواهد بود. برخی صاحب منصبان، کارگزاران و سیاستورزان نیک میدانند که سربلندی، امنیت و اقتدار ملی و رفاه، آرامش شهروندان چه معنی دارد، چراکه در غیر این صورت فرزندان و خویشاوندان خود به جای کشورهای اروپایی، کانادا، استرالیا و آمریکا به افغانستان، اتیوپی، فلسطین، لبنان و... مهاجرت میدادند.
سایر اخبار این روزنامه
هوشنگ ظریف، استاد و نوازنده تار درگذشت
خاموشی نوای تار «ظریف»
کورش الماسی
حاکمیت قانون و نه کارگزاران حاکم
برخی فعالان سیاسی از برگشت دوباره برجام توسط پایداریها به صحن مجلس خبر میدهند
چالشهای روحانی با یازدهمیها
ایجاد محدودیت در رفت و آمد مردم به دلیل شیوع کرونا چه مزایا و چالشهایی به دنبال دارد؟
سقف درآمد مشمول مالیات بنگاهها۲ برابر شد
بنگاه های کوچک زیر تیغ بحران
کرونا ویروس ومدیریت ایرلاین در زمان بحران بررسی شد
ایرلاین ها و چالش قیمت بلیت نوروزی
هشدار عضو ستاد مقابله با کرونا به تیمهای لیگ برتری
«ابتکار» دستگیری سه شاهزاده پرنفوذ عربستان توسط محمد بن سلمان را بررسی میکند
جنگ جدید قدرت در خاندان سلطنتی
جهان نمیتواند در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا سکوت کند
علی شمخانی در دیدار با مقامات عراقی:
شمارش معکوس اخراج آمریکا از منطقه آغاز شده است
حجتالاسلام سیدرضا اکرمی:
جلب توجه اجتماعی با اعلام ابتلا به کرونا، اخلاقی و قابلقبول نیست
بودجه تاریخی ایران در قرنطینه !