تریدینگ فایندر

«ابتکار» از راهکارهای دولت برای حمایت از افراد جامعه در زمان بحران گزارش می‌دهد استقراض خارجی راهی برای مقابله با کرونا؟

کیمیا نجفی
این ‌روزها تیتر بسیاری از رسانه‌ها به ویروس کرونا اختصاص داده شده و در این میان به راه افتادن جو روانی ناشی از این ویروس افراد جامعه را برای گذراندن روزگار با نگرانی روبه‌رو کرده است. در چنین شرایطی صاحب‌نظران و تحلیلگران از ضرورت حمایت دولت صحبت به میان می‌آورند. طبق گفته آنها وقتی که به هر دلیلی شرایط غیرعادی می‌شود دولت‌ها باید به فکر تامین نیازهای حداقلی باشند. اما آیا دولت با وجود مشکلات مالی خود می‌تواند به حمایت از اقشار جامعه بپردازد؟
اخیرا درپی شیوع ویروس کرونا شاهد رفتارهای هیجانی افراد بودیم، در این میان نیز بسیاری از تحلیلگران راهکارهایی را برای حمایت از اقشار ضعیف و کسب‌وکارهایی که در بحران کرونا آسیب دیده‌اند ارائه دادند. این در حالی است که دولت هم برنامه-هایی را برای جبران خسارت ناشی از شیوع ویروس کرونا در دستور کار قرار داده‌ است. اخیرا رئیس کل بانک مرکزی با تشریح اقدامات نظام بانکی برای مقابله با کرونا، گفته است: «برنامه ما کاهش مراجعه به شعب بانک‌ها و استفاده کمتر از اسکناس است، بنابراین سقف کارت به کارت به ۱۰ میلیون تومان، برداشت از خودپرداز به ۵۰۰ هزار تومان و رقم کارت هدیه‌ها به ۲ میلیون تومان افزایش یافت».
عبدالناصر همتی، روز یکشنبه پس از جلسه مشترک ستاد اقتصادی دولت و نمایندگان فعالان اقتصادی، افزود: «به ۱۰ گروهی که کسب و کارهایشان از کرونا آسیب دیده و نمی‌توانند تسهیلات خود را بازپرداخت کنند، سه ماه مهلت داده می‌شود و بانک‌ها پس از سه ماه بررسی کرده و کمک لازم را به آنها ارائه خواهند کرد».
تریدینگ فایندر


رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه همچنین قرار است به چهار میلیون نفر وام و کمک ارائه شود، اضافه کرد: «نظام بانکی آمادگی دارد تا با نرخ ۱۲ درصد به این چهار میلیون نفر که کسب و کارشان آسیب دیده است، وام پرداخت کند. دولت قبول کرد که هشت درصد از سود این وام‌ها را تقبل کند بنابراین این دسته از وام گیرندگان، تنها چهار درصد سود پرداخت خواهند کرد. تضیمن این وام‌ها، یارانه‌های دریافت‌کنندگان است که قسط‌هایش نیز از یارانه‌ها برداشت خواهد شد. همچنین قرار شد نظام بانکی به تامین اجتماعی کمک کرده و تسهیلاتی ارائه کند تا این سازمان بتواند سهم کارفرمای مشاغلی که آسیب دیده‌اند را به مدت سه ماه به تاخیر بیندازد. بانک مرکزی آمادگی دارد به سیستم بانکی کمک کند تا از این مشکل عبور کرده و شرایط کشور به حالت عادی بازگردد».
پیش از این مسئولان سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده بودند که قرار بر این است به‌زودی بسته‌های حمایتی برای جبران آسیب ناشی از شیوع ویروس کرونا اختصاص پیدا کند و افراد فاقد درآمد ثابت در اولویت قرار دارند. ضرورت داشتن برنامه برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در حالی مطرح می‌شود که دولت با بحرانی به نام کسری بودجه در سال 99 روبه‌رو است، به همین دلیل ممکن است که حمایت از افراد جامعه هزینه‌های دولت را بیش از پیش افزایش دهد. با تمام اما و اگرها دولت همچنان در‏پی حمایت از جامعه بوده و برای به دست آوردن توانایی لازم تصمیم به استقراض از صندوق بین‌المللی پول را دارد. آنطور که گفته می‌شود ایران برای مقابله با کرونا از صندوق بین‌المللی پول درخواست وام ۵‌ میلیارد دلاری کرده است. به گفته بسیاری از صاحب‌نظران در‏صورتی که این میزان وام در اختیار بانک مرکزی ایران قرار گیرد، علاوه بر تامین منابع لازم برای گسترش ویروس کرونا، می‌توان بخشی از آن را صرف کسری‌های دولت کرد. با این حال برخی از کارشناسان معتقدند باید میزان خسارات کرونا را به صورت دقیق بررسی کرد و اعداد واقعی را به دست آورد تا در‏نهایت بتوان درباره نحوه تامین مالی آن تصمیم گرفت. اما در این میان هستند تحلیلگرانی که معتقدند در شرایط فعلی استقراض از صندوق بین‏الملل پول می-تواند گره‌ای از مشکلات کنونی را باز کند. در این راستا علی قنبری، اقتصاددان با اشاره به راهکارهای حمایتی دولت در شرایط بحران کرونا و همچنین مشکل کسری بودجه در سال جاری به «ابتکار» گفت: اکنون ما در بحران کرونا به سر می‌بریم و دولت به دنبال راه‌هایی برای حمایت از افراد جامعه است. این حمایت در حالی انجام خواهد شد که دولت با کسری بودجه در سال آتی روبه‌رو است. زمانی‌که دولت‌ها در شرایط حساس و بحرانی قرار می‌گیرند و از سوی دیگر با سد به نام کسری بودجه مواجه می‌شوند معمولا به سراغ استقراض از نهادهای بین‌المللی می‌روند.
وی در ادامه افزود: اکنون ایران از صندوق بین‌المللی پول درخواست کرده است که 5 میلیار دلار استقراض کند. با یک بررسی کلی بر روی مسائلی که هم‌اکنون در کشور رخ داده است، بحث استقراض از نهادهای بین‌المللی کاملا قابل قبول بوده و می‌تواند در شرایط فعلی گره‌ای از مشکلات را باز کند.
این اقتصاددان در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تاثیر وام خارجی بر توان دولت برای جبران خسارت ناشی از شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و در‏این‌باره گفت: ما باید توجه داشته باشیم که کشور در شرایط حساسی قرار دارد و اگر نهادهای بین‌المللی کمک کنند این استقراض می‌تواند در تامین بخشی از کسری بودجه موثر باشد. این بررسی برای تاثیر استقراض بر کسری بودجه بود. حال مسئله دیگر که تمام جامعه را با خود درگیر کرده، بحث شیوع ویروس کرونا است. پس از شیوع این ویروس دولت برای حمایت از افراد آسیب‌پذیر برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داد، اما از همان ابتدا بسیاری از افراد دولت را برای اینگونه حمایت‌ها ناتوان می‏دیدند و دلیل آن هم مشکل کسری بودجه پیش‌روی دولت بود. همین مسئله بحث وام خارجی را به میان آورد، در این راستا باید بگویم که استقراض وام قطعا بر جبران خسارت ناشی از شویع ویروس کرونا و به عبارتی دیگر بر روی حمایت از افراد جامعه موثر خواهد بود.
وی اظهار کرد: دولت در شرایطی که کسری بودجه دارد، استقراض از نهادهای بین‌المللی می‌تواند راهی برای عبور از مشکلات باشد. ایران کشوری است که کمترین درصد استقراض را دارد و استفاده از وام‌های خارجی در شرایط فعلی یکی از راه-هایی است که نیازهای به وجود آمده را رفع خواهد کرد.
تریدینگ فایندر