روزنامه مردم سالاری
1399/03/25
اهمیت انتشار «مرغ سحر» پس از سال‌ها
در نشست نقد کتاب «مرغ سحر، خاطرات پروانه بهار»، چهرزاد بهار از انتشار این کتاب پس از سال‌ها توقف گفت و کامیار عابدی هم درباره اهمیت آن توضیح داد.به گزارش ایسنا، نشست بررسی کتاب «مرغ سحر، خاطرات پروانه بهار» که به تازگی توسط نشر جهان کتاب منتشر شده است، با حضور چهرزاد بهار (فرزند ملک‌الشعرای بهار)، کامیار عابدی و علی‌اصغر محمدخانی به‌صورت مجازی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.
علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهر کتاب در این نشست اظهار کرد: «مرغ سحر» صبغه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دارد. کتاب از خانه پدری آغاز میشود و شامل خاطرات پروانه بهار در ۱۴ بخش است. یادداشت‌های کوتاهی از فاطمه کشاورز، مجید تهرانیان و سایه اقتصادی‌نیا نیز در بخش مقدمه و پایانی آورده شده است. همچنین عکس‌هایی از خانواده بهار در دوران کودکی تا پایان زندگی او به پیوست ارائه شده است.
محمدخانی نکاتی چون تشویق‌های پدر برای کتاب‌خوانی فرزندان، باغبان حافظ «شاهنامه» و مدعی شاعری خانه بهار، حاکمیت مادرسالاری در خانه بهار، احترام و بهادادن بهار به زن، نقش همسر بهار در اداره و تربیت فرزندان در آن دوره و زمانه، اشاره‌های نویسنده به تداوم گفت‌وگوهای علمی و ادبی و سیاسی بهار با رجال فرهنگی، ادبی و سیاسی در منزل و دوستی او با قوام‌السلطنه، وصف خواهر و برادرها، خاطرات همراهی بهار در دوره بستری در بیمارستان سوییس و گشت‌وگذار در شهرهای اروپایی، به‌خصوص توصیف جنبه‌های هنری، اجتماعی، موسیقایی این شهرها در شرایط بعد از جنگ جهانی را در این کتاب بسیار
جالب دانست.
کامیار عابدی نیز درباره ملک‌الشعرای بهار گفت: بهار افزون بر این‌که شاعر بسیار خوبی است، ادیب بسیار مهمی هم هست. البته منظورم از ادیب پژوهشگر به‌معنای نسخه‌شناس نیست. گرچه ملک‌الشعرا نیز گاهی با نسخه‌ها سروکار دارد، کار او معطوف به جوهر ادب و زبان است و بیشتر به تحلیل متن و زبان می‌پردازد. از دیگر سو، ملک‌الشعرا روزنامه‌نگار است و از این‌جا به سمت تکاپوهای سیاسی و اجتماعی می‌رود. او هم وارد مجلس شد و هم دوره کوتاهی وزیر بود. در کشور ما احزاب قدرتمند نیستند، پس بخشی از روزنامه‌نگاران وارد سیاست می‌شوند.
او در ادامه توضیح داد که شاعران و ادیبانی مثل نیما و علی‌اکبر دهخدا با این‌که نقدهایی بر ملک‌الشعرا یا رقابت‌هایی با او داشتند، بارها به جایگاه و موقعیت ادبی بالای او اشاره کرده‌اند و گفت: نیما در نامه به احمد نیکوهمت می‌نویسد، ما در دوران جوانی در محافل ادبی در یک خط قرار داشتیم و هدفمان یکی بود، ولی آرای ادبی ما مختلف شد و از هم دور شدیم، اما تأکید می‌کند که بهار یگانه استاد به سبک قدیم در زمان ما بود. علاوه بر این در یادداشت‌های روزانه خود نیز ضمن اشاره به موارد اختلاف نظرشان از بهار تعریف و تمجید کرده است و حتی می‌نویسد: «مسلم‌ترین و بزرگترین و نایاب‌ترین شاعر زمان ما به سبک قدیم بهار بود که در زمان ما آشکار شد. شبیه بود به معجزه‌ای از نظر فصاحت و بلاغت الفاظ. او قوی‌ترین شاعر به‌معنای رویای شاعری و خیال نبود. اما قوی‌ترین شاعر به‌معنای فصاحت لفظ بود و به‌معنای بلاغت و رسایی در بیان مطالبی خاص که در قالب قدیم بیان آن
ممکن نبود.»
عابدی در ادامه درباره کتاب «مرغ سحر» گفت: اهمیت این کتاب در سه موضوع خلاصه میشود. اول این‌که این کتاب جزئیات بسیار جالب‌توجهی را از زندگی ملک‌الشعرای بهار در دو دهه‌ی ۱۳۱۰ و ۱۳۲۰ در اختیار ما قرار می‌دهد. نویسنده بخشی از زندگی روزانه ملک‌الشعرا، ارتباط او با ادبا و سیاستمداران، دوره تبعید و اقامت در اصفهان، چگونگی رهایی دوباره و به‌خصوص سال‌های بیماری و سفر او به سوییس را با جزئیات بازگو می‌کند. من با ذکر مأخذ، از حرف‌های جدید بیان‌شده در این بخش‌ها در ویرایش دوم «به یاد میهن» استفاده کردم که همین سبب اهمیت این کتاب میشود. این کتاب در کنار مقالات فرزندان و آشنایان بهار منبع تکمیلی جالبی برای شناخت زندگی درونی، روزمره و وقایع دو دهه پایانی زندگی بهار است. همچنین این کتاب اطلاعاتی درباره زندگی و آرای فرزندان او ارائه می‌کند.
عابدی افزود: پروانه بهار به‌سبب شغل همسر اول و دوم خود در اروپا و امریکا زندگی کرده است. او در بخش دوم این کتاب از نگاه خانمی که بعد از جنگ جهانی دوم به اروپا رفته است، درباره مسائل فرهنگی و آموزشی، تحصیل، کار و فعالیت‌های خود می‌نویسند. او در مقابل موضوعاتی مانند تبعیض زنان و تبعیض نژادی کنار مارتین لوترکینگ و دیگران می‌ایستد که این خود بخشی از تاریخ فرهنگی آمریکا و جهان محسوب میشود.
عابدی در پایان به ثبت اشتباه چند اسم بر اثر اتکا به حافظه شفاهی اشاره کرد و توضیح داد که آقای دانش همان سیدنورالله ایران‌پرست است که اوایل انقلاب شرحی بر کلیات سعدی نوشته و مترجم است؛ ذکاءالدوله معلم فارسی احمدشاه نبوده است؛ آن کتابدار ایرانی در کتابخانه ملی پاریس علی مظاهری بوده است نه مظفری. او بعدها، پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی تاریخی دانشگاه سوربن میشود و با ملک‌الشعرای بهار مکاتبه داشته است.
چهرزاد بهار سخنان خود را با شعری از پدرش ملک‌الشعرای بهار آغاز کرد و گفت: پروانه یکی از مهربان‌ترین فرزندان بهار است. او در هنگام بیماری و تنهایی، پدر را تنها نگذاشت و در زمان بستری در بیمارستانی در کوه‌های سوییس یا سفرهای او به شهرهای سوییس همراهی کرد. علاوه بر این، پروانه نویسنده خوبی است و در آمریکا کتابی با عنوان «دختر شاه» به زبان انگلیسی منتشر کرده است که حال‌وهوایی مشابه اثر اخیرش دارد و بسیار موفق بوده است. همچنین با پشتکار بسیار همراه با دو تریبت دو فرزند توانست فوق‌لیسانس کتابداری بگیرد و سال‌ها در بانک جهانی کتابداری کند.
او ادامه داد: پروانه سه مرحله از زندگی خود را در آمریکا شرح می‌دهد، ولی مهم‌ترین آن مرحله‌ای است که زمان بستری و در سفرهای بعد از آن کنار پدر بوده و آن را در این کتاب به‌خوبی آورده است. افزون بر این، او دوره‌ای از زندگی خود در آمریکا را شرح می‌دهد که بی‌شباهت به جریان‌های این روزهای دنیا و به‌خصوص آمریکا نیست. او از مشارکت خود در مساله زنان، سیاه‌پوستان، قیام مردم علیه جنگ ویتنام سخن می‌گوید. پروانه در تمام این کارها موفق بوده و حتی در خصوص حقوق زنان مدال افتخار گرفته است. او در این آزادی‌خواهی و تمایل به برقراری تساوی میان انسان‌ها از پدر بسیار تأثیر گرفته است. پدر همیشه در این باره سخن می‌گفت و به آزادی آدمی و انسانیت علاقه‌مند بود.
چهرزاد بهار اظهار کرد: پروانه هر سال به ایران می‌آمد. اما متأسفانه الان به سبب سن و سال دیگر امکان سفر ندارد. ولی هنوز دست از نوشتن بر نمی‌دارد. چند روز پیش به من گفت که مشغول نوشتن درباره لزنیه است؛ یعنی شهری در کوهستان سوییس که بیمارستان مخصوص بیماران ریوی در آن‌جا است و پدر یک‌سال‌واندی در آن‌جا بستری بود. پروانه در زمان بستری پدر در هتلی نزدیک بیمارستان اقامت می‌کند و از پدر مراقبت می‌کند. اگر پروانه نبود پدر بیشتر زجر می‌کشید و ممکن بود نماند و زودتر برگردد. من فقط همین را می‌گویم که پروانه زنی است یگانه. من او را عاشقانه دوست دارم. هر شب با هم حرف می‌زنیم و در دنیای مجازی همدیگر را می‌بینیم. این کتاب سال‌ها پیش در دو چاپ منتشر شد و بعد متوقف شد. حالا جهان کتاب آن را در قالبی زیبا در اختیار ملت ایران گذاشته است. بخشی از این چاپ را برای پروانه فرستادیم تا ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز از آن استفاده کنند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
خبر
مجلس به سمت طرح‌های پوپولیستی نرود!
ماجرای تغییر نام فرودگاه مهرآباد
گراوه، بزرگترین تامین‌کننده واحدهای قیر و ایزوگام
عدم تخصیص ارز به مواد اولیه سموم کشاورزی امنیت غذایی کشور را به مخاطره می‌اندازد
اهمیت انتشار «مرغ سحر» پس از سال‌ها
صف‌آرایی ناوهای آمریکا مقابل اژدهای زرد
واکنش ایران به ادعاهای سه‌گانه
قاضی منصوری در رومانی دستگیر شد
جهش نرخ ارز ربطی به تحریم ندارد
سرگردانی مردم در پرداخت اقساط وام
تهران پایین‌ترین استان در رعایت پروتکل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی
تکذیب حضور عناصر پ‌ک‌ک در داخل خاک ایران
