روزنامه ابتکار
1399/04/02
هویت ملی مقدم بر هویت سیاسی
کورش الماسی- به گواه شواهد عینی بیشمار، پر بیراه نیست اگر گفته شود شکاف عمیقی میان هویت ملی و هویت سیاسی ایجاد شده است. مصادیق این شکاف را میتوان در رفتار اجتماعی (مثلاً تمایل به تماشای کانالهای ماهواهای و ارزشها، رفتارها، آرزوهای متفاوت و...) بخش قابل توجهای از شهروندان مشاهده کرد. به امید واقعبینانه کردن اندیشهها و عملکرد برخی سیاستورزان و صاحبمنصبان، این موجز تلاش دارد تا تبیین عقلانی برای چرایی تقدم هویت ملی بر هویت سیاسی ارائه کند. در این راستا تبیینی کلی و مختصر از برخی مفاهیم ارائه میشود.هویت چیست؟ هویت به مجموعهای از صفات و ویژگیها (رفتاری و روانشناختی) اتلاق میشود که یک پدیده را از دیگر پدیدهها مجرا یا متمایز میکند. مثلاً صفات یا ویژگیهایی که بنز و توتوتا، یک شهروند عربستانی و یک شهروند ایرانی، یک شتر و یک رخش، بیاباننشین و شهرنشین و... را متمایز میکند. آیا سیاستورز، صاحبمنصب یا شهروندی میتواند ادعا کند که یک شهروند عربستان با شنیدن اسامی همت، فهمیده، آریو برزن، فردوسی، بابک خرمدین، امیرکبیر، باکری، مصدق و... دچار برانگیختگی هیجانی خاصی میشوند؟
کارکرد هویت؟ هویت از هر نوعی عناصر یک گروه یا ملت را منسجم و موجب میشود که گروه یا ملت در راه تحقق اهداف، آرزوها، تمایلات و... مشترک با یکدیگر همکاری، هماندیشی، از خود گذشتگی و... کنند.
هویت ملی چیست؟ به ساده و کلیترین بیان، متشکل از وقایع، تجربیات و انسانهایی است که در راستای پایدار، عزت، اقتدار، سربلندی ایران و ایرانی در دورهای گوناگون ایفای نقش کردهاند. هویت ملی تار و پود ذهن، احساسات، هیجانات، غم و شادی، روح و روان و جسم یک شهروند را تشکیل میدهد. یک ایرانی هر کجای دنیا که برود و حتی بعد از دههها اقامت دور از وطن، قورمه سبزی، کوبیده و آبگوشت را به غذاهای دیگر فرهنگ ها ترجیح میدهد. اینکه دست آوردهای گوناگون (دفاعی، علمی، ورزشی و...) باعث غرور و افتخار ایرانیهای میشود که دهه ها سال از ایران دور هستند.
هویت سیاسی چیست؟ به بیانی بسیار مختصر انعکاس دیدگاها، نظرات و اهداف برخی سیاستورزان پیرامون امور و چالشهای گوناگون انسانی و اجتماعی و اینکه کدام راهکارها، طرحها و راهبردها به کارآمد و کمهزینهترین شکل میتواند نیازها، اهداف،خواسته، آرزوها و... یک ملت را محقق کند، است.
آغاز انواع چالشها، اختلافنظرها، ناهنجاریها و عمیقتر شدن شکاف میان هویت ملی و هویت سیاسی، زمانی است که برخی حکومتها به دلایل گوناگون تلاش میکنند هویت سیاسی را جایگزین هویت ملی کنند. چگوارا، سالوادور آلنده، لنین، مائو و... در کشورهای خود اسطوره و بسیار قابل احترام هستند اما یک ایرانی وطندوست، هیچ احساس خاصی نسبت به این افراد ندارد، بلکه برای یک ایرانی، همتها، فهمیدهها، فرودسی، سعدی، حافظ، آریو برزنها، امیرکبیرها و... قابل تقدیر و احترام هستند و تا زمانی که ایران هست این وطنپرستان در روح و روان یکایک شهروندان وطن دوست خواهند ماند. به گواه شواهد و تجربیات تاریخی، امری پرهزینه و ناپایدار خواهد بود، اگر سیاستورز یا صاحبمنصبی تلاش کند تا چگوارا، سالوادور آلنده، لنین، مائو، یک خلیفه و... را جایگزین حسن باقری، فهمیده، فردوسی، آریو برزن، بابک خرمدین، سعدی، خیام، امیرکبیر و... کند.
درخت خرما همیشه درخت خرما باقی میماند. چراکه ژنتیک بذر درخت خرما در شرایط آب و هوایی و خاک مناطق گرم جنوبی برای اولین بار ایجاد شده است. هیچ ذهن خلاقی نمیتواند درخت خرما را در اردبیل بکارد و محصول خرما به دست آورد. رابطه انسانها و هویت همانند رابطه درخت خرما با شرایط آب و هوایی و خاک خاصی است که خرما در آن توان رویدن دارد. به عبارتی هویت معلول و منطقه جغرافیایی و شرایطی محیطی که انسان در آن زاده و پرورش مییابد علت هویت است. هویت نه وارداتی و نه محصول اذهان خلاق برخی سیاستبازان است.
گاندی، نلسون ماندلا، ادیسون، زیگموند فروید، مارکس و... انسانهای بسیار برجسته و قابل احترامی هستند چراکه همگی در راه توسعه زیست انسانها در عرصههای گوناگون دستآوردهای سودمندی ایجاد کردهاند. اما با این وجود آنها شخصیتهای ملی تلقی نمیشوند.
افرادی شخصیتهای ملی تلقی میشوند که برای بقا، اقتدار، توسعه، عزت و سربلندی ایران از خودگذشتگی ها( بعضاً فرا انسانی) نشان دادهاند (فهمیده، همت، فردوسی، آریوبرزن و...).
اسرار از طریق ترفندهای گوناگون برای پایداری هویت سیاسی تنها منجر به عمیق تر شدن شکاف میان هویت ملی و هویت سیاسی خواهد شد. بدین معنی که هر چه متولیان هویت سیاسی تلاش کنند تا شهروندان را بسوی هویت سیاسی جذب کنند، شهروندان بیشتر به هویت ملی جذب و از هویت سیاسی دوری میکنند.
پایداری و مقبولیت هویت سیاسی به شکلی اجتنابناپذیر، برآیند کارآمدی مدیریت کلان و کارآمدی مدیریت کلان به جز حرکت در مسیر تحقق منافع ملی از ناممکنهای عالم مدیریت سیاسی است. تحقق منافع ملی والاترین هدف شهروندانی است که هویت ملی را درک و مقدم بر هویت سیاسی میدانند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از تاثیر مناقشات سیاسی بر نامگذاری مفاخر ایرانی روی معابر پایتخت گزارش میدهد
علیرضا صدقی
رویدادهای عجیب و حسگرهای بیحس
«ابتکار»عوامل موثربرتاثیرگذاری بازارهای اقتصادی بریکدیگررابررسی کرد
دومینوی افزایش قیمت
مجلس یازدهم برای برجام چه نقشهای دارد؟
خط و نشان بهارستان برای NPT
برنده رقابت صدا و سیما و تلویزیونهای اینترنتی چه کسی است؟
هیئت رئیسه کمیسیونهای فرهنگی و حقوقی هفته آینده انتخاب میشوند
مشخص شدن ترکیب هیئت رئیسه 11 کمیسیون تخصصی مجلس
تایید بازداشت در شورای شهر تهران
بهارستاننشینان در روز حضور وزیر ارتباطات در صحن علنی، بیش از هر چیز از اینستاگرام گلایه کردند
رئیسجمهوری بانک مرکزی را موظف کرد متخلفان ارزی صادرات و واردات را معرفی کند
دستور روحانی برای انتشار شفاف تعهدات ارزی واردکنندگان
اولین گردهمایی انتخاباتی ترامپ با حمله لفظی به ایران، چین و دموکراتها برگزار شد
جایگاه قضات مستقل و دارای صلاحیت قانونی در دادرسی منصفانه حقوق ایران و هند
بروجردی: آژانس وارد بازیهای سیاسی علیه ایران نشود
هویت ملی مقدم بر هویت سیاسی