آخرین ساخته سازمان فرهنگی رسانه‌ای اوج چقدر در جذب نظر مخاطبان مثبت عمل کرده است؟

«آقازاده»های کاریکاتوری
فاطمه امین‌الرعایا
سه هفته است که شبکه نمایش خانگی میزبان سریالی جدید به نام «آقازاده» است، سریالی که از همان ابتدا با حضور تصویر بازیگرانی بر بیلبوردهای شهر نگاه‌ها را به سمت خود جذب کرد، اما حالا پس از پخش سومین قسمت موجی از انتقادات را پیش روی خود دارد.
از ششم تیرماه سریال تازه‌ای با عنوان «آقازاده» نوشته حامد عنقا، با کارگردانی بهرنگ توفیقی و تهیه‌کنندگی حامد عنقا در شبکه نمایش خانگی پخش شد، سریالی با بازیگران متنوع و شناخته‌شده که سازمان هنری رسانه‌ای اوج آن را تولید کرده است.


همان‌طور که از عنوان این سریال برمی‌آید، موضوع سریال حول پدیده «آقازادگی» می‌چرخد، پدیده‌ای که امروزه بی‌شک یکی از مفاسد اقتصادی را به دنبال دارد اما چگونگی پرداخت این سوژه در این سه قسمت از سوی منتقدان و کاربران شبکه‌های اجتماعی مورد انتقاد قرار گرفته است. در همین زمینه، جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون درباره سریال «آقازاده» به «ابتکار» می‌گوید: یکی از مسائل مهمی که در جامعه ما مورد بحث و نقد قرار دارد و به مرور تبدیل به یکی از معضلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور شده، وجود و عملکرد کسانی است که تحت عنوان آقازاده در کشور در عرصه‌ها مختلف یکه‌تازی می‌کنند. نگاه به این مسئله از زوایای مختلف می‌تواند باعث نوعی ایجاد ارتباط مفید و موثر در زدودن عوارض و تبعات این طیف که عمدتا به صورت ناسالم در حوزه‌های مختلف جامعه فعالیت می‌کنند، شود. از همین منظر گروهی از کسانی که در عرصه تولید فیلم و سریال دارای سوابقی هستند، با تکیه بر موضوع آقازاده‌ها کوشیده‌اند سریالی را در شبکه خانگی و نه در چارچوب ضوابط و قوانین مسلط بر تلویزیون رسمی کشور، تولید کنند. آنچه این گروه تحت عنوان سریال «آقازاده» تولید کرده‌اند، با توجه به مسئله مهمی که پشت وجود چنین عوامل و عناصری در کشور وجود دارند، نمی‌توانند از منظر تحلیلی محتوای وجود و عملکر آقازاده‌ها را تحت پوشش قرار دهند. چرا که در هر حال این قشر ناسالم که عمدتا با دست در جیب ملت کردن در همه عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جا پاهای ناسالم خود را به یادگار گذاشته‌اند، اجازه ورود به حریم خود را نمی‌دهند چه برسد به آنکه درباره وجود و عملکرد آن‌ها فیلم و سریال ساخته شود.
او ادامه می‌دهد: سریالی که ساخته شده کوشیده در برخی زوایای کم‌خطر و خنثی یا توجه صرف به بخشی از آقازاده‌ها از منظر جناحی و سیاسی نظر کند. در حالی که وجود آقازاده‌ها منوط و محدود به یک جناح و قشر خاص از جامعه نیست. ما در میان جناح‌های سیاسی مختلف، شاهد انواع و اقسام آقازاده‌ها هستیم که می‌توانند برخواسته از هر جناح سیاسی باشند. اما در این «آقازاده»ای که در شبکه نمایش خانگی به نمایش درآمده است، عمدتا فقط به یک بخش از آقازاده‌ها توجه شده و مسئله مهم‌تر این است که چگونه می‌شود در کشور که بخش اعظم اقتصاد، سیاست و فرهنگ آن را اقتصاد ناسالم آقازاده‌ها که از سفره ملت برداشت کرده‌اند، اجازه دهند تا درباره آن‌ها فیلم‌های نقدگونه و تحلیلی ساخته شود؟ به همین دلیل «آقازاده» با تمامی ویژگی‌های مضمونی، فیلم‌نامه‌ای و ساختاری درنهایت سوپاپ اطمینانی است برای اینکه بخشی از ناراحتی‌ها و فشارهای روحی و اقتصادی جامعه تخلیه شود. این آقازاده نمی‌تواند آقازاده واقعی در کشور ما باشد.
سریال «آقازاده» یکی از سریال‌های پرخرج شبکه نمایش خانگی است. به همین دلیل انتظار می‌رفت با سریالی بسیار خوش‌ساخت طرف باشیم. اما آیا کیفیت ساخت این سریال توانسته مخاطبان را راضی کند؟ آذین می‌گوید: سازمان «اوج» که تهیه این سریال را به عهده دارد، در تولیدات فراوان خود فراز و فرود بسیاری داشته است. گاه در میان محصولات این سازمان رسانه‌ای فیلم‌ها یا سریال‌هایی دیده شده که به هیچ عنوان به رقم هزینه‌های فراوان و حمایت‌های اوج در حد هزینه‌ای که صرف آن شده است، کار مطلوبی از آب در نیامده است. علت آن هم شناخت ضعیف اوجی‌ها از هنرمندان و نگاه صرفا رفاقتی و جناحی به برخی هنرمندان است. اگر اوج به راستی می‌خواهد در مورد مسائل و معضلات کشور به ویژه آقازاده‌ها سریال بسازد، می‌توانست از هنرمندان حرفه‌ای و درجه یک در قالب یک فیلمنامه کاملا دراماتیک و با پژوهش فراوان استفاده کند اما گروهی که برای ساخته شدن «آقازاده» گزینش شده‌اند، از گروه‌های متوسط فعال در تلویزیون و گاه سینما هستند که به دلایل مختلف چون نتوانسته‌اند اهداف خود را با اهداف مدیران صدا و سیما هماهنگ کنند و چون فضا را در شبکه خانگی، کمی مساعد دیده‌اند، «آقازاده» را در این بستر ساخته‌اند.
این منتقد ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه «اوج» یک سازمان متمول فرهنگی است که ادعای ارزش‌مداری هم دارد، باید بیش از اینها ضمن وفاداری به آرمان‌ها و ارزش‌ها هزینه‌ بیت‌المال را که در اختیار دارد، در عرصه تولید محصولات فرهنگی هزینه کند. اما در تلویزیون و سینما، آثار ضعیف و متوسط متعددی از این سازمان مشاهده می‌کنیم. در هر حال این سریال با همه هزینه‌های فراوان، حمایت‌ها و حاشیه‌های قبل از تولید، پس از تولید و حتی در حین پخش نتوانسته در حد یک اثر طراز اول و درجه یک تصویری و تلویزیونی به تولید برسد و نتوانسته نظر مساعد قشرهای انبوه شبکه نمایش خانگی را به سوی خود جذب کند. مسئله مهم‌تری که پیش‌تر هم اشاره شد این است که آنگه «آقازاده» عنوان می‌کند تنها بخشی از طیف موسوم به آقازاده‌ها در کشور است. اگر به راستی اوج قرار بود معضل آقازاده‌ها را از زوایای مختلف در قالب سریال مطرح کند، شاهد وجود و نقد انواع آقازاده‌ها از طیف‌ها گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بودیم. اما همان‌طور که شاهد هستیم تنها یک گوشه از وجود این آقازاده‌ها آن هم با عبور بسیار محتاطانه و خنثی در جهت برخورد سیاسی با جناح مخالف سبب شده تا «آقازاده» کنونی سر از شبکه نمایش خانگی درآورد و حتی پاسخگوی هزینه‌های میلیاردی اوج که در واقع پول مردم است، نباشد.
او در پایان افزود: عرصه‌های فرهنگ، هنر و سینما و حتی شبکه نمایش خانگی متاسفانه از مسیر همراهی و همگامی با واقعیت‌های جامعه و خواسته‌ها و سلیقه مردم فاصله گرفته است و به جای حرکت در مسیر فرهنگ و ارتقای فرهنگی جامعه در جاده سرمایه‌سالاری حرکت می‌کند و بدیهی است که این نوع حرکت با اخلاقیات، معنویات و شعارهایی که در قالب فرهنگ، عام، هنر و دین در کشور ما رایج است، مغایرت دارد.
سایر اخبار این روزنامه