روزنامه شهروند
1399/05/21
نامه‌هایی برای «باران»
[ مهتاب جودکی ] این بار جین گودال از «باران» حمایت کرد؛ نخستی‌شناس سرشناس دنیا. او در نامه‌ای درباره باران، بچه‌شامپانزه معروف باغ‌وحش ارم که همراه با دامپزشکش در یک قفس زندگی می‌کند، نوشت و از وضع موجود انتقاد کرد. با اینکه تصمیم به زندگی این دو در باغ‌وحش به دلیل فشار مجموعه ارم و سازمان حفاظت محیط‌زیست بود، حالا به نظر می‌رسد که توپ در زمین سازمان محیط‌زیست افتاده و جدال برای فرستادن این گونه ارزشمند به یکی از یتیم‌خانه‌های خارجی به پایان نزدیک است، چراکه مدیرعامل مجموعه ارم سبز هم هفته پیش نامه‌ای به سازمان حفاظت محیط‌زیست فرستاد و درخواست کرد که در مورد نگهداری یا انتقال باران به خارج از کشور تصمیم‌گیری شود.باران، شامپانزه سه‌ساله‌ای است که اردیبهشت ٩۶ نارس به دنیا آمد و ایمان معماریان که در آن زمان دامپزشک باغ‌وحش ارم بود، از این حیوان مراقبت کرده و حالا ناچار است برای سه ماه در قفسی با باران زندگی کند. این تصمیم به دلیل فشار محیط‌زیست و مجموعه ارم بوده، اما معماریان به پیشنهاد متخصصان کشورهای مختلف، درخواست دارد که باران را به یتیم‌خانه شامپانزه‌ها بفرستد. همزمان با واکنش جین گودال و حمایت موسسه او برای انتخاب خانه تازه‌ای برای باران، یک دامپزشک هلندی خطاب به مدیرعامل ارم و معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی نامه‌ای نوشته و مدیر یک پناهگاه شامپانزه در کامرون آفریقا هم درباره شرایط این شامپانزه‌ها ابراز نگرانی کرده است.
معماریان و باران درحالی همچنان در قفس زندگی می‌کنند که در روزهای گذشته این دامپزشک به کرونا مبتلا شده و محیط‌زیست استان تهران با خروج موقت و مشروط «باران» از قفس موافقت کرده بود. با این همه بعد از گذشت دو هفته، دفتر تنوع زیستی و حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست در اقدامی بی‌سابقه خواستار بازگشت باران و دامپزشک مسئول نگهداری آن به مجموعه باغ‌وحش تهران شدند. گودال: از وضع باران باخبرم
جین گودال، دانشمند و سفیر صلح سازمان ملل در موضوع حفاظت از طبیعت که از سال ۱۹۶۰ روی تعامل اجتماعی و خانوادگی شامپانزه‌ها تحقیق می‌کند، دو روز پیش در نامه‌ای به معماریان نوشت که شامپانزه‌هایی شبیه باران کم نیستند. در این نامه که نسخه‌ای از آن در اختیار «شهروند» قرار گرفته، آمده است: «ایمان عزیز، از روزهای سختی که با این شامپانزه کوچولو می‌گذرانی، به خوبی آگاهی دارم. خیلی ناراحت‌کننده است که این کوچولوها تنها نگهداری می‌شوند؛ بدون مادر یا بدون هیچ‌گونه همراه. متاسفانه شبیه این شامپانزه زیاد است. می‌دانم که گرفتن مجوز برای جابه‌جا کردن این کوچولو به یک مکان مناسب چقدر سخت است، اما ما بارها ناامید شده‌ایم و همه‌گیری ویروس کرونا هم همه کارها را سخت‌تر کرده است. کاشکی در ایران پناهگاه مناسبی برای حیوانات وجود داشت. هر کاری از دستم بربیاید انجام می‌دهم، اما به گمانم کار خاصی نتوانم انجام بدهم. خیلی از تو به خاطر مراقبت‌هایت ممنونم و برایت آرزوی موفقیت می‌کنم. جین.» به دنبال این نامه، موسسه گودال برای تحقیقات حفاظت و آموزش حیات‌وحش این بار رسما «افراد و مسئولان مربوطه» را خطاب قرار داد: «از حضور یک شامپانزه جوان در باغ‌وحش تهران که به دلیل دشواری پیوستن به گروه موجود، به تنهایی مسکن گزیده، با خبرم. من سال‌های زیادی را صرف مطالعه شامپانزه‌های وحشی در آفریقا کرده‌ام. آنها بسیار اجتماعی‌اند و پیوندهای درازمدتی بین اعضای خانواده‌شان وجود دارد.» درحالی‌که در روزهای گذشته وضع غیراستاندارد قفس شامپانزه‌های باغ‌وحش ارم سبب انتقاد شده، در حرف‌های گودال به این اشاره شده که شامپانزه‌های جوان سال‌ها در کنار مادران خود می‌مانند و در این مدت با افراد دیگر ارتباط برقرار می‌کنند و در طول این مدت رفته‌رفته، رفتارهای فرهنگی جامعه خود را کسب می‌کنند؛ مثل غذا خوردن، استفاده از اشیا به‌عنوان ابزار و امثال این. «شامپانزه‌ها با 98.6درصد دی‌ان‌ای مشترک، نزدیک‌ترین اقوام زنده (به انسان) هستند. آنها شخصیت‌های متمایزی از یکدیگر دارند؛ بسیار باهوش‌اند و ترکیبی از عواطف مانند شادی، غم، ترس، افسردگی و اندوه را بروز می‌دهند. این حیوانات هم‌اکنون گونه آسیب‌پذیر و در معرض خطر شناخته می‌شوند.» موسسه جین گودال سال‌هاست شامپانزه‌های تنها و دورافتاده را که به دلایلی مادران خود را گم کرده‌اند یا نمی‌توانند در گروه‌های موجود باغ‌وحش ادغام شوند، به پناهگاه‌های مناسب انتقال می‌دهد و به آنها کمک می‌کند. گودال گفته با چندین پناهگاه در اروپا روابط عالی دارد و حاضر است به هر سوالی پاسخ دهد. خطاب به کلانتری: مطمئنم که بهترین تصمیم را می‌گیرید
نامه بعدی خطاب به علی دقیقیان، مدیرعامل مجموعه ارم سبز و کیومرث کلانتری، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست است. مارتین ون زیجل لنگوت، متخصص دامپزشکی باغ‌وحش و حیوانات وحشی نامه را این‌طور نوشته: «این نامه را در رابطه با موضوع بچه شامپانزه یتیمی که در باغ‌وحش ارم نگهداری میشود، برای شما می‌نویسم. از آنجا که هیچ شامپانزه‌ای بومی ایران نیست، قابل درک است که دانش این حیوانات بسیار باهوش و اجتماعی در کشور شما محدود است، بنابراین می‌خواهم شما را در مورد این موجودات ویژه آگاه کنم و در زمینه نیازهای آنها و بهترین رفتار با شامپانزه‌های یتیم اطلاعاتی در اختیار شما قرار بدهم.»
این دامپزشک هلندی 15سال با حیوانات در اسارت و وحشی کار کرده؛ در جنگل‌های بارانی گابن با ایپ‌ها (گوریل‌ها، اورانگوتان‌ها و شامپانزه‌ها) کار کرده، در کامرون با شامپانزه‌های یتیم نجات‌یافته و همچنین در یک مرکز بزرگ نجات نخستی‌ها و یک باغ‌وحش فعالیت کرده و همچنان به همین کار مشغول است. او در نامه‌اش توضیحات مفصلی درباره پیوندهای پیچیده اجتماعی شامپانزه‌ها و شباهت‌شان به انسان داده و گفته که شامپانزه‌های یتیم باید از سنین پایین با همنوعان خود زندگی کنند. «نگه‌داشتن بچه شامپانزه در انزوا و تنهایی در باغ وحش، او را به یک شامپانزه بسیار افسرده، روانی و خطرناک تبدیل می‌کند و درنهایت به یک فاجعه ختم میشود.» درحالی‌که باغ وحش ارم از نگه‌داشتن باران در قفس کوتاه آمده، این دامپزشک خطاب به دقیقیان و کلانتری گفته: «تصمیم شما تأثیر زیادی بر زندگی این شامپانزه جوان خواهد گذاشت و این فرصتی عالی است تا بتوانید تغییری مثبت ایجاد کنید. من اطمینان دارم که بهترین تصمیم را برای این حیوان می‌گیرید، زیرا این موجود معصوم سزاوار داشتن یک زندگی شاد و خوب و سالم است.»
شری اسپید، بنیانگذار و مدیر یک پناهگاه شامپانزه در کامرون آفریقا هم در نامه‌اش ابراز نگرانی کرده و توصیه‌هایی داشته است. در پناهگاه آنها در کامرون 76 شامپانزه نجات‌یافته نگهداری میشود و این دامپزشک براساس تجربه بیست‌وسه ساله‌اش گفته امیدوار است که در جابه‌جایی باران تصمیم درستی برای او گرفته شود.
سایر اخبار این روزنامه
افزایش تعداد جوانان مبتلا به کرونا و بیماران بدحال
کمکرسانی به لبنان محدودیتی در امداد به هموطنان‌مان ایجاد نمی‌کند
دولت لبنان استعفا کرد
طرح ناکام 10 ساله
همه درختان گیلان با فریدون پوررضا خاطره دارند
بزرگ‌ترین باند پولشویی کشور در مشهد لو رفت
نامه‌هایی برای «باران»
کشورهای جهان در حوادث و بلایا برای کمکرسانی به همدیگر مسئولند
