بودجه را به سیاست گره نزنید

قطع به يقين لايحه بودجه 1400 داراي ضعف‌هايي است و زماني که درآمدهاي کشور کاهش پيدا مي‌کند و شرايط تحريمي حاکم است و کسب و کارها به‌خاطر شيوع گسترده بيماري کرونا به مشکل خورده است، برنامه‌ريزي براي وضعيت اقتصادي سال بعد دشوار است و نمي‌توان بودجه انقباضي بست، چراکه پيش‌بيني مي‌شود سال آينده با پايان يافتن بحث تحريم‌ها و بهبود وضعيت کرونا، ناچاريم تا بودجه انبساطي ببنديم. از طرفي رقمي حدود 530هزار ميليارد تومان از لايحه بودجه سال آينده مربوط به مسائل رفاهي است و بايد حقوق‌ها با توجه به نرخ تورم افزايش يابد و لذا دولت در اين زمينه کاري نمي‌تواند بکند. اين در حالي است که مي‌توان ارقام را کم و زياد کرد اما براي هزينه‌هاي جاري که به‌طور عمده مربوط به دستمزدهاست کاري از دست دولت ساخته نيست. از طرفي حدود 140هزار ميليارد تومان نيز بابت اوراق بدهي که پيش‌تر چاپ شده بايد پرداخت شود و اين عاملي است تا مردم اعتماد کنند و در سال آينده اوراق قرضه را بخرند. رقم بودجه عمراني هم 120هزار ميليارد تومان خواهد بود. اين در شرايطي است که نمي‌توان براي تکميل شدن پروژه‌هاي عمراني بودجه‌اي در نظر نگرفت. منابع تامين بودجه نيز ماليات است و به‌طور حتم بيش از اين امکان وصول ماليات منطقي نيست، گرچه مي‌توان ماليات بيشتري ستاند اما براي خروج اقتصاد کشور از رکود، توصيه‌اي به افزايش پايه‌هاي مالياتي نمي‌شود. منبع ديگر هم مي‌تواند فروش اوراق دولت و سهام باشد. واگذاري سهام دولتي مي‌تواند مفيد باشد و به‌طور حتم عاقلانه است. اگر اوراق نفتي باشد مي‌توان مردم را به خريد ترغيب کرد و به‌طور حتم استقبال خواهد شد. 200هزار ميليارد هم درآمدزايي از محل صادرات نفت پيش‌بيني شده و جاي تعجب است زماني که دولت اذعان مي‌کند مي‌تواند نفت بفروشد چرا مجلس اصرار به عدم فروش دارد؟! آنطور که پيداست دولت فروش يک‌ميليون تا بيش از دوميليون بشکه نفت را پيش‌بيني کرده است و مي‌توان از اين طريق برخي بودجه‌ها را هزينه کرد. از طرفي راه درست آن است که مجلس راه‌حل دهد و کار کارشناسي کند و نبايد کليات را رد کرد و مساله بودجه را به موضوعات سياسي گره زد. با رد کليات لايحه بودجه، عدم برنامه‌ريزي اتفاق مي‌افتد و به نظر نمي‌رسد دولت زير بار اين موضوع برود. بررسي مسائل بايد با تامل و تفکر بيشتري انجام شود و شرايط به گونه‌اي است که بايد براي برخي مسائل هدف داشت، به‌عنوان مثال، بايد در شرايطي به استقراض تن داد و ماليات را در حد امکان وصول کرد تا آسيبي به اقتصاد وارد نشود. به عبارت دقيق‌تر، تمام راه‌حل‌ها بايد مورد ارزيابي قرار بگيرند و براي درآمدها برنامه‌ريزي معقولي در نظر گرفت.