توقف در نقطه‌ انجماد

چند تلنگر بعد از سرنگوني هواپيماي اوكرايني توقف در نقطه‌ انجماد برخی حوادث از یاد كه نمی‌روند هیچ، یادشان تا سال‌ها مانند زخمی باز تن و روان را می‌سوزاند. سقوط هواپیمای اوكراینی حتما یكی از این حوادث است كه از 18 دی سال گذشته از یاد اغلب ما نرفته و هر‌یك با حسرت و غمی آن را به یاد می‌آوریم؛ زیرا تك‌تك فریم‌ها و ثانیه‌های این حادثه گویی برای ساخت یك تراژدی كنار هم چیده شده است. هفته گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران گام سختی را برداشت و مبلغ دیه و غرامت جان‌باختگان را اعلام كرد و پیش‌تر هم گفته شده بود كه این خسارت از محل بودجه سال 1400 پرداخت خواهد شد. همه اینها البته نمی‌تواند از تلخی جان بازماندگان این حادثه بكاهد. آنها بهترین و شیرین‌ترین میوه عمرشان را در این حادثه از دست داده‌اند؛ آن‌هم وقتی كه آمده بودند، جشن ایرانی شب یلدا را كنار خانواده‌های‌شان بگذرانند و از فرصت تعطیلات كریسمس برای بودن در كنار عزیزانی كه مجبور به دوری از آنها هستند، استفاده کنند. 
اما حادثه هواپیمای اوكراینی با ورود اوكراین به‌عنوان مالك هواپیما و كانادا به‌عنوان مقصد نهایی اغلب مسافران و اینكه برخی از آنها تابعیت دوم این كشور را داشته‌اند، موضوع را از یك حادثه سقوط هواپیمای داخلی كه تعدادشان در دهه‌های اخیر كم هم نبوده، متفاوت كرده است؛ اما این بار این حادثه در گام اول به وجهه كشور لطمه زد. اما پشت هم چیدن این حوادث و سوانح ریز و درشت دیگر است كه از تاب‌آوری یك جامعه می‌كاهد و گویی اكنون در نقطه‌ انجماد متوقف شده‌ایم. 
علاوه بر نقش مقصر، میزان تقصیر او، چرایی اجازه شلیك به اپراتور و تنظیم‌نشدن قطب‌نما و همه آن چیزهایی كه احتمالا روزی در گزارش حادثه از سوی سازمان هواپیمایی منتشر خواهد شد. به ‌نظر می‌رسد تأخیر در برگزاری دادگاه و محاكمه، راهی برای فروكش‌كردن التهاب جامعه در نظر گرفته شده كه بعید است جامعه‌شناسان و روان‌شناسانی كه به موضوعات انسانی عمیق‌تر می‌اندیشند، این روش را راه‌حل خوبی بدانند. نكته آخر اینكه رابطه ایران با كانادا، پیش‌ از این حادثه هم وضعیت خوبی نداشت،‌ هشت سال از قطع رابطه كانادا با ایران می‌گذرد. این كشور به دنبال مرگ مشكوك زهرا كاظمی، روزنامه‌نگار دو‌تابعیتی در زندان اوین، قطع‌نامه‌های حقوق‌بشری علیه ایران را پیش می‌برد و حالا كه یك‌ سال از این حادثه می‌گذرد، هیچ چشم‌انداز مثبتی در رابطه دو كشور به چشم نمی‌خورد و فقط دو طرف در سطح دیپلمات‌های وزارت خارجه به هم هشدار می‌دهند؛ اما در‌این‌بین 800 هزار ایرانی مقیم كانادا هستند كه همچنان بر سختی‌های زیست دوگانه‌شان افزوده می‌شود. شاید نیاز به تكرار نباشد که اگر رابطه ایران و آمریكا به نقطه جوش نمی‌رسید، نیمی از حوادثی كه امروز گریبان‌ ما را گرفته، رخ نمی‌داد.