پایان بحران مرغ بزودی

مرجان اسلامی فر
 خبرنگار
«چند روز آینده بازار مرغ به شرایط عادی باز‌می‌گردد و مردم دیگر برای خرید این کالای پروتئینی مشکلی نخواهند داشت.» محمد صادق مفتح قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی با بیان این جمله ادامه داد: «مشکلات بازار مرغ بزودی حل خواهد شد و دلیل اصلی این که مرغ در بازار با نوسان قیمت و بعضاً کمبود روبه‌رو شده افزایش درخواست‌های مردمی است؛ در عین حال تأکید شد که در مرغداری‌ها مرغ وجود دارد و مردم نگران کمبود مرغ نباشند.»
از سال گذشته نوسان قیمت مرغ در بازار شروع شد به گونه‌ای که هر هفته مردم شاهد قیمت‌های جدید بودند؛ این روند به نوروز 1400 هم رسید اما با این تفاوت که کمبود هم به رشد قیمت‌ها اضافه شد. در مناطقی که از قدیم مرکز عرضه مرغ بودند، حجم عرضه بشدت کاهش پیدا کرد و مغازه داران به سختی می‌توانستند برای مغازه‌های خود مرغ بسته‌بندی پیدا کنند.


در سطح شهر مرغ با تأخیر می‌رسید و مغازه‌داران برای آن‌که بتوانند تعداد محدودی مرغ خریداری کنند باید ساعت‌های طولانی در میدان بهمن می‌ماندند. در میدان بهمن که بعضاً مرغ مورد نیاز بازار تأمین می‌شود، صف‌های طولانی وجود داشت و بیش از دو بسته مرغ به افرادی که در صف ایستاده بودند داده نمی‌شد. در این میدان قیمت هر بسته مرغ 20 هزار و 400 تومان در هر کیلو بود. اما به سرعت این مرغ به پایان می‌رسید و مردم مجبور بودند سراغ مرغ قطعه‌بندی  یا مرغ کامل بسته‌بندی با قیمت گرانتر بروند.
سه ساعت برای خرید مرغ
گزارش میدانی ما حاکی از این است که در ایام نوروز (10 فروردین) در میدان بهمن میزان توزیع مرغ بشدت کاهش پیدا کرده بود و مغازه‌داران اظهار می‌کردند که مرغداران تمایلی به عرضه مرغ ندارند چرا که فروش مرغ با قیمت دولتی به ضرر و زیان آنها است.
بدین‌جهت خودروهای یخچال‌دار که از نقاط مختلف شهر آمده بودند، ساعت‌های طولانی منتظر ماندند تا بتوانند مرغ خریداری کنند. با گذشت زمان حداقل سه ساعته به هر کدام آنها سهم اندکی می‌رسید تا بتوانند بخشی از نیازهای مردمی را پاسخ دهند. در این میان یکی از خیابان‌های تهران که به مرکز فروش مرغ معروف است (خیابان دردشت) خبری از مرغ نبود و هر مغازه‌ای هم که به صورت محدود مرغ می‌آورد، صف‌های چند متری شکل می‌گرفت.
مرغ قطعه‌بندی به داد بازار رسید
شریفی یکی از فروشندگان مرغ در خیابان دردشت است که از وضعیت بازار گلایه‌های متعددی دارد. او می‌گوید: «از صبح ساعت 5 به میدان بهمن می‌رویم و اگر بتوانیم تا ساعت 10 صبح به مغازه برمی‌گردیم تا مرغ با نرخ دولتی را به فروش برسانیم.»
او ادامه داد: «مرغ با قیمت بالاتر در میدان بهمن و سایر مغازه‌ها وجود دارد اما اگر بازرسین سازمان حمایت باخبر شوند آن مرغ‌ها را با قیمت 20 هزار و 400 تومان به مردم می‌فروشند؛ این در حالی است که مغازه‌داران برای پاسخ به درخواست‌های مردم با قیمت‌های بالاتر مرغ خریداری می‌کنند لذا نمی‌توان از آنها انتظار داشت که با قیمت مصوب دولتی مرغ عرضه کنند.» شریفی گفت: «ما مرغ با قیمت غیر‌دولتی نمی‌فروشیم و مرغ قطعه‌بندی شده هم به صورت محدود عرضه می‌شود چرا که قیمت بالای آن باعث می‌شود مشتری نداشته باشد؛ هر چند که اعتقاد دارم همین نوع مرغ باعث شده که بازار با التهاب جدی‌تری مواجه نشود.»
جهش قیمت مرغ قطعه‌بندی شده
یکی از مشکلاتی که در مرکز فروش مرغ وجود داشت، تفاوت قابل توجه قیمت مرغ قطعه‌بندی و البته مرغ بسته‌بندی کامل بین مغازه‌داران بود؛ مغازه‌دارانی که مرغ دولتی را قطعه‌بندی کرده بودند هر کیلو ران مرغ را 30 هزار تومان و هر کیلو سینه مرغ را 68 هزار تومان می‌فروختند. آنهایی که می‌گفتند مرغ آزاد خریداری کردند بنابراین هر کیلو سینه مرغ را 80 هزار تومان و هر کیلو ران مرغ را 55 هزار تومان می‌فروختند. در برخی از مغازه‌ها هم مرغ کامل بسته‌بندی در هر کیلو 36 هزار و 500 تومان و در برخی از مغازه‌ها تا 65 هزار تومان به فروش می‌رسید که البته این اعداد در شمال تهران بسیار بیشتر بود. یکی از مغازه‌های پروتئینی در خیابان نیاوران به اسم مرغ سبز هر کیلوی آن را 75 هزار تومان می‌فروخت و هر کیلو سینه مرغ هم در این مغازه پروتئینی 100 هزار تومان بود.
در خیلی از مغازه‌ها هم هیچ خبری از مرغ نبود و تمام قفسه‌ها خالی بود؛ اکثر آنها وعده فروش مرغ در روز 14 فروردین (امروز) را می‌دادند.
قیمت‌های جدید مرغ
بخش اول گزارش زمانی تهیه شده که قیمت مرغ دولتی در هر کیلو 20 هزار و 400 تومان بود، روز 12 فروردین بر‌اساس اعلام قرارگاه ساماندهی مرغ کشور، قیمت مرغ دولتی هر کیلو به 24 هزار و 900 تومان رسید. همچنین قیمت مرغ منجمد در سردخانه کیلویی ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ منجمد برای مصرف‌کننده کیلویی ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ زنده در کشتارگاه کیلویی ۱۷ هزار و ۱۰۰ تومان و قیمت مرغ آماده طبخ در میدان بهمن تهران کیلویی ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان تعیین شد. قرارگاه ساماندهی مرغ کشور مصوب کرد که سازمان تعزیرات حکومتی با همکاری وزارت صمت، اتاق اصناف و سایر نهادهای مسئول بر رعایت دقیق این مصوبه نظارت و با هرگونه انحراف در این خصوص برخورد قانونی انجام شود.
مرغ ناموجود است
روز گذشته نیز برای بررسی وضعیت بازار به تعدادی از مرغ فروشی‌ها سر زدیم، آنها درباره قیمت جدید گفتند که این قیمت هم نمی‌تواند کارساز باشد چرا که قیمت واقعی مرغ در هر کیلو حدود 30 هزار تومان است.
قیمت مرغ غیردولتی روز گذشته در بازار بین 39 هزار تومان تا 40 هزار تومان در هر کیلو بود که البته این مرغ‌ها با محدودیت (هر نفر دو مرغ کامل بسته‌بندی شده) عرضه می‌شد.
در فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم شرایط ایده‌آل نبود، در اکثر فروشگاه‌ها مرغ به صورت محدود عرضه می‌شد اما قیمت آن بسیار بالا بود. هر بسته سینه مرغ حدود 900 گرمی 73 هزار تومان و هر بسته مغز ران 900 گرمی هم 56 هزار تومان بود. در این میان در فروش آنلاین اکثر خریداران با کلمه «ناموجود» یا جمله «تمام شد» روبه‌رو بودند.
بر‌اساس نیاز خرید کنید
یک منبع مطلع در وزارت صمت که خواست نامش عنوان نشود، گفت: «وضعیت عرضه مرغ در تهران نسبت به سایر استان‌ها بهتر بود، در برخی از استان‌ها به شدت با کمبود عرضه مرغ مواجه بودیم به گونه‌ای که افراد برای خرید مرغ مجبور بودند قیمتی در حدود 70 هزار تومان در هر کیلو پرداخت کنند. البته در استان‌های شمالی عرضه مرغ چالش جدی نداشت و در این مناطق بازار آرام بود ولی در شهرهای دیگر شاهد صف‌های طولانی بودیم؛ به‌طور قطع بخشی از تقاضاهای بازار کاذب است و نگرانی از کمبود مرغ باعث شده مردم بیش از نیاز خود برای خرید مرغ اقدام کنند.»
او ادامه داد: «اگر مردم بر‌اساس نیاز خود خرید کنند، بزودی بازار آرام خواهد شد و دیگر مرغ با قیمت دولتی به صورت سهمیه‌ای عرضه نمی‌شود.»
احتکار خانگی به پایان می‌رسد
در این میان محمد علی کمالی سروستانی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی گفت: «مرغداران گوشتی اعلام کرده بودند که  قیمت دولتی 24 الی 25 هزار تومان برای هر کیلو مرغ عادلانه باشد، حال با اصلاح قیمت‌ها به نظر می‌رسد که وضعیت تولید بهتر شود و مرغداران برای جوجه‌ریزی مجدانه‌تر عمل کنند.»
او افزود: «بازار با کمبود مرغ مواجه نیست و بیشتر فشار روانی و شایعات مختلف است که باعث شده قیمت‌ها در بازار سیر صعودی به خود بگیرد و همین امر سبب شده خانوارها نسبت به خرید احتکارگونه اقدام کنند. با قیمت‌های جدید مشکلات بازار مرغ حل خواهد شد و دیگر شاهد احتکار خانگی نخواهیم بود. چرا که مردم به این اطمینان خواهند رسید که مرغ به اندازه کافی در بازار وجود دارد.»
او تأکید کرد: «زمانی می‌توان بازار مرغ را ساماندهی کرد که قیمت‌ها واقعی و بر اساس قیمت نهایی تولید باشد؛ تولیدکنندگان در شرایطی نیستند که با ضرر مرغ را به مراکز عرضه توزیع کنند.»
با چه تمهیداتی مرغ در دسترس قرار می‌گیرد؟
از سوی دیگر بر اساس تمهیدات جدیدی که اندیشیده شده قرار است از شمال کشور مرغ مورد نیاز تهران تأمین شود. دومین تمهید افزایش قیمت مرغ است که این امر می‌تواند برای مرغداران ایجاد انگیزه کند. سومین تمهید جلوگیری از فروش مرغ قطعه‌بندی است چرا که بخش قابل توجهی از مرغ‌های کامل به‌خاطر قطعه‌بندی شدن دیگر در دسترس مردم قرار نمی‌گرفتند. نکته دیگری که باعث شده وعده آرامش بازار داده شود، افزایش نظارت‌ها است. مسأله بعدی ایجاد قرارگاه ساماندهی مرغ کشور است که به صورت ویژه و برخط وضعیت بازار را رصد می‌کند.

 فروش مرغ قطعه‌بندی ممنوع شد

در حالی که قیمت مرغ قطعه‌بندی شده در بازار سر به فلک کشیده و قیمت‌ها باورنکردنی شده است، اتاق اصناف در اطلاعیه‌ای (براساس مصوبه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور) اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی عرضه هرگونه مرغ قطعه‌بندی و حتی مرغ‌های طعم دار شده در سطح اصناف بویژه در استان تهران ممنوع است. در این راستا صرفاً واحدهای صنعتی منتخب، مجاز به بسته‌بندی مرغ قطعه بندی شده بوده و بازرسان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، واحدهای بسته بندی بزرگ را به‌طور مستمر پایش و حجم تولید آن را به‌طور پیوسته رصد خواهند کرد تا از سقف مصوب قرارگاه استانی تجاوز نکند. در این خصوص برخورد با متخلفان این مصوبه از امروز (14 فروردین) بشدت به‌عمل خواهد آمد و نظارت و بازرسی توسط نمایندگان سازمان تعزیرات حکومتی، بازرسان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و اتاق‌های اصناف و سایر نهادهای مسئول برای اجرای دقیق دستورالعمل ابلاغی در دستور کار قرار گرفته است.