محیط ‌زیست مهم‌تر از معیشت

شرق: روز گذشته سالن اجتماعات سازمان حفاظت محیط ‌زیست میزبان معاون‌اول رئیس‌جمهور بود تا با حضور او برندگان دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط ‌زیست معرفی شوند و مورد تقدیر قرار گیرند. براساس اعلام مدیر دبیر دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط ‌زیست، سازمان حفاظت محیط ‌زیست به استناد ماده ۴۶ آیین‌نامه اجرائی قانون حفاظت بهسازی محیط ‌زیست، مصوبه شورای‌عالی حفاظت محیط ‌زیست در سال 77 و به پاس قدردانی از تلاش کسانی که در راه حفاظت از محیط ‌زیست راهگشا بوده و تأثیرات علمی و فرهنگی بسزایی در شناخت و توسعه دانش زیست‌محیطی در بین قشرهای مختلف جامعه داشته‌اند، از سال ۱۳۷۹ جایزه ملی محیط ‌زیست را به برگزیدگان اهدا می‌کند. 
اسحاق جهانگیری، معاون‌اول رئیس‌جمهور که در این مراسم سخنرانی می‌کرد، در صحبت‌های خود با اشاره به توافق زیست‌محیطی پاریس که اخیرا کشور آمریکا با دستور دونالد ترامپ از آن خارج شد، گفت: «متأسفانه رئیس‌جمهور کشوری که بیش از همه در ایجاد و توسعه گازهای گلخانه‌ای نقش داشته، در اقدامی برتری‌جویانه و بی‌حساب نسبت به این توافق به‌نوعی ابراز تردید و اعلام کرده است که ترجیح من بیش از اینکه مردم جهان باشند مردم آمریکا هستند و گویا فراموش کرده است که گازهای گلخانه‌ای تولیدشده در آمریکا زندگی همه بشریت را تهدید کرده و این اتفاق اگر یک متهم اصلی داشته باشد، این متهم آمریکاست که باید به وظایف انسانی و قانونی خود طبق توافق‌نامه پاریس عمل کند. 
معاون‌اول رئیس‌جمهور در ادامه افزود: در سال‌های اخیر مشکلات زیست‌محیطی جدی مانند ریزگردها، خشک‌شدن دریاچه ارومیه، هورالعظیم و سایر تالاب‌ها، آلودگی هوای کلان‌شهرها و شیوع بیماری‌های صعب‌العلاج در کشور ایجاد شده که ریشه همه آنها تحت‌تأثیر مسائل زیست‌محیطی است. 
دکتر جهانگیری اضافه کرد: با همت شخصیت‌ها، افراد مختلف و تشکل‌های مردم‌نهاد، مردم کشور نسبت به مسائل زیست‌محیطی حساسیت بالایی نشان دادند و در ایام انتخابات اخیر که تصور نمی‌شد موضوع محیط ‌زیست به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم تبدیل شود، شاهد آن بودیم که مردم بیش از آنکه به شعارها و وعده‌های اقتصادی در انتخابات توجه کنند، نگران آینده کشور بودند و آینده محیط ‌زیست ایران یکی از دغدغه‌های اصلی آنها بود. 


معاون‌اول رئیس‌جمهور با اشاره به شعار مردم استان خوزستان در حضور دکتر روحانی که می‌گفتند ما که هوا نداریم، ولی هواتو داریم، افزود: این شعار اوج شعور مردم این استان را نشان می‌داد که با وجود مشکلات متعدد، نگران آینده کشور و به دنبال انتخابی برای آینده بهتر در کشور بودند. 
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه محیط ‌زیست باید به اصلی‌ترین و ملی‌ترین مسئله کشور تبدیل شود، خاطرنشان کرد: اولین مصوبه دولت تدبیر و امید درخصوص دریاچه ارومیه صادر شد و با وجود آنکه بسیاری در آن زمان می‌گفتند پرداختن به دریاچه ارومیه بی‌فایده و هدردادن منابع است، اما دولت با آگاهی از آنکه خشک‌شدن دریاچه ارومیه می‌تواند زندگی مردم در شمال‌غرب کشور را مختل کند، با جدیت به این موضوع پرداخت و خوشبختانه امروز با برنامه‌های خوبی که در ستاد احیای دریاچه ارومیه تدوین شد و با اقدامات مؤثری که صورت گرفت، تا حد زیادی خطر برطرف شده و امیدوارم با برنامه‌ریزی‌های آینده، دریاچه ارومیه به کانون مهم توسعه، سرزندگی و امیدواری تبدیل شود. دکتر جهانگیری همچنین با اشاره به سوءمدیریت در دوره گذشته و تصمیم برای خشک‌کردن هورالعظیم گفت: خشک‌شدن هورالعظیم می‌توانست یکی از کانون‌های تهدید استان خوزستان شود، اما با همت وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط ‌زیست امروز بیش از 80 درصد آن آب دارد و به کانون حیات و زندگی تبدیل شده و درعین‌حال مشکلی هم بر سر راه توسعه و کارهای اقتصادی ایجاد نکرده است. معاون‌اول رئیس‌جمهور ادامه داد: در مسئله آلودگی هوای کلان‌شهرها نیز با حساسیت روی آلاینده‌های اصلی تمرکز شد و یکی از مهم‌ترین اقدامات این بود که نیروگاه‌ها به‌جای مصرف سوخت مازوت از گاز استفاده کنند و امروز تقریبا سوخت همه نیروگاه‌های حساس به گاز تبدیل شده است. وی با اشاره به برنامه دولت برای توسعه حمل‌ونقل درون‌شهری تصریح کرد: در یکی از جلسات اخیر شورای اقتصاد، مبلغ دو ‌میلیارد دلار برای تهیه دو‌هزار دستگاه واگن برای تهران و کلان‌شهرها اختصاص یافت تا ظرفیت مترو در این شهرها افزایش پیدا کند که امیدوارم وزارت کشور و شهرداری‌ها از این فرصت استفاده کنند. 
دکتر جهانگیری با بیان اینکه بخش اصلی ریزگردها از کانون‌های خارجی است، گفت: وزارت امور خارجه و سازمان حفاظت محیط ‌زیست باید در این خصوص وارد دیپلماسی جدی شوند و این موضوع را پیگیری کنند. درباره مهار کانون‌های داخلی ایجاد ریزگردها، دولت تمرکزی جدی معطوف کرد و سال گذشته کاری جهادی و 24 ساعته آغاز شد تا بخشی از این مسئله حل شود. درباره کارون، تالاب‌ها و زاینده‌رود نیز تصمیمات خوبی اتخاذ شده است. دکتر جهانگیری تصرف بی‌رویه بشر در طبیعت را بیش از همه محصول سقوط اخلاقی و اعتقادی دانست و اظهار کرد: البته در ایران برخی ابرچالش‌ها وجود دارند که اگر به صورت جدی به آنها نپردازیم، می‌توانند کشور را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهند. 
معاون‌اول رئیس‌جمهور بی‌کاری را یکی از چالش‌های مهم کشور برشمرد و گفت: ظرفیت اشتغال‌زایی کشور در بهترین دوره‌ها حدود 650‌ هزار فرصت شغلی در سال بوده و اکنون به طور سالانه یک‌میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاهی در کشور داریم که برای پاسخ‌گویی به نیاز اشتغال آنها باید اقتصاد کشور بزرگ شود. 
دکتر جهانگیری یکی از جهت‌گیری‌های آینده کشور را بهینه‌سازی انرژی عنوان و خاطرنشان کرد: بهینه‌سازی انرژی هم تعهد ملی و بین‌المللی ماست و هم یک تعهد عقلانی در کشور است. عادلانه و منصفانه نیست که این میزان از منابع کشور هدر برود و محیط ‌زیست را نیز نابود کند. موضوع بهینه‌سازی انرژی در دولت دوازدهم یکی از اولویت‌های اصلی خواهد بود. 
او با تأکید بر اینکه دولت باید در برخی تهدیدات زیست‌محیطی پناهگاه جدی مردم باشد، گفت: در مسئله ریزگردها، گردوغبار و آلودگی هوای کلان‌شهرها دولت باید پناهگاه مردم باشد و درعین‌حال مردم نیز باید تکیه‌گاه مهم دولت و حکومت باشند، باید به یک تفاهم ملی برسیم که مسائل بزرگ و جدی کشور زمانی حل‌شدنی هستند که مردم و دولت در یک جهت قرار گیرند. امکان ندارد دولت به‌تنهایی بتواند مسائل و مشکلات را برطرف کند. 
سیاست درهای باز سازمان محیط ‌زیست
رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست نیز در این مراسم در سخنانی گفت: استقبال بخش خصوصی از سیاست درهای باز سازمان حفاظت محیط ‌زیست منجر به افزایش مشارکت این بخش در طرح‌های مختلف محیط ‌زیستی مانند بیمه گونه‌های حیات وحش و ایجاد قرق‌های اختصاصی شد. معصومه ابتکار با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین گام‌های دولت یازدهم جلب مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف از جمله محیط ‌زیست با ایجاد فضای سالم و آزاد برای حضور سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان عرصه‌های اجتماعی و مدنی است، گفت: همین اتفاق زمینه‌ساز جریان اجتماعی قوی کمی و کیفی در حوزه محیط ‌زیست شد، به‌گونه‌ای که اکنون 900 سمن محیط ‌زیستی در سراسر کشور در حال فعالیت هستند. رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست با اشاره به شعار روز جهانی محیط ‌زیست امسال «من با طبیعت هستم»، اظهار کرد: این شعار با هدف برقراری ارتباط میان مردم و طبیعت و جلب مشارکت مردم برای حفظ طبیعت انتخاب شده است. رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست اشاره‌ای هم به تفاهم‌نامه منعقد‌شده میان ایران و عراق درباره راه‌اندازی مزرعه آموزشی_ پژوهشی و مرکز توان‌افزایی کارشناسان عراقی برای مقابله با گرد و غبار داشت و اظهار کرد: عراق از جمله منشأها و کانون‌های اصلی گرد و غبار در ایران است و این تفاهم‌نامه پس از سه سال پیگیری و رایزنی با عراق منعقد شد. او یکی از اتفاق‌های مهم حوزه محیط ‌زیست در دولت یازدهم را مشارکت مهم دانشگاهیان و تشکل‌های دانشجویی در عرصه محیط ‌زیست برشمرد و افزود: خوشبختانه رقابت خوبی بین دانشگاه‌ها در زمینه محیط ‌زیست شکل گرفته است و سال گذشته هم‌زمان با هفته پژوهش، رتبه‌های برتر دانشگاه‌های سبز معرفی و مورد قدردانی قرار گرفتند و حتی در رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های سبز که براساس تراز محیط ‌زیستی بین‌المللی دانشگاه‌ها صورت می‌پذیرد نیز شاهد قرارگرفتن سه دانشگاه ایرانی در میان دانشگاه‌های برتر بین‌المللی بودیم. ابتکار، هنرمندان را از دیگر گروه‌های مرجع و مهم در جامعه دانست و گفت: در این دوره با استقبال کم‌نظیر هنرمندان در حوزه محیط ‌زیست مواجه شدیم و همین استقبال باعث شد در حوزه سینما شاهد برگزاری مجدد جشنواره بین‌المللی فیلم سبز بعد از یک دوره توقف باشیم. به گفته ابتکار، دولت یازدهم به علت ایجاد فضای سیاسی که امکان شنیدن صدای مردم و نقد را فراهم کرده، دوره ویژه‌ای برای جلب مشارکت‌های مردمی در عرصه‌های مختلف به‌ویژه حفظ محیط‌ زیست فراهم كرده است. وی جایزه ملی محیط‌ زیست را فرصتی برای قدردانی از تمام افرادی دانست که در گوشه و کنار کشور در راستای حفظ محیط‌ زیست تلاش می‌کنند.
در مراسم دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط‌ زیست که صبح روز گذشته در سازمان محیط‌ زیست برگزار شد، برگزیدگان این دوره جایزه معرفی شدند و جوایز خود را دریافت کردند. 
بنا بر اعلام، تا تاریخ تعیین‌شده برای دریافت مدارک متقاضیان در جایزه، ۱۶۷ پرونده در دبیرخانه جایزه ملی محیط‌ زیست به ثبت رسید که از مجموع آنها ۵۱ پرونده در بخش متخصصان، ۳۱ پرونده در بخش سازمان‌های عمومی و دولتی، ۴۲ پرونده در بخش شرکت‌های خصوصی، ۱۰ پرونده در بخش سازمان‌های مردم‌نهاد و ۳۳ پرونده در بخش سایر اشخاص دریافت شد. از میان این پرونده‌ها برگزیدگان به‌ترتیب هفت پرونده در بخش مؤسسات دولتی و عمومی، دو پرونده در بخش شرکت‌های خصوصی، سه پرونده در بخش متخصصان، شش پرونده در بخش سازمان‌های مردم‌نهاد و شش پرونده در بخش سایر افراد حائز دریافت جایزه و لوح تقدیر شدند. 
یوسف رشیدی دبیر دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط ‌زیست در پایان، نوآوری، اختراع، ابداع، ظرفیت‌سازی فرهنگی و اجتماعی، دامنه تأثیر، ایثار و فداکاری و حُسن شهرت در فعالیت‌های محیط ‌زیستی را بخشی از معیارهای این جایزه دانست. 
بر این اساس در بخش مؤسسات دولتی و عمومی، علی اوسط‌هاشمی، استاندار سیستان‌وبلوچستان، در بخش شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی مجید صفدری مدیرعامل شرکت بیمه ما، حامی پلنگ ایرانی که تفاهم‌نامه بیمه پلنگ را امضا کرده‌اند، در بخش متخصصان علیرضا کوچکی استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به دلیل فعالیت در حوزه کشاورزی پایدار و تألیف و تدوین کتاب‌ها و مقالات، در بخش سازمان‌های مردم‌نهاد، باربد صفایی از مؤسسه خزنده‌شناسان پارس به دلیل برگزاری طرح آموزش مردمی درباره افعی دماوندی، کارگاه‌های مشارکتی و دیگر طرح‌ها و در بخش سایر اشخاص و فعالان رسانه‌ای صدرا محقق خبرنگار و دبیر اجتماعی روزنامه «شرق» برنده جایزه ملی محیط ‌زیست شدند.