راز و رمز رنسانس در ورزش اول کشور

راز و رمز رنسانس در ورزش اول کشور امیر ثامنی سال‌ها بود که دیگر کسی «کُشتی» را به عنوان «ورزش اول» کشور نمی‌شناخت و این ورزش باستانی و سنتی ایرانیان در هیاهوی رشته‌های پرهوادار فوتبال و والیبال چه در رسانه و چه در متن جامعه گم شده بود، تا اینکه پخش زنده مسابقات جهانی 2021 اسلو نروژ که با درخشش دلاورمردان کُشتی آزاد و فرنگی همراه بود، بار دیگر شور و هیجانی گسترده و زائدالوصف در جامعه ایجاد و خانواده‌ها را پای تلویزیون میخکوب کرد. واقعیت آن است که کُشتی در چهار دهه اخیر با وجود همه استعدادهای بالقوه موجود در سرتاسر کشور، در یک سیر نزولی قرار داشته و نتایج کسب‌شده در میادین المپیک و جهانی تنها جرقه‌هایی (همانند 1998 تهران و 2012 لندن) بوده که استمرار نیافته است. این موضوع را می‌توان به وضوح در اُفت چشمگیر جمعیت کشتی‌گیران در 20 سال اخیر (از حدود یک‌میلیون‌و 200 هزار نفر کشتی‌گیر بیمه‌شده در اواسط دهه 1370 به کمتر از 45 هزار نفر در سال 1398) ‌یا سهم ناچیز مدال‌های طلای کشتی کشور در مقایسه با رقبای اصلی (مجموع مدال‌های طلای المپیکی ایران در رشته آزاد مساوی است با مجموع طلاهای لوپز کوبایی) مشاهده کرد.
فدراسیون کشتی در دوره جدید خویش و پس از روی‌کارآمدن علیرضا دبیر در اواخر تیرماه 1398 با آسیب‌شناسی دقیق علل افت کشتی ایران در دو دهه اخیر و تحلیل مسائل و مشکلات فراروی ورزش اول کشور، سنگ بنای یک تحول اساسی را با هدف‌گذاری قهرمانی المپیک در هر دو رشته آزاد و فرنگی در سال 2028 گذاشت. مسائل اصلی فراروی کشتی در دو دسته کلان زیر شناسایی و تحلیل شد:
الف- سیاست‌گذاری کلان ورزش
- فقدان وجود نظام جامع ورزش کشور و تدقیق جایگاه ورزش کشتی در آن
- مهجورماندن کشتی در حوزه رسانه‌ای و کاهش انگیزه ورود نسل جدید به کشتی


- نبود منابع مالی و اعتباری پایدار برای توسعه کشتی و تأمین زیرساخت‌ها و تجهیزات لازم؛
ب- مدیریت کشتی
- غفلت از برنامه‌محوری، قانون‌مندی، شایسته‌سالاری و اخلاق‌مداری
- بی‌توجهی به مقوله استعدادیابی و استعدادپروری و توجه به توسعه کشتی در رده‌های پایه
- ضعف شدید در حوزه تربیت مربیان و مدرسان کشتی و نظارت بر عملکرد آنان
- تفوق رویکرد گلخانه‌ای در پرورش کشتی‌گیران ممتاز
- بی‌سازمانی در برگزاری مسابقات لیگ و شناسایی و کشف استعدادهای جدید
-فقدان رویکرد آمایش سرزمینی در توسعه کشتی در ایران و بهره‌وری از قابلیت‌ها و امکانات.
بر همین اساس فدراسیون در دو سال اخیر چند کارویژه اصلی زیر را در دستور کار خویش قرار داد تا بتواند بار دیگر علاوه بر بازگرداندن کشتی به متن جامعه، جایگاه آن به عنوان «ورزش اول» را بازیابی کند: 1- تحول در حوزه مدیریت کلان فدراسیون از طریق برنامه‌محوری (تدوین سند راهبردی هشت‌ساله) و کارآمدسازی و چابک‌سازی ساختار و عملکرد فدراسیون 2- تحول در حوزه تنظیم برنامه‌های کشتی از طریق مبنا قراردادن بازی‌های المپیک برای کسب مدال کشتی‌گیران و فراهم‌سازی فرصت حضور و تجربه در سایر میادین بین‌المللی (بازی‌های آسیایی، مسابقات جهانی کشتی، رقابت‌های بین‌المللی ادواری و...) برای جوانان و بزرگسالان 3- تحول در نظامات و رویه‌های برگزاری مسابقات لیگ و انتخاب کشتی‌گیران و مربیان در چرخه‌های انتخابی 4- تحول در حوزه زیرساختی از طریق نوسازی و بازسازی اماکن و امکانات فرسوده کشتی 5- تحول در حوزه آموزش کشتی از طریق فعال‌سازی انستیتو کشتی، راه‌اندازی مجدد مدارس کشتی و سامان‌مندکردن وضعیت مربیان و مدرسان 6- تحول در حوزه دیپلماسی کشتی از طریق پیگیری سفرهای استانی، انعقاد تفاهم‌نامه با دستگاه‌ها و نهادهای مختلف و تلاش برای کسب کرسی‌های جهانی 7- تحول در حوزه تأمین مالی کشتی از طریق شناسایی منابع درآمدی جدید و جذب اسپانسرینگ 8- تحول در حوزه رسانه‌ای ازطریق راه‌اندازی مجدد برنامه‌های تخصصی کشتی و پخش زنده مسابقات از رسانه ملی 9- تحول در حوزه حرفه‌ای‌سازی کشتی و تبدیل آن به شغلی دائمی و درآمدزا برای کشتی‌گیران.
واقعیت این است که دستیابی به یکی از مهم‌ترین مظاهر پیشرفت همه‌جانبه ورزش کشور که همانا «ارتقای رتبه کشور در بازی‌های المپیک» است و مورد مطالبه رهبر انقلاب در دیدار با مدال‌آوران بازی‌های المپیک و پاراالمپیک 2020 نیز هست، جز از طریق حمایت و سرمایه‌گذاری بر ورزش‌های مدال‌آوری چون کشتی میسر نمی‌شود. قطعا موفقیت‌های امروز کشتی علاوه بر برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌های فدراسیون کنونی مرهون تلاش‌های فدراسیون قبلی در توجه به کشتی پایه بوده و تبدیل این موفقیت مقطعی به یک موفقیت مستمر و همیشگی و دستیابی به هدف‌گذاری قهرمانی المپیک 2028 در تقابل با رقبای سنتی (به ویژه روسیه و آمریکا) مستلزم حمایت تمام‌قد وزارت ورزش و تمامی دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌مدخل از ورزش اول کشور در چارچوب ریل‌گذاری سند راهبردی هشت‌ساله فدراسیون است. این فدراسیون با توجه به تعدد اعزام‌های بین‌المللی در رده‌های مختلف سنی و ضرورت‌های مرتبط با تأمین زیرساخت‌ها و فراهم‌سازی امکانات موردنیاز، سالانه به بودجه‌ای حدود پنج‌ میلیون دلار (حدود 150 میلیارد تومان و معادل با 10 برابر بودجه فعلی مصوب) نیاز مبرم دارد تا بتواند ورزش اول کشور را به چشمه جوشان استعدادهای نوظهور و عرصه ثبات در مدال‌آوری و افتخارآفرینی برای وطن تبدیل کند. این در حالی است که فدراسیون کشتی ایالات متحده آمریکا برای دوره 2018-2024 برای تحول در کشتی این کشور، بودجه سالانه‌ای بالغ بر 30 میلیون دلار را دریافت کرده است.