روزنامه ابتکار
1400/07/22
اهالی مطبوعات از معاون مطبوعاتی جدید چه می‌خواهند؟ آزادی بیان، گره‌گشای اعتماد دوباره افکار عمومی
گروه فرهنگ و هنر – مدت‌ها است که مطبوعات خصوصا رسانه‌های کاغذی حال و روز خوبی ندارند. گرانی کاغذ، کرونا، مدیریت‌های عجیب و غریب همگی به جان مطبوعات افتادند تا نه‌تنها در رقابت با شبکه‌های اجتماعی چندان توانایی رقابت نداشته باشند بلکه حتی برای بقایشان هم با چنگ و دندان بجنگند. این روزها که معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد تغییر کرده، اهالی مطبوعات از او چه خواهند خواست تا بتوانند امیدی برای بازگشت به گردونه رقابت‌ها داشته باشند.نگاهی به عقبه معاونت مطبوعاتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ما را به نام‌هایی چون محمد خدادی، محمد سلطانی‌فر، حسین انتظامی، محمدجعفر محمدزاده، محمدعلی رامین، علیرضا ملکیان و علیرضا مختارپور می‌رساند؛ مدیرانی از نسل دهه‌های ۳۰ و ۴۰ که از دولت نهم به بعد هر کدام در دوره ای در این سمت قرار گرفتند.
اما انتخاب فرشاد مهدی‌پور به عنوان معاون مطبوعاتی جدید که متولد اواخر دهه ۵۰ است، از سوی محمدمهدی اسماعیلی (وزیر ارشاد)، رویکردی متفاوت را حداقل در بدو امر رقم زده است. مدیری جوان با پیشینه‌ای که حاکی از نگاه ویژه به فضای نوین رسانه‌ای و خصوصا فضای مجازی است. مهدی‌پور در کنار سوابق خبری در نشریات و خبرگزاری‌هایی چون روزنامه صبح نو (مدیرمسئول و صاحب امتیاز)، هفته‌نامه‌های پنجره، سروش، آینده‌سازان و خبرگزاری‌های خانه ملت و شانا (سردبیر)، ریاست مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را هم عهده‌دار بوده است.
او در اولین اظهاراتش پس از انتصاب که در همان جلسه تودیع و معارفه عنوان شده است، از ضرورت «بازآرایی نظام رسانه‌ای کشور» سخن گفته و دستیابی به ابعاد این فرآیند را مبتنی بر اقدامات سنجیده و شناخت لایه‌های مختلف نظام رسانه‌ای کشور عنوان کرده است. فرشاد مهدی‌پور می‌خواهد تغییر ساختارها و سیاست‌ها، مطابق با تحولات متعدد و تغییر محیطی که در حوزه رسانه‌ها ایجاد شده، صورت گیرد.
اما اهالی رسانه چه توقعاتی از معاون جدید دارند؟ حسین عبداللهی، مدیرمسئول روزنامه «آرمان امروز»، با اشاره به صحبت‌های اخیر مهدی‌پور مبنی بر لزوم بازسازی نظام جامع رسانه‌ای کشور، گفت: صحبت‌های ایشان خوب است ولی باز این امر باید با خود رسانه‌های کشور چکش‌کاری شود. یعنی نظر مشورتی جامع از خود رسانه‌ها در این خصوص گرفته شود. اگر دولت قرار است در زمینه مبارزه با فساد توفیقی حاصل کند، جز با دادن آزادی بیشتر به رسانه‌ها، پذیرش نقد و انتقاد و در امان بودن رسانه‌هایی که به نوعی خطر می‌کنند، میسر نیست. بنابراین اگر قرار است رسانه‌ها مواردی را درباره صاحبان ثروت و قدرت افشا کنند که دست بلندی در نفوذ در جاهای مختلف دارند، نیاز به حمایت و حاشیه امن است. اگر قرار است مبارزه با فساد به سرانجام برسد، رهگذر اصلی آن از طریق آزادی رسانه در چارچوب‌های قانونی است و نه در چارچوب‌های سلیقه‌ای. عبداللهی با اعتقاد بر اینکه در بحث مبارزه با فساد نباید فرقی بین رسانه‌ها از نظر نگرش‌ها و جناح‌بندی‌های سیاسی وجود داشته باشد، گفت: باید اجازه دهند رسانه‌ها در بیان نقد و افشاگری آزاد باشند و پس از آن هم مصون بمانند و در حاشیه امنی بتوانند به مسائل بپردازند. نقش معاون مطبوعاتی در این حلقه، ارتباط صحیح و سازنده با رسانه‌های کشور و انعکاس دقیق مسائل و مشکلات آنها به دولت و حمایت برای رفع مشکلات مطبوعات در راستای تقویت و اطلاع‌رسانی به هنگام است. در این مسیر ارتباط و برگزاری جلسات و ارائه راهکارها و اطلاع‌رسانی دقیق، درباره مسائل و منافع ملی نقش موثری دارد تا منافع ملی در اثر اطلاع رسانی نادرست، دستخوش رسانه‌های بیرونی قرار نگیرد.
عبداللهی ادامه داد: پل ارتباطی معاونت مطبوعاتی با دولت و نهادهای حاکمیتی می‌تواند در این قضیه بسیار موثر باشد. یعنی قبل از اینکه اتفاقی بیفتد به نقطه‌های مطلوب برای امنیت ملی‌مان برسیم. دفاع از امنیت ملی هم صرفا دفاع از گفته‌های وزیر خارجه یا مسئولان نیست. دفاع از حقایق است تا جایی که به منافع ملی ضربه نزد و افکار عمومی را راجع به موضوعات مختلف، سیاست‌های داخلی و خارجی اقناع کنیم و این امر باید مدنظر مسئولان قرار بگیرد.
مدیرمسئول روزنامه آرمان امروز افزود: نهادهای حاکمیتی ما باید بپذیرند که مرجعیت رسانه‌ای ما نباید خارج باشد و پذیرفته‌اند که مرجعیت رسانه‌ای دستخوش حوادث شده که این اتفاق برای رسانه‌های او با بیان اینکه نباید وعده‌هایی که خارج از توانایی دولت است به رسانه‌ها داد، اضافه کرد: در حال حاضر مدیران رسانه‌ها تحت فشار هستند که بتوانند رسانه خود را منتشر کنند. برخی‌ها مجبور به این شده‌اند که تعداد صفحات‌شان را کم کنند و برخی مجبور به این شدند که تیراژ را کم کنند. مهمترین عنصر برای مطبوعات، تامین کاغذ است و برون رفت از این شرایط مستلزم مشورت معاونت مطبوعات با اهالی خود مطبوعات است.
مسعود داوودی، مدیرمسئول «بانی فیلم»، نیز درباره عمده مشکلات مطبوعات و پیشنهادش به معاون مطبوعاتی گفت: وضعیت رسانه‌ها ـ چه مکتوب و چه مجازی ـ سخت و ناگوار است که حاصل یک یا دو سال نیست. از ابتدای دولت گذشته یک خط کشی بین رسانه ها ایجاد شد و رسانه ها به دو دسته تقسیم شدند؛ معاونت وقت مطبوعاتی هم یکسری رسانه‌ها که صاحب جایگاه بودند، را از نگرانی اینکه مبادا مشکلی ایجاد کنند، همچنان با شیوه‌های خودش ارتزاق کرد و از طریق دادن کاغذ و یارانه‌های زیاد سعی می‌کردند آنها را نگه دارند. بنابراین فضا به گونه‌ای چیده شد که نشریات مستقل آسیب‌های بیشتری دیدند.
داوودی سپس با اشاره به جایگاه مطبوعات در کشور گفت: متاسفانه اخیرا آماری درباره جایگاه مطبوعات در میان مردم ایران منتشر شد. این آمار به قدری نگران‌کننده بود که گویا مطبوعات، بود و نبودشان چندان فرقی نمی‌کند. خاصیت این رسانه‌ها از یک نشریه مخاطب محور که باید ارتباط تنگاتنگی با مخاطب خود داشته باشد کم یا قطع یا در حد بسیار پایینی قرار گرفته و تبدیل به رسانه‌هایی شدند که یک جناح فکری یا سیاسی را نمایندگی می‌کنند. وضعیتی که الزاما نه حرف مردم را می‌فهمند و نه حرف مردم را می‌زنند. مدیر مسئول روزنامه بانی فیلم افزود: متاسفانه شرایط اقتصادی در وضعیتی قرار گرفته است که رسانه‌ها به خودشان هم دروغ می‌گویند؛ هم رسانه‌های کاغذی و هم مجازی و بیشتر رسانه‌های کاغذی. نشریاتی که برخلاف جایگاهی که برای خود ترسیم کرده‌اند، با تیراژهای بسیار پایین در حد ۱۰۰ نسخه، ۵۰ نسخه چاپ می‌شوند و ارشاد هم برای آنها یارانه در نظر می‌گیرد. روزنامه دوهزار نسخه چاپ می‌کند اما به نادرستی می‌گوید ۵۰ هزار نسخه چاپ می‌کند!
داوودی در ادامه با اعتقاد بر اینکه روزنامه‌ها صرفا پایگاه و سخنگوی جناح سیاسی خاص شده‌اند، گفت: منظورم جایگاه این نشریات است که خیلی پایین آمده است. مطبوعات و رسانه‌ها باید حرف مردم را بزنند اما الان رسانه‌های ما نه حرف مردم را می‌زنند و نه حرف حاکمیت را متوجه می‌شوند. اعتماد عمومی مردم به رسانه‌ها از بین رفته است.
وی سپس عنوان کرد: چرا به برخی رسانه‌های مجازی که به ناحق جایگاهی را اشغال کرده‌اند و نه سواد و اعتبار دارند و نه تلاش می‌کنند بخشی از سواد رسانه‌ای شان را بالا ببرند، میدان می‌دهند. اخباری را می‌شنوید که اصلا واقعیت عینی ندارد و حاصل دروغی است که عده ای را چه بازیگر، چه فیلمساز، چه ورزشکار و چه آدم سیاسی قرار است زمین بزنند. یک فضای نادرستی را درست می‌کنند و بر اساس آن جلو می‌روند و این وضعیت اعتبار نشریات و رسانه‌ها را از بین می‌برد.
داوودی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه جایگاه از دست رفته رسانه‌ها برگردانده شود، گفت: امیدوارم آقای مهدی‌پور شرایط را به گونه‌ای تغییر بدهند. الان وضعیت به گونه‌ای است که مطلبی که شما آن را در یک رسانه رسمی می‌خوانید، همان مطلب را با شکلی دیگر در فلان سایت خبری غیرمجاز می‌خوانید، در حالی که این تفاوت‌ها باید آشکار و معلوم باشد. الان در فضای رسانه‌ای کشورهای دنیا وضعیت رسانه‌های مکتوب با رسانه‌های مجازی تفاوت چندانی ندارد. مجله تایم همان مجله تایم است. روزنامه نیویورک تایمز همان روزنامه است، هیچ کدام جای یکدیگر را اشغال نمی‌کنند. اما اینجا تغییر وضعیت نشریات، مطبوعات و رسانه‌های دیگر یک راه گریزناپذیر است. چطور می‌توانند مطلب و خبری را در کمتر از چند ثانیه منتشر کنند و بعد به فاصله ۱۰ دقیقه که فهمیدند اشتباه است، آن خبر را پاک کنند؟! در حالی‌که در رسانه‌های رسمی این کار اشتباه و خنده‌دار است. مگر میشود خبری را که منتشر می‌کنی، بعد بدون هیچ توضیحی آن را حذف کنی؟!
با توجه به شرایط ممکن آیا مهدی‌پور می‌تواند بار دیگر مطبوعات را زنده کند؟
سایر اخبار این روزنامه
اهالی مطبوعات از معاون مطبوعاتی جدید چه می‌خواهند؟
آزادی بیان، گره‌گشای اعتماد دوباره افکار عمومی
علیرضا صدقی
مخاطرات فروپاشی اجتماعی
معاون متوسطه آموزش و پرورش
بازگشایی مدارس تابع واکسیناسیون محصلان نیست
روحانی و لاریجانی چه در سر دارند؟
پایان روزه سکوت این دو نفر
باز هم گزافه‌گویی
علی‌اف ایران را به بهانه‌جویی متهم کرد
بازار سرمایه قوی متکی به بخش واقعی اقتصاد است
بورس در انتظار مدیران تازه‌نفس
نتایج انتخابات پارلمانی چه پیامی برای ایران دارد؟
جنجال انتخابات در عراق
رئیس جمهوری در جلسه هیئت دولت:
مدیران به گزارش‌های کم‌کاری و روابط ناسالم، حساس باشند
سخنگوی قوه قضائیه:
آزادی آذری جهرمی با قرار تامین کیفری
سردار حاجی زاده:
سامانه‌های پدافندی ارتش و سپاه در سراسر کشور مستقر هستند
هاآرتص با اشاره به ناکامی‌های رژیم صهیونیستی علیه ایران:
برقراری روابط تهران و ریاض پایان ائتلاف ضد ایرانی خواهد بود
گفت‌و‌گوهای باز طالبان و آمر‌یکا به میزبانی قطر
