جولان ارابه‌های مرگ در جاده‌ها

آرمان ملی: پرونده تصادف مهیب و مرگبار جاده بهبهان با بی‌سرپرست شدن حداقل 10 خانواده بسته شد و خبر مرگ هموطنان‌مان در جاده‌های کشور به یک خبر عادی تبدیل شده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد مرگ و میرهای ناشی از سوانح رانندگی و تصادف‌های جاده‌ای در هشت ماه اول سال جاری (فروردین تا آبان ۱۴۰۰) در هشت ماه ابتدای امسال «۱۱ هزار و ۷۷۳ نفر» در تصادفات رانندگی جان‌باخته‌اند که «۸ هزار و ۷۱۵» مورد آن در جاده‌های برون‌شهری بوده است. این گزارش تعــــداد کشته‌شدگان سوانـــح رانندگی در مدت مشابه در سال گذشته را «۱۰ هزار و ۷۷۴ تن» اعلام کرده است. علاوه بر این، در هشت ماه ابتدای سال جاری ۲۱۷ هزار و ۱۵۹ نفر در تصادفات صدمه دیده‌اند. در شش ماه نخست سال جاری به طور میانگین روزانه ۴۶. ۵ نفر در حوادث رانندگی جان باختند. اما سوالی که وجود دارد، این اســت که مقصر این اتفاق کیست؟ پلیس معتقد است که 95 درصد علت حوادث رانندگی، خطای انسانی است، اما کسی منکر کیفیت پایین خودروهای تولید داخل و وارداتی در ایران نیست که هم هزینه‌های چند صد میلیونی مردم را در یک لحظه نابود می‌کند و هم روزانه هزاران زن بی‌سرپرست و کودک یتیم را به کشور تحمیل می‌نماید، که هزینه‌های آن برای دولت، بسیار بیشتر از کیفیت بخشی به خودروهای داخلی است. فقط کافیست در این رابطه صحبت‌های رئیس پلیس راهور را در رابطه با حادثه تصادف 59 خودرو در جاده بهبهان مرور کنیم تا به عمق فاجعه و سومین عامل مرگ و میر در کشور، پی ببریم. سردار کمال هادیانفر بار دیگر خودروهای داخلی را «ارابه‌های مرگ» نامید در یک اظهار نظر عجیب اعلام کرد که «از میان 50 خودرویی که تصادف شدید داشتند، حتی یک ایربگ‌ خودروها در هنگام تصادف باز نشده است. در ایران به ازای هر نفر فوتی در اثر تصادف که در هر ساعت نزدیک به ۲ نفر است، ۲۰ تا ۲۵ نفر مجروح داریم. امروزه در بعضی از ماه‌ها کمتر یا برخی ماه‌ها بیشتر به طور متوسط ۳۵ تا۶۰ نفر فوتی در اثر تصادف داریم که به ازای هر نفر فوتی که در هر ساعت نزدیک به ۲ نفر است، ۲۰ تا ۲۵ نفر مجروح داریم.» وی یادآور شد: «امروز به‌رغم اینکه در سال ۹۸ شاهد کاهش چشمگیر فوتی‌ها در تصادفات بودیم و در ۹۹ شاخص ۱۱ و نیم درصدی کاهش جانباخته داشتیم ولی امروز در سال ۱۴۰۰ با توجه به رشد ۱۲ درصدی میزان افزایش تردد، حدود ۱۱ هزار و ۱۴۷ نفر جانباخته و ۲۶۱ هزار مجروح و معلول داشتیم؛ چرا ارابه مرگ تولید می‌کنیم؟ چرا استانداردها کنترل نمی‌شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی‌کند؟ حتما باید خودروسازها در این حادثه به مراجع قضائــی معرفی شوند. اینکه بگوییم رانندگان در حادثه بهبهان دقت نداشته‌اند درست است اما سازمان‌های مربوط چه نقشی داشتند؟»   چرا ارابه مرگ می‌سازیم  اما اگر می‌خواهید به ابعاد فاجعه‌بار آماری که سردار هادیانفر از مرگ دو نفر در 60 دقیقه پی ببریم، بهتر است مقایسه‌ای داشته باشیم با تصادفات کشور آلمان و آن زمان بیشتر پی خواهیم برد چرا ارابه مرگ می‌سازیم! به عنوان مثال امروزه ارزانترین خودرو در بازار ایران پراید است، هر چند که هزینه 110 میلیونی این خودرو را خیلی از شهروندان نیز نمی‌تواند پرداخت کنند. این مبلغ معادل خرید یک خودرو اسمارت (هوشمند) یا پورشه سال 2018 در اروپا است که از لحاظ ابعادی بسیار کوچک‌تر از پراید بوده به نحوی که موتور آن زیر اتاقک نصب شده و فاصله راننده با خودرو جلو و عقب یک شیشه است، اما ایمنی آن 80 درصد بیشتر از پراید است. قیمت یک پراید 111‏، SE 1399 187 میلیون تومان است، که با نرخ دلار 30 هزار تومانی، شش هزار دلار است،  فورد فیستا کلاس اس 2015، با 120 اسب‌ بخار، حداکثر سرعت 220 کیلومتر در ساعت هم اکنون به قیمت 3,495 دلار قابل خرید است. یا تویوتا کمری 2012، با 158 اسب بخار، حداکثر سرعت 220 کیلومتر در ساعت، این خورو را می‌توان هم اکنون به قیمت 4 هزار دلار خریداری کرد. حالا نکته جالب در این رابطه این است که امسال، سایپا، به عنوان صادر کننده نمونه در کشور انتخاب شده است!.    مرگ حدود نیم میلیون نفر ظرف ۲۰ سال تلفات جاده‌ای در ایران بیشتر از بسیاری از کشور‌های دیگر است و یکی از عوامل مهم مرگ و میر در ایران است. دلایل عمده حوادث جاده‌ای شامل خرابی جاده‌ها، فرسودگی وسایل نقلیه، و عدم رعایت قوانین رانندگی و نظارت بر آن عنوان می‌شود. طبق قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (۱۴۰۰ - ۱۳۹۶) مــاده ۱۰۸ دولت موظف است اقدامات و ساز و کار لازم برای کاهش تلفات حوادث رانندگی با تاکیـــد بر تجهیز و تقویت پلیس راهنمایی و رانندگـــی، ارتقای کیفیــت ایمنی وسایل نقلیه، تقویت و تکمیل شبکه‌های امدادرسانی و فوریت‌های پزشکی، اصلاح نقاط حادثه خیز و توسعه فرهنگ صحیح رانندگی را فراهم نماید، به نحوی که تا پایان اجرای این قانون (۱۴۰۰سال) حوادث رانندگی به میزان ۳۱ درصد کاهش یابد. کارشناسان عوامل موثر در حوادث رانندگی را به سه دسته عوامل انسانی، وسیله نقلیه و راه تقسیم می‌کنند.    عوامل انسانی مهم‌ترین دلایلی که کارشناسان به عنوان عامل انسانی در تصادفات ذکر می‌کنند عبارتند از: صحبت کردن با تلفن هنگام رانندگی، سرعت غیر مجاز، نداشتن دقت و تمرکز کافی، رعایت نکردن فاصله ایمنی، تغییر ناگهانی مسیر، نداشتن تجربه، و سبقت غیر مجاز. این عوامل فردی به فرهنگ صحیح رانندگی و نظارت‌ها، باز می‌گردد که از طریق ماده ۱۰۸ «برنامه توسعه» گسترش این فرهنگ از جمله وظایف دولت عنوان شده است.    وسیله نقلیه جواد نوفرستی، مدیرعامل انجمن جامعه ایمن گفته است: اگر خودرو دارای حداقل استاندارد‌ها باشد نباید در واژگونی به راحتی دفرمه شود. در حالی که خودروی پراید بر اثر واژگونی به راحتی پرس شده و سرنشینان قربانی می‌شوند. سهم بالای پراید در تصادفات جاده‌ای در ایران تا جایی است که به آن لقب «ارابه مرگ» داده‌اند.    ایمنی جاده‌ها علیرضا اسماعیلی، همه دستگاه‌های مسئول در زمینه ایمنی جاده‌ها را مقصر می‌داند و می‌گوید: اعلام کرده‌اند که حدود ۵ هزار نقطه حادثه خیز در کشور وجود دارد که ترمیم آن نیاز به ۶ هزار میلیارد تومان هزینه است. بنابراین وقتی نمی‌توانیم نقاط پر خطر را ترمیم کنیم باید منتظر مرگ و میر در این نقاط باشیم. نوفرستی، اجرا نشدن ماده ۲۳ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی را تخلف قانونی خوانده و می‌گوید: سازمان برنامه و بودجه، بودجه قانونی برای ایمنی جاده‌ها و ارتقای فرهنگ ترافیک و آموزش را در ۱۰ سال اخیر نداده است، در حالی که بی‌توجهی به این ماده به قیمت جان هزاران ایرانی در سال تمام می‌شود.