بررسی علل پایین بودن کیفیت خودروهای داخلی

سعید خلج ‪-‬ در جوامع صنعتی امروز دنیا به دلیل رقابت بسیار زیاد در مورد کلیه محصولات تولیدی یکی از مهمترین عوامل افزایش فروش بیشتر محصولات در تولید با کیفیت بالا و ارائه به هنگام و فوری خدمات پس از فروش میباشد. امروزه سود‌آوری در برخی تولیدات صنعتی ازمبلغ نهائی فروش محصول به دریافت هزینه‌های ارائه شده بابت نیازها و خدمات پس از فروش محصولات سوق
داده شده. بطور مثال نرخ فروش خودروها در برخی کشورها به روشهای لیزینگ و اقساط بلند مدت با درصد بسیار پایین و حتی صفر بهره طی سالهای اخیر با توجه به نرخ رشد تورم سالانه در کل دنیا مسیری کاهشی را در پیش گرفته که حتی در مواردی برای مصرف‌کنندگان داخلی خودرو در کشور بیشتر شبیه طنز و رویا به نظر میرسد. در حالیکه در بازارهای رقابتی که مصرف‌کنندگان اختیار انتخاب متعدد از برندها و محصولات متفاوت را دارا هستند ارائه خدمات هر چه بیشتر و بروزتر و کیفیت بالاتر محصولات به همراه کاهش نرخ قیمت فروش محصول نهائی یکی از راهکارهای مهم افزایش فروش و لاجرم سودآوری آن بنگاه تولیدی را در پی خواهد داشت.
با ارائه این مقدمه مختصر که در بالا ارائه گردید بخش عمده مشکلات کاهش کیفیت محصولات تولیدی (خودرو) در کشور مشخص می‌گردد. مشکلات کیفی تولید خودرو در کشور را بطور خلاصه باید در چند عامل جستجو کرد. ولی قبل از ورود کارشناسانه به موضوع کیفی نکته حائز اهمیت در افزایش تعدادی متعرضین به موارد کیفی را باید در افزایش بهای فروش خودرو و خدمات و فقطات
نیز جستجو کرد چه در گذشته (قبل از تحریمهای ظالمانه و همه جانبه و بقول معروف حداکثری) موارد و مشکلات کیفی در زمینه تولیدات داخلی وجود داشت ولی تا این حد موضوع به عنوان یکی از مشکلات مکرر بازگو شده در سطح رسانه‌های نوشتاری و صدا و سیما مطرح نبود که علت اصلی این افزایش اعتراضات را در قیمت بالای محصولات و افزایش نرخ تعمیرات و قطعات در بازار باید جستجو کرد چه در زمانی که قیمت بطور مثال پراید در بازه قیمتی ۲۳الی ۲۵میلیون تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسید بخشی از مشکلات کیفی این محصول توسط خود مالکین و در بازار تعمیرات حتی با تعویض قطعات انجام و مالک منتظر زمان طولانی صف انتظار خدمات پس از فروش نمیشد. در حال حاضر به دلیل این افزایش نرخ تعمیرات و قطعات اکثریت مالکینی که به دلیل مشکلات کیفی به سیستم خدمات پس از فروش مراجعه می‌کنند بیش از ۷۰درصد افزایش نسبت به دوره قبل از افزایش قیمت‌ها بدلیل افزایش نرخ ارز و تحریم‌ها گردیده است. این مراجعه که بعضا با مدت انتظار طولانی جهت رفع مشکلات کیفی توام گردیده باعث بازخورد رسانه‌ای گسترده و حتی در سطح جامعه گردیده که صدای اعتراض بحق مردم حتی از بالاترین مقام کشور نیز بازگو میگردد. (انتقاد مقام معظم رهبری به کیفیت پایین و قیمت بالای خودرو).


بطور خلاصه مشکلات کیفی تولیدات خودرو در چند عامل نهفته است که مشخصا پایین بودن قطعات از سوی قطعه سازان و مونتاژ این قطعات در کارخانه‌های تولیدی به عنوان عمده‌ترین موارد ایجاد مشکلات کیفی مورد بررسی قرار گرفته. بطور معمول بدهکاری خودروسازان به سازندگان و نیاز به رساندن آمار تولید به سقف مشخص طبق برنامه‌های خودروسازان باعث افزایش سورسهای موازی و بعضا بی‌کیفیت شده که نظارت بر تعداد بالای تولید‌کنندگان قطعه برای خودروسازان را با مشکل مواجه میکند. مشکل دیگر در این زمینه عمر بالای ابزارها و خطوط تولیدی و قدیمی بودن خود محصولات است که در مقایسه با دیگر تولیدات بروز در دنیا و حتی موارد کم خودروهای وارداتی چینی هم نمود عینی برای جامعه مصرف‌کننده دارد. نکته بعدی در این معضل سیستم نظارت به اصطلاح کنترل کیفیت کالای ساخته شده در خودرو سازی‌ها می‌باشد که با توجه به اولویتهای نرخ تولید گاهی نظارت دقیقی بر محصولات تولیدی صورت نمی‌پذیرد. چه اولویت تولید‌کنندگان در شرایط بازار بی‌رقیب تولید و عرضه خودرو تنها در افزایش تعداد تولید و کاهش تقاضای بازار و مصرف‌کننده خلاصه میگردد که با این تفکر موضوع کیفیت در مراحل بعدی اهمیت برای خودروسازان قرار میگیرد.
بهر روی نیاز جامعه به خودروی با کیفیت و قیمت مناسب به یکی از مهمترین مسائل روز کشور تبدیل گردیده و ارائه راهکار جهت افزایش ارتقا کیفیت به صورت خلاصه در ادامه ارائه می‌گردد. بطور مشخص کاهش قیمت محصول نهائی (خودرو) بسته به عوامل متعدد دیگری است که خارج از حوزه تصمیم‌گیری تولید‌کنندگان خودرو قرار گرفته و در شرایط فعلی بطور مستمر خودروسازان از قیمت‌گذاری دستوری و فاصله قیمت تولید و بازار آزاد گله‌مند هستند که این موضوع در جای خود قابل تامل و بحث کارشناسی میباشد. اما افزایش کیفیت خودروهای تولیدی با چند راهکار ساده امکان‌پذیر خواهد بود. اول اینکه قطعه سازان با کیفیت در هر قسمت شناسائی و در این زمینه نگارنده بارها طی سالیان گذشته استفاده از امکانات صنایع پر افتخار دفاعی و شرکتهای دانش‌بنیان پرشمار داخلی را به عنوان یکی از راهکارهای تهیه قطعات با کیفیت در زمینه حتی قطعات با تکنولوژی بالا مورد تاکید قرار میدهد. تغییر محصولات قدیمی با استفاده از سرمایه‌گذاریهای
بخش خصوصی و استفاده از شرکت‌ها و کشورهای نوظهور صاحب برند خودرو همچون چین و هند که در شرایط خاص اقتصادی همچون تحریم‌ها نیز به عنوان همکار و شریک خودروسازان در کنار انتقال تکنولوژی اقدام به آموزش به سازندگان قطعات در داخل کشور نمایند. بازرسی کیفی قطعات بطور مستمر و توسط شرکتهای خارج از خودرو ساز که نهایت دقت در موارد فنی را بدون وابستگی به نرخ تولید بر مبنای برنامه‌های تولیدی اقدام و گزارشات خود را علاوه بر خودروسازان به مراکز دیگر نظارتی استاندارد نیز ارائه کنند. در کنار این اقدامات اجازه ورود خودرو نیز به جهت ایجاد بازار رقابتی یکی از موثرترین ابزارهای موجود در جهت تلاش برای افزایش کیفیت محصول نهایی خواهد بود چه چنانچه خودرو سازان عمده کشور که مزیتهای زیادی به جهت حمایتهای دولتی و شبکه گسترده خدمات در کل کشور را دارا می‌باشند که خود مزیتی بسیار زیاد در تصمیم‌گیری خرید توسط مصرف‌کنندگان میباشد. اما چنانچه در این بازار محصولات دیگری جهت تصمیم‌گیری خرید برای مصرف‌کنندگان وجود داشته باشد در آن صورت خریدار به کیفیت محصول خریداری شده نیز توجه خواهد کرد و نهایتا تولید‌کنندگان تلاش وافری خواهند کرد که محصولات بروزتر و با کیفیت‌تر را به بازار ارائه کنند. در پایان ضمن توجه به مشکلات عدیده پیش روی کلیه صنایع داخلی که خارج از حیطه تصمیم گیریهای ایشان می‌باشد. اما توجه به این موارد می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات کیفی محصولات را مرتفع کند. به امید اینکه کلیه محصولات تولیدی داخلی در حد و اندازه نام ایران و ایرانی باشد.