همه نگاه‌ها به تهران

آفتاب یزد:این روزها مردم مشتاق هستند ببینند در وین مذاکرات برای رفع تحریم‌های ایران به کجا خواهد انجامید. از سویی نمایندگان مجلس از تمایل به رفع تحریم‌ها سخن می‌گویند و تصمیم درباره پیشنهادهایشان را به راستی‌آزمایی و قبول شرایط ایران از سوی آمریکایی‌ها و طرف مقابل موکول می‌کنند و از سویی طرف مقابل می‌گوید ایران به دلایلی یا به ‌بهانه‌هایی تحریم شده و رفع تحریم موکول به پذیرش شرایطی است. با این حال شاید شمار آدمهایی که می‌دانند در پس و پشت گفتگوهای وین واقعا چه رخ می‌دهد و مقامهای مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی در پنهان‌ترین شکل مذاکرات سیاسی چه امتیازهایی می‌دهند و چه امتیازهایی می‌گیرند، کمتر از انگشتان دو دست هستند. تیم مذاکره‌کننده بالاترین مقام های کنترل‌کننده مذاکرات به حساب می‌آیند و
چانه زنی‌های نفسگیری دارند تا در وضعیتی که هرطرف دارد بیشترین امتیاز را بگیرند وکمترین امتیاز را بدهند. همین موضوع سبب شده تا اخبار ضد و نقیضی درباره مذاکرات وین به گوش برسد.
>اخبار ضد و نقیض از وین
در حالی که مذاکرات وین در جریان است و هنوز خبر قطعی و رسمی از این مذاکرات منتشر نشده است، برخی خبرها حاکی از آن است که متن نهایی توافق آماده شده و به زودی امضا می‌شود.


دیروز اعلام شد که مدیرکل آژانس روز شنبه برای مذاکره با مقامات ایران درباره برخی اختلافات به تهران سفر می‌کند.
عصر دیروز اولیانوف نماینده روسیه در مذاکره هم در توئیتی تاکید کرد:
« دیروز یازدهمین ماهگرد از آغاز مذاکرات وین محسوب می‌شود. این ماراتنی طولانی و فرساینده بود. حال تقریبا به پایان رسیده است.»
این در حالی است که خبرگزاری ایرنا وابسته به دولت به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات نوشته: «تازمانیکه همه چیز مورد توافق قرار نگیرد، توافق نمی‌شود. هنوز برخی از موضوعات باقی مانده است.»
البته تاکنون هیچ مقام رسمی کشورمان درباره این روایت‌ها
اظهار نظری نکرده است.
در همین حال طی روزهای گذشته در فضای خبری شایعه ترک مذاکرات از سوی اولیانوف نماینده روسیه مطرح شد.
لورا روزن خبرنگار شبکه المانیتور با انتشار پیامی در توییتر از غیبت اولیانوف در مذاکرات خبر داده و نوشته بود: «نماینده روسیه شب گذشته به من گفت این هفته بایستی در امور شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (مربوط به اوکراین) تمرکز کند.
او گفت امیدوار است در غیابش در مذاکرات وین همکاران آمریکایی و اروپایی زبان مشترکی با ایران پیدا کنند. این شدنی است.» اما
یک خبرگزاری به نقل از منبعی نزدیک به تیم مذاکره‌کننده روسیه این خبر را تکذیب کرد.
>گزارش آژانس
در همین حال خبرگزاری فرانسه به گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دست یافته که براساس آن ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۵ برابر بیش از حد توافق شده در برجام است.
براساس این گزارش، تخمین زده می‌شود که ایران تا نیمه ماه فوریه (حدود ۲۰ روز پیش) میزان هگزافلوراید اورانیوم (UF6) خود را به ۳۱۹۷/۱ کیلوگرم رسانده باشد. این در حالی است که ایران در ماه نوامبر تنها ۲۴۸۹/۷ کیلوگرم از این ماده را ذخیره کرده بود.براساس توافق اتمی سال ۲۰۱۵موسوم به برجام، ایران حداکثر می‌تواند ۳۰۰ کیلوگرم از این ماده مورد استفاده در غنی‌سازی اورانیوم را در اختیار داشته باشد.
با این همه به دنبال مذاکرات فشرده چند هفته اخیر مقامات سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس، رافائل گروسی امروز به تهران سفر کرده و قرار است با اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی دیدارکند. گفته می‌شود رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ملاقات با برخی مقامات کشورمان به تهران سفر می‌کند.
احتمال دارد سفر مدیرکل آژانس به تهران با ابتکار وی برای دستیابی به نقشه راه مشترک برای حل و فصل موضوعات پادمانی مطرح میان ایران و آژانس مرتبط باشد.احتمال می‌رود که گروسی در این سفر دیدارهایی هم با دیگر مقامات کشورمان داشته باشد.به نظر می‌رسد روند تعاملات ایران و آژانس به گونه‌ای محسوس رو به بهبودی است.بسته شدن روند سوالات در خصوص یکی از اماکن چهارگانه مورد نظر آژانس در آخرین گزارش مدیرکل از جمله شواهد بهبودی روند تعاملات مورد اشاره است.
اگرچه هنوز در خصوص جزئیات سفر گروسی به تهران خبری منتشر نشده ولی انتظار می‌رود این سفر با ابتکار مدیرکل آژانس برای دستیابی به نقشه راه مشترک برای حل و فصل موضوعات پادمانی مطرح میان ایران و آژانس مرتبط باشد.
بر اساس گزارش‌های دریافتی از وین، مذاکرات میان ایران و آژانس در طول ۱۰ روز گذشته بسیار سخت و پرچالش بوده اما حفظ روابط حرفه‌ای و همکاری مستمر میان سازمان انرژی اتمی کشورمان با آژانس در ایام اخیر در کنار ابتکارات و خلاقیت‌های سازنده دو طرف، کمک شایان توجهی به تداوم مفاهمه میان ایران و آژانس کرده است.
با این همه موضوعات پادمانی جاری میان ایران و آژانس به یکی از اصلی‌ترین عوامل کندی روند مذاکرات وین مبدل شده و اگر سفر گروسی به تهران بتواند در دستیابی به نقشه راه مشترک برای حل و فصل موضوعات پادمانی جاری میان ایران و آژانس کمک نماید می‌توان به رفع یکی از موانع مهم حصول توافق در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین امیدوار بود.
>خطیب‌زاده: گفتگوهای وین همچنان ادامه دارد
این در حالی است که سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در آخرین اظهار نظر خود در مورد مذاکرات احیای برجام در توییتی به زبان انگلیسی نوشت: گفتگوهای وین همچنان ادامه دارد. اخبار خوب زودرس جایگزین توافق خوب نمی‌شود. هیچ کس نمی‌تواند بگوید که توافق انجام شده است، تا زمانی که همه مسائل مهم باقی مانده حل و فصل شود. تلاش مضاعفی لازم است. اکنون همه بر گام‌های کلیدی نهایی متمرکز شده‌اند.
در همین حال، نماینده ارشد انگلیس در مذاکرات وین در توییتی به زبان فارسی نوشت: ما خیلی نزدیک به یک توافق هستیم. همه طرف‌ها به طور سازنده تحت رهبری هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا مذاکره کرده اند. اکنون باید چند قدم نهایی را برداریم. یک منبع نزدیک به هیئت ایرانی گفت که مذاکرات در وین هنوز ادامه دارد.
تبریکات زود هنگام اروپایی‌ها و انتشار عکس‌های یادگاری از سوی برخی هیئت‌های اروپایی در وین به معنای اتمام مذاکرات نیست.
>اتحادیه اروپا: در مذاکرات وین، موفقیت هرگز تضمین شده نیست
این در حالی است که هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین گفته است: در مراحل پایانی مذاکرات وین در خصوص برجام هستیم. پرونده برخی مسائل مرتبط همچنان باز است و موفقیت هرگز در چنین مذاکره پیچیده‌ای تضمین‌شده نیست. ما داریم حداکثر تلاشمان را در تیم هماهنگی انجام می‌دهیم، اما هنوز به آن نقطه (توافق) نرسیده‌ایم.
>آمریکا هم دستیابی به توافق را رد کرد
از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام کاخ سفید نوشته همه طرف‌های حاضر در مذاکرات وین در تلاش برای شفاف کردن مواضعشان در خصوص دشوارترین مسائل هستند.
این مقام کاخ سفید در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا توافقی حاصل شده یا نه، گفت که موضع آمریکا در خصوص این سوال تفاوتی با موضع سخنگوی کاخ سفید در روز چهارشنبه نکرده است.
سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه گفته بود: «در این مرحله نهایی همه طرف‌ها در حال تلاش برای روشن کردن مواضعشان
در خصوص سخت‌ترین مسائل هستند.»
>مشکلات ایران و آژانس باید حل شود
با این حال باید دید نظر کارشناسان درباره اخبار ضد و نقیضی که از وین منتشر می‌شود، چیست؟
حسن بهشتی پور، کارشناس روابط بین‌الملل در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« یک اصل کلی در مذاکرات ایران و 5+1 وجود دارد و آن هم این است که یا برای همه چیز توافق صورت می‌گیرد و یا هیچ توافقی صورت نمی‌گیرد. بنابراین اینکه می‌گویند هنوز توافقی صورت نگرفته است درست می‌گویند.»
وی تصریح کرد:« در حال حاضر یک مانع اصلی وجود دارد و آن هم خواسته ایران مبنی بر این است که به مشکلات بین ایران و آژانس که عمدتا سیاسی هستند پایان داده شود. این مشکلات مربوط به سال‌های 2003 و پیش از آن است که پرونده‌سازی و سیاسی کاری درباره ایران صورت گرفته، ایران مایل است به این موضوعات پایان داده شود چون مسائل حقوقی و فنی بین ایران و آژانس به راحتی قابل حل و فصل است اما وقتی مسئله سیاسی می‌شود باید قدرت‌های تاثیر‌گذار سیاسی نسبت به آن تصمیم‌گیری کنند.»
بهشتی پور تاکید کرد:« ظاهرا در وین درباره همه چیز توافق شده است، اما ابهامات مربوط به سوالات چهارگانه آژانس نسبت به ایران هنوز برطرف نشده است و این موضوع نیز منوط به سفر آقای گروسی به تهران شده است. اگر مذاکرات آقای گروسی در تهران نتیجه بدهد و راه حلی برای این مشکل پیدا شود قاعدتا وزرای خارجه در وین جمع خواهند شد و توافق را اعلام خواهند کرد اما اگر این موضوع حل نشود مذاکرات همچنان ادامه خواهد یافت. اصل ماجرا این است که باید مشکلات ایران و آژانس حل شود اگراین اتفاق رخ دهد دیگر مشکلی باقی نخواهد ماند.»
او در رابطه با سفر گروسی به ایران نیز گفت:« آقای گروسی مدیر کل آژانس است و بدون دلیل به ایران سفر نمی‌کند. بدون شک زمینه‌ای برای توافق وجود داشته که او در پی سفر به ایران است. معمولا دیپلماسی هزار راه نرفته دارد، دیپلمات‌های ما به دنبال راه حل هستند تا آژانس را متقاعد کنند. ایران پیش از این جواب سوالات چهارگانه را داده است اما آژانس متقاعد نشده بود و ما امیدواریم دیپلمات‌های کشورمان راه حلی برای متقاعد کردن آژانس پیدا کنند.»