آیا صدا و سیما توانسته مخاطبان رمضانی را با سریال‌هایش راضی کند؟ چالش سریال‌های مناسبتی و رسانه ملی

گروه فرهنگ و هنر – سریال‌های تلویزیونی یکی از مهم‌ترین ابزار تلویزیون‌ها یا پلتفرم‌های ویدیویی برای این است که بتوانند مخاطب را به سوی خود بکشاند. به همین دلیل سال‌ها است صدا و سیما برای هر مناسبت سریال‌هایی مرتبط تدارک می‌بیند تا تماشاچی را روبه‌روی صفحه جادویی بنشاند. چند سالی است که سریال‌های مناسبتی صدا و سیما با انتقادهای فراوانی روبه‌رو می‌شود. اما آیا امسال رسانه ملی توانسته رضایت مخاطبانش را به دست بیاورد؟
تقریبا بیش از 2 دهه است که صدا و سیما اقدام به ساخت سریال‌های مناسبتی برای ماه مبارک رمضان کرده است. سال ۷۳ اولین سالی بود که تلویزیون با پخش سریال «نیمه پنهان ماه» پایه‌گذار رسمی نوین شد، تلویزیونی که پیش از آن پخش سریال‌های عادی خود را در ماه مبارک متوقف می‌کرد تا مردم ایران بیشتر به معنویات بپردازند. در کمتر از ۲۰ سال، امروز شبکه‌های مختلف تلویزیونی برای پخش سریال رقابت می‌کنند. توجه مخاطبانی که پس از یک روز طاقت‌فرسا دل‌شان می‌خواست پای سفره افطار داستانی را دنبال کنند، اولین دلیل برنامه‌سازان و برنامه‌ریزان تلویزیون برای ادامه این روند بود.
امسال فصل دوم سریال «نجلا» از ابتدای نوروز روی آنتن شبکه سه سیما رفت که در ۴۰ قسمت تا پایان ماه رمضان پخش آن ادامه دارد. این سریال چند قسمتی هم پخش نشد و قسمت جدید آن در ماه مبارک رمضان با دو شب تاخیر روی آنتن رفت با این حال این فصل توانست همچنان مورد اقبال مخاطبان باشد و اگر در نوروز رتبه دوم پربیننده‌ها را به خود اختصاص داد در رمضان به رتبه اول رسید.
قصه فصل دوم «نجلا» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور با ماجراهای مختلفی هم گریبانگیر شد و ستاره این سریال حسام منظور بود که نقش اصلی آن است. این سریال به تهیه‌کنندگی سعید سعدی از ابتدای نوروز روی آنتن است.


فصل جدید «از سرنوشت» از ابتدای ماه مبارک رمضان روی آنتن شبکه دو رفت و اگرچه برندی است که پیش مخاطب شناخته شده است با این حال از همان ابتدا توانست مخاطبان خود را جذب کند و حتی به شکل حیرت آوری رکورد زد. این سریال که برای مخاطب نوجوان و جوان ساخته شده است جمعی از استعدادهای تازه را معرفی کرد که از جمله آنها دارا حیایی فرزند امین حیایی است.
از سرنوشت به کارگردانی محمدرضا خردمندان ساخته شد و در نیمه ماه رمضان در صدر پربیننده‌ها قرار گرفت و حالا با یک اختلاف چند هزارتایی بعد از «نجلا» که البته دو هفته‌ای زودتر شروع شده است قرار دارد.
سریال خوشنام از ابتدای ماه مبارک رمضان روی آنتن شبکه یک رفته است و به دلیل حضور بازیگرانی که بسیاری از آنها چهره‌های طنز و کمدی هستند بسیاری با تصور اثری کمدی به پای آن نشستند و البته کمتر توانست انتظارشان را برآورده کند. هومن حاجی عبداللهی نقش اصلی این سریال را بر عهده دارد و بازیگران دیگری از جمله حمید لولایی، فریده سپاه منصور، سحر ولدبیگی و عباس جمشیدی فر در آن به ایفای نقش می‌پردازند. این سریال به کارگردانی علیرضا نجف زاده ساخته شده است و علی رغم نبود هیچ اثر طنز و کمدی در شبکه‌های سیما اقبال چندانی به دست نیاورد و در رتبه سوم سریال‌های رمضانی قرار گرفت.
آخرین سریالی که برای رمضان امسال در نظر گرفته شد «مسافران شهر» بود که سعی داشت با حال و هوایی رمضانی و مناسبتی هم پیش رود. با این حال انتخاب بازیگر و حتی قصه‌های این سریال کمتر توانست مورد توجه قرار بگیرد. این سریال توسط چند کارگردان و در اپیزودهای چندقسمتی ساخته شد و در زمان افطار هر شب از شبکه پنج سیما روی آنتن می‌رود.
حالا نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما پیرامون سریال‌های سیما در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۱ نشان می‌دهد ۷۴.۸ درصد مردم در این ماه مخاطب برنامه‌های تلویزیون بودند. سریال «نجلا ۲» از شبکه سه سیما با ۲۶.۸ درصد مخاطب و ۷۷.۱ درصد رضایت مخاطبان، در صدر سریال‌های پربیننده تلویزیون در ماه رمضان قرارگرفته است.
بر مبنای این آمار در ماه رمضان، سریال‌های «خوشنام» از شبکه یک سیما با ۲۶ درصد مخاطب و ۷۶.۴ درصد رضایت مخاطبان و «از سرنوشت چهار» از شبکه دو سیما با ۲۰.۸ درصد مخاطب و ۸۲.۹ درصد رضایت مخاطب و «مسافران شهر» از شبکه پنج سیما با ۵.۵ درصد بیننده، در رده‌های بعدی قرار دارند.
گرچه گاهی در برخی نظرسنجی‌ها که در مورد میزان مخاطبان صدا و سیما و برنامه‌هایش انجام می‌شود، شک و شبهه‌هایی وجود دارد و چندان اشاره‌ای به کاهش میزان مخاطبان این رسانه نمی‌شود اما حالا حتی رئیس سازمان صدا و سیما هم به این موضوع اذعان دارد. پیمان جبلی، رئیس صداوسیما، در دیداری که با جمعی از هنرمندان در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان صداوسیما برگزار شد با ابراز خرسندی از میزبانی هنرمندان، آن را جلسه‌ای در خانواده صداوسیما خواند و گفت: همه ما، چه شما به عنوان هنرمند، چه ما به عنوان مسئولین صدا و سیما، باید از خودمان بپرسیم چرا احساس علاقه‌ای که مخاطب به هنرمندان و آثارشان داشت، کاهش یافته است؟ چرا بعضی آثاری که در گذشته با هزینه‌های کمتر ساخته می‌شد، ماندگارترند؟ همه‌مان مقصریم و نمی‌توانیم خودمان را تبرئه کنیم.
رئیس سازمان صداوسیما با پرسیدن این سوال که در اصالت دادن به ذائقه مخاطب و مرجعیت و محتوای رسانه کدام را ارجح دانسته‌ایم، گفت: به عنوان یک مخاطب، همکار و فردی که ۳۰ سال در رسانه کار کرده معتقدم ما توالی و ترتیب بین مرجعیت و جذابیت و محتوا را فراموش کرده‌ایم. دغدغه برخی سازندگان، صرفاً درصد مخاطب بوده و درباره محتوا، دغدغه‌ای نداشته‌اند. اما می‌خواهم بر این نکته تاکید کنم که در دوران جدید، محتوا هم اولویت دارد. چه قدر توانسته‌ایم در یک شبانه روز، خوراک خوب به مخاطب بدهیم.
وی تکرار آثار بدون محتوا را به دادن پی در پی آب شور دریا به فردی تشنه تشبیه کرد و گفت: متاسفانه برخی‌ها این نگاه را توقف تولیدات تعبیر کرده‌اند و گفته‌اند جبلی دستور توقف ساخت سریال‌ها را داده است تا بین ما و شما که صاحب اصلی آنتن هستید، اختلاف بیاندازند. چنین چیزی نیست و من بارها با حضور در پشت صحنه سریال‌ها، بر این نکته تاکید کردم که قصد ما اصلاح محتوا و فرآیند تولید است و نه متوقف کردن آنها.
جبلی با اشاره به شعار تحول در دوران مدیریت جدید سازمان، اولویت این تحول را محتوا، رویکرد، فرآیند و در صورت لزوم، ساختار دانست و گفت: ما در کشوری هستیم که به اذعان جهانیان بر قله فرهنگ و هنر و تمدن است و همین باید محور تولید محتوای سالم براساس داشته‌های هویتی باشد. پس از خودمان بپرسیم ما چقدر از این ظرفیت‌ها و نقاط اقتدارمان رادر قالب‌های مختلف، رسانه‌ای کرده‌ایم؟
جبلی، هنرمندان را صاحب واقعی آنتن خواند و گفت: در سازمان به روی شما باز است. من سال پیش به دوستان گفتم به همه شما اطلاع بدهند ما از الان برای سال آینده با همه شما کار داریم.
حالا باید دید با توجه به اعتراف جبلی، آیا سرانجام برخی مدیران این سازمان از رویه پیشین خود دست برمی‌دارند و به فکر ساخت برنامه‌های مخاطب‌پسند می‌روند؟
سایر اخبار این روزنامه
همه در ظاهر موافق واردات خودرو؛ پس مشکل کجاست؟ وارادت خودرو همچنان در ابهام سیف الرضا شهابی انتخابات فرانسه و آینده آن ریشه‌های تورم را چگونه می‌توان خشکاند؟ بی‌تاثیری آمارها در سفره‌های مردم حذف محسن رضایی سرآغاز تغییر در کابینه است؟ وضعیت خاص در تیم اقتصادی دولت آیا صدا و سیما توانسته مخاطبان رمضانی را با سریال‌هایش راضی کند؟ چالش سریال‌های مناسبتی و رسانه ملی دبیر کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا اعلام کرد رئیس جمهوری: حضور آمریکا و ناتو در افغانستان جز خرابی و کشتار دستاوردی نداشت آینده سیاسی فرانسه با ریاست جمهوری دوباره مکرون چه خواهد شد؟ نفس راحت اروپا محدودیت فیزیکی مقابل منزل میرحسین موسوی برداشته شد خطیب‌زاده اعلام کرد وین معطل پاسخ آمریکا است هشدار قوه قضائیه به شهروندان درباره پیامک‌های سامانه همتا سومین نشست سران ۶ حزب مخالف اردوغان با تاکید مجدد بر بازگشت به نظام پارلمانی ایران، پنجمین کشور با بیشترین تعداد فارغ التحصیلان حوزه STEM آیا گرفتن مدرک دانشگاهی در ایران، هنوز هم ارزشش را دارد؟ رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس: چرا یک استان پهناور فقط یک تفنگ بیهوشی برای حیات وحش دارد؟