رابطه بحران آب و صنعت خودرو در ایران


گروه انرژی: تا کنون پژوهش‌ها و مطالعات بسیاری درباره اثار مخرب محیط زیستی خودروها در ایران و جهان انجام شده است و بخش مهمی از تغییر و تحول صنعت خودرو در دنیا به دلیل تعدیل همین آثار مخرب است. اما یک کارشناس اینبار بر اثرات منفی صنعت خودرو بر بحران آب تاکید کرده است. به گزارش «تجارت»، به گفته داریوش مختاری، شواهد موجود در اقتصاد ایران نشان می‌‏دهد که بین توسعه صنعت خودرو و افزایش دامنه بحران آب کشور یک رابطه مستقیم و نیرومند وجود دارد. اما در دنیای کنونی یکی از مسائل مهم دولت‌ها و ملت‌ها حفظ و حمایت از محیط زیست است. ایجاد کلان شهر‌ها و توسعه صنعت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، باوجود مزایای خود تهدیدی جدی برای محیط زیست به حساب می‌آیند. مساله آلودگی یکی از مهم‌ترین و حادترین مسائل ناشی از تمدن انسانی در جهان امروز به شمار می‌رود؛ چرا‌که از اعماق چند هزار متری زمین گرفته تا معادن، آب‌های تحت‌الارضی، بیوسفر، تروپوسفر و حتی در داخل هواپیماهای بلند پرواز و جو خارجی زمین، چرخه و سیستم حیات را مورد تهدیدقرارداده است. مولکول آلاینده‌ای که امروز از کارخانه یا منبع آلوده‌کننده دیگری مثلا در اروپا، وارد محیط می‌شود اگر تجزیه نشود یا تغییر شکل ندهد، احتمالا بعد از چندی می‌تواند در ریه انسان‌هایی که در قلب جنگل‌های آفریقا یا دشت‌های وسیع آسیا زندگی می‌کنند، وارد شود. سه عامل مهم در طبیعت یعنی آلودگی هوا، آب و خاک می‌تواند آثار مخربی روی محیط زیست ایجاد کند. به‌طور کلی منابع آلوده‌کننده هوا عبارتند از: منابع طبیعی و منابع غیرطبیعی یا مصنوعی. با توجه به تاثیرات مثبت فعل و انفعالات عناصر طبیعی در دراز‌مدت مانند توفان‌ها، گرد و غبار صحراها، دود و خاکسترهای آتش سوزی‌های جنگلی، املاح موجود در جو، فعالیت‌های آتشفشانی، شهاب‌های آسمانی و منابع گیاهی و حیوانی، بعضی عقیده دارند که در کوتاه‌مدت این‌گونه منابع در اثر بر هم زدن تعادل ظاهری در محیط زیست موجب آلودگی می‌شوند. به این دلیل این‌گونه فعل و انفعالات طبیعی را در گروه آلاینده‌های طبیعی قرار می‌دهند. منابع غیرطبیعی یا مصنوعی، بر عکس به دست انسان به‌وجود آمده و آلودگی‌های ناشی از آن حاصل فعالیت‌های آدمی ‌است. از جمله وسایل نقلیه، صنایع، منابع تجاری و خانگی و … .مطالعات و اندازه‌گیری‌های انجام شده روی غلظت آلاینده‌ها در نقاط مختلف شهرهای پرترافیک نشان داده است که در خیلی از موارد هوایی که تنفس می‌کنیم از نظر منواکسید کربن و هیدروکربورهای نسوخته به مراتب از حد مجاز آلوده‌تر است. اگرچه صنعت و تکنولوژی، عامل رشد اقتصادی کشورها هستند ولی آلودگی هوا نیز رهاورد آنهاست.
یعنی اگر توجه نکنیم به همان اندازه که پیشرفت و تولید خوشایند به نظر می‌آید، تبعات منفی هم دارد و در اثر تولید بی‌رویه مواد آلوده کننده ذیل به وجود می‌آید که شامل منواکسید کربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای ازت، اکسید کننده‌های فتوشیمیایی، هیدروکربورها، ذرات معلق در هوا و مواد رادیو اکتیو است.

اثر مخرب خودروها بر بحران آب
به گفته یک کارشناس شواهد موجود در اقتصاد ایران نشان می‌‏دهد که بین توسعه صنعت خودرو و افزایش دامنه بحران آب کشور یک رابطه مستقیم و نیرومند وجود دارد. داریوش مختاری با بیان اینکه تبیین رابطه صنعت خودرو و بحران آب از نقطه آغاز تا پایان و بر روی یک محور پیوسته عبارت از مصرف منابع آب رودخانه ‌ها، آبخوان‏ها و پساب کلانشهرها برای صنایع آب‏‌بَر فولاد، پدیدآوری فرآورده‏‌های صنایع آب‎بَر، مصرف بالای فرآورده‏‌های صنایع آب‏‌بَر برای تولید سالیانه چند میلیون دستگاه خودرو، تغییر کاربری اراضی شهری و ساخت معابر بزرگ در شهرها برای فراهم‏ کردن و مناسب‏ سازی کلانشهرها برای مصرف تولیدات خودرو و در ادامه توسعه صنایع پتروشیمی برای تامین اقلام مصرفی سوخت، روغن و لاستیک و قطعات مورد نیاز خودروهای خریداری شده است، اظهار کرد: ضریب فزاینده بعدی عبارت از تاثیر بهای تولیدات صنعت خودرو بر افزایش سبد بهای خرده ‏فروشی کالاها است.
وی افزود: با توجه به اینکه نرخ تورم بر اساس درصد افزایش بهای سبد خرده‏‌فروشی کالاها از جمله تولیدات خودرو محاسبه می‏‌شود، هرگونه قیمت دستوری در تولیدات خودرو، یک افزایش ناگهانی در تورم پدید می‏‌آورد. هنوز این رابطه با یک ضریب فزاینده در تشدید بحران آب همراه می‏‌شود؛ به محض اینکه کلانشهرها به طور بی‌‏رویه توسعه پیدا می‏‏‌کنند، تقاضا برای نصب انشعابات اضافی و غیرضروری و جابجایی منحنی تقاضا برای مصرف منابع آب شهری پدید می‏ آید.