دلايل دورتر شدن برجام از دسترس

سايه سياست ترامپ بر سر کاخ سفيد
آيا فرمان برجام از دست بايدن خارج شده است؟
آرمان ملي: بايدن نمي‌تواند، همان سياست ترامپ را در قبال ايران ادامه دهد اما او را سرزنش کند. تريتا پارسي در مقاله‌اي براي‌ ام‌اس‌ان‌بي‌سي نوشت: دولت بايدن به تازگي، گام خطرناکي را در مسير نزديک شدن به جنگ با ايران برداشت. گزارش شده که آمريکا به تمرين‌هاي نظامي اسراييل براي حمله به ايران پيوسته و اين تحول، پرسش‌هاي بزرگي را درباره سياست بايدن در قبال توافق هسته‌اي ايران پيش مي‌کشد. اين نخستين بار است که هواپيماهاي آمريکايي در سوخت رساني به جنگنده بمب افکن‌هاي اسراييل که در حال تمرين حمله به ايران هستند، شرکت مي‌کند. اين نشان مي‌دهد که بايدن، از همه روساي جمهوري پيشين آمريکا، در مسير تاييد اسراييل براي شروع يک جنگ با ايران جلوتر رفته است آن‌هم به رغم وعده بازگشت به برجام. تهران، هر حمله اسراييل را عملا به‌عنوان اعلام جنگ آمريکا خواهد ديد... اين يک گسست عمده از سياست گذشته آمريکاست و تمايل ظاهري بايدن به ايستادن در کنار تندروي‌هاي اسراييل عليه ايران، بيشتر با تفکر دوران ترامپ نسبت به ايران همخواني دارد تا سياست دوران اوباما يا حتي بوش. دولت اوباما، يکسره تلاش داشت تا اسراييل را از حمله به ايران بازدارد با توجه به اين واقعيت که اقدام اسراييل، جنگي منطقه‌اي را بر مي‌افروزد که به درگيري عميق‌تر آمريکا در خاورميانه مي‌انجامد. دولت اوباما، مخالفت خود با ماجراجويي‌هاي اسراييل را آشکارا بيان مي‌کرد تا به تهران علامت دهد که آمريکا مويد چنين رويکردي نيست. در واقع کاخ سفيد اوباما، بارها اسراييل را زير فشار‌گذارد تا دست کم پيش از دست زدن به اقدام نظامي عليه ايران، توجيه قانع کننده‌اي به آمريکا ارائه دهد (اسراييل البته با اين خواسته مخالفت کرد). حتي جرج دابليو بوش هم که خود سياست تندي عليه ايران داشت، طرح‌هاي اسراييل عليه ايران را رد کرد. باور ندارم که بايدن خواهان جنگ با ايران است. همچنين بر اين باور نيستم که اسراييل خواهان حمله به ايران باشد. به همين دليل، اين ابهام بيشتر رخ مي‌نمايد که چرا بايدن با مشارکت آمريکا در تمرين‌هاي اسراييل موافقت کرده است؟ با اين‌حال، چنين کاري با يک الگو سازگار است: بايدن انتقاد سنگيني از خروج ترامپ از توافق هسته‌اي داشت و سياست فشار حداکثري وي را رد کرد که در پي به زانو درآوردن ايران از گذر تحريم‌هاي بي‌سابقه بود. با اين حال، هجده ماه پس از آغاز رياست‌جمهوري بايدن، هنوز چرخشي در کارزار فشار حداکثري ايجاد نشده است. ترکيبي از عوامل- از بي‌ميلي به پرداختن هزينه سياسي در اين زمينه و نيز پرهيز از کشمکش آشکار با اسراييل – ãíÊæÇäÏ Ñæí˜ÑÏ äÇÏÑÓÊ ÈÇíÏä ÏÑ Çíä Òãíäå ÑÇ ÊæÖíÍ ÏåÏ.
بايدن ادامه دهنده مسير ترامپ


سوال اين است: بايدن تا چه زماني مي‌تواند به سياست شکست خورده ترامپ در برابر ايران بچسبد بي‌آنکه مسئوليت ناکامي ادامه‌دار آن را برعهده گيرد؟ هرچند فروپاشي برجام، دردسرهاي بزرگ‌تري را براي هر دو طرف در پي مي‌آورد. اما باز هم در اينجا، الگويي را مي‌بينيم که تيم بايدن، به کارهاي ترامپ انتقاد مي‌کند اما از تغيير آن رويکرد هم پرهيز دارد. بايدن بيش از اين نخواهد توانست پاي ترامپ را به ميان بکشد هرچند آن شومن تلويزيوني هم مسئوليت روشني در خروج از برجام داشت. حتي برخي از نزديک‌ترين متحدان آمريکا در اروپا هم بردباري خود نسبت به رويکرد بايدن را از دست مي‌دهند. کارل بيلد، نخست وزير پيشين سوئد و خاورير سولانا مسئول پيشين سياست خارجي اتحاديه اروپايي اخيرا بايدن را به انفعال در موضوع ايران متهم کردند. انريکه مورا، گفت‌وگوگر کنوني اتحاديه اروپايي که به‌عنوان ميانجي بايدن و تهران عمل مي‌کند، يکي از کساني بود که مقاله اين دو شخصيت اروپايي را در توئيتر به اشتراک گذاشت. پيام به بايدن کاملا واضح و روشن بود: شما به زودي، متولي و مسئول اين رويکرد خواهي بود.