روزنامه آرمان ملی
1401/04/30
کریدور راهآهن و اقتصاد ما
هادی حق شناس اقتصاددانواژه کریدور شمال- جنوب تقریبا در 2دهه اخیر در اقتصاد ایران خیلی پرتکرار بوده به این علت که اولین بار در سنپترزبورگ بین ایران و هند و روسیه بنای راه جدید حمل و نقل گذاشته شد- که البته طبیعتا آذربایجان هم در این میان میتواند مشمولش باشد و از این منظر راهاندازی شد که شبکه حمل و نقل در این مسیر که شامل بخشهای دریایی، جادهای و ریلی است، تکمیل شود. گرچه بخش دریایی و جادهای برقرار است اما چون حمل و نقل ریلی ارزانترین حمل و نقل در جهان است درنتیجه هر سه کشور به دنبال تکمیل این بخش ریلی بهخصوص در مسیر ایران هستند. هرچند ما از بندرعباس در خلیج فارس به دریای خزر متصل هستیم منتها این اتصال بین دو دریا یعنی خلیج فارس و دریای خزر است. اما در بخش ریلی طبیعی است که تمایل داریم از طریق رشت- بندرانزلی- آستارا به آذربایجان وصل شود که محدوده 165 کیلومتری است و دولت ایران به دنبال سرمایهگذار است و تفاهمنامههایی با روسیه انجام شده. از طرف دیگر این مسیر ریلی به بندر اقیانوسی ما که منظور زاهدان به چابهار است که تقریبا حدود 750 کیلومتر است که بخشی از آن را پیمانکاران دارند کار میکنند. نکته کلیدی بین سه کشور ایران و روسیه و هند این است که تقریبا این مسیر کریدور شمال- جنوب متعلق به نیمکره شرقی است. از این رو به نظر میرسد نیمکره شرقی یعنی همین کریدور به لحاظ جمعیتی که در این مسیر هستند و حجم منابع زیرزمینی و تقاضایی که برای کالا وجود دارد و با توجه به اینکه وقتی از ایران و روسیه سخن میگوییم به این معنی نیست که کشورهای اطراف به این شبکه متصل نباشند. یعنی ترکیه یا ترکمنستان متصل نشوند یا چین از شعار «یک کمربند، یک جاده» از این کریدور استفاده نکند. سه کشور ایران، هند و روسیه نماد کریدور شمال- جنوب است. اما نکته مهم این است که زمانی اهداف همه پیمانهای منطقهای در جهان میتواند شکوفا شود یا تحقق پیدا کند که امکان حمل و نقل جدید وجود دارد. یعنی ایران که به اوراسیا ملحق شده، درحال پذیرش عضو اصلی در شانگهای است، در اکو عضویت داشته و دارد، این پیمانهای منطقهای که هدف دستاوردها و تحقق اهداف اقتصادی در کوتا مدت است زمانی تحقق مییابد که امکان حمل و نقل وجود داشته باشد. یعنی امکان حمل و نقل شرط اول تحقق اهداف پیمانهای اقتصادی منطقهای است. ایران تقریبا جزو کشورهای منحصر به فرد است که هم بندر اقیانوسیه در چابهار را دارد و هم بندر دریایی در خلیج فارس و هم دریای خزر و هم شبکه دسترسی ریلی که اگر مسیر آستارا به رشت تکمیل شود، مسیر بینظیری به لحاظ ریلی خواهد بود و حائز اهمیت بسیار است چون یک حلقه مهم برای تحقق کریدور شمال- جنوب محسوب میشود که از شهریور 1379 این سه کشور تصمیم گرفتند این اتفاق بیفتد. اما اگر هند از این مسیر استفاده کند به این معناست که از دریای سرخ و دریای مدیترانه و کانال سوئز بینیاز است یا حداقل اینکه یک مسیر موازی باز کرده و دیگر مسیر منحصر به فرد نخواهد بود. در عین حال برای خود روسیه هم مهم است چون یک مسیر دیگر حمل و نقل برای خودش ایجاد کرده که شرط اول تحقق اقتصاد پیمانهای منطقهای است. شرط دوم اینکه بتوانند با همدیگر تهاتر کنند یا پولهای همدیگر را بپذیرند. یعنی ایران و روسیه، روسیه و هند یا هند و ایران کالاهایشان را با هم تهاتر کنند یا با پولهای همدیگر مبادله کنند به لحاظ اسنادی و فرآیند تشریفاتی کار برای تجار بسیار آسانتر خواهد بود. در اینصورت میتواند یک قطب در حمل و نقل جهان در نیمکره شرقی شکل بگیرد. از طرفی با توجه به اتفاقات سیاسی که در روسیه افتاده و سفر آقای پوتین به تهران، به نظر میرسد ضرورت بر روسها ایجاب میکند که بتوانند از این مسیر استفاده کنند گرچه برای ایران خیلی قبل چنین ضرورتی ایجاد شده بود، همچنین برای هندیها هم چنین ضرورتی هست و به همین دلیل در چابهار سرمایهگذاری کردند. نکته آخر اینکه چون این مسیر هم زمان را نصف میکند و هم مسافت را تقریبا نصف میکند در کنارش یک اتفاق بزرگ برای جهان میافتد. آن اتفاق این است که مصرف انرژی کاهش پیدا میکند و آلودگی برای جهان کمتر خواهد شد که امروز محیط زیست برای جهان مهم است و مصرف کمتر انرژی منجر به کاهش آلودگی در جهان هم خواهد شد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رکوردشکنی تورم، کاهش پایه پولی
کمبود مشاور در مدارس جدی است
توافـق بر سـر وحـدت سوریــه
آمریکاییها پذیرفتهاند که با جنگ به جایی نمیرسند
گم شدن خـاوری خبرســاز شد!
اما و اگرهای افزایش نرخ سود بانکی
سواد رسانهای
کریدور راهآهن و اقتصاد ما
تاثیر مذاکرات تهران بر تحولات خاورمیانه
گره کور مافیای گوشت در تشکلها باز میشود؟!