روزنامه جوان
1401/07/09
پیوستن زنان به ققنوس‌های آتش‌نشان
با پیوستن ۱۶ زن به سازمان آتش‌نشانی و پوشیدن لباس رسمی آتش‌نشانان، زنان هم به طور رسمی وارد شغل آتش‌نشانی شدند. این ۱۶ زن از آذر ماه سال ۹۹ بنا بود فعالیت خود را به عنوان آتش‌نشان آغاز کنند، ولی این ماجرا تا به امروز مسکوت ماند، اما به مناسبت روز آتش‌نشان، نخستین گروه از بانوان آتش‌نشان ایرانی در مراسمی با حضور رئیس‌جمهور کارشان را آغاز کردند تا زنان ایرانی در این عرصه هم توانمندی‌های خود را نشان دهند و خوش بدرخشند. حضور بانوان در سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران با واکنش رئیس‌جمهور همراه شد. سیدابراهیم رئیسی در مراسم گرامیداشت روز آتش‌نشان، پیوستن زنان به جمع آتش‌نشان‌ها را کاری بسیار ارزشمند توصیف کرد.آتش‌نشانی یک شغل نیست که یک عشق است. درست مانند بسیاری از مشاغل دیگر همچون پزشکی، پرستاری و معلمی؛ شغل‌هایی که با مردم در ارتباط است و از جان‌شان برای مردم مایه می‌گذارد. آتش‌نشانان هم از جمله گروه‌هایی هستند که برای نجات مردم به دل آتش می‌زنند و برای نجات مردم از شعله‌های سرکش آتش یا حوادث سخت دیگر، جان خود را در دست می‌گیرند و فداکارانه قدم در راهی می‌گذارند که شاید هیچ گاه بازگشت نداشته باشد. مردم کشورمان هیچ گاه یاد و خاطره جانفشانی آتش‌نشانان در حادثه پلاسکو را از خاطر نخواهند برد؛ جانفشانانی که ققنوس‌وار به دل آتش زدند و در مبارزه با لشکر آتش و آوار جان‌شان را وسط گذاشتند و آسمانی شدند.
هفتم مهرماه، روز آتش‌نشان، روزی برای یادآوری خاطرات فداکاری‌ها و جانفشانی این عزیزان و توجه به این شغل آسمانی است؛ شغلی که حالا و با پیوستن ۱۶آتش‌نشان زن به سازمان آتش‌نشانی، دیگر شغلی صرفاً مردانه به حساب نمی‌آید. سازمان آتش‌نشانی کشور زین پس در کنار استفاده از ظرفیت مردان برای این شغل حساس، ظرافت و تدبیر زنان را هم به کار می‌گیرد؛ ویژگی‌هایی که شاید در بسیاری از مأموریت‌ها بیشتر به کار بیاید.
گرامیداشت شهدای آتش‌نشان
فداکاری‌های آتش‌نشانان به یک روز و یک حادثه منتهی نمی‌شود و این ققنوس‌های عاشق در تمامی حوادث خوش می‌درخشند، اما برخی حادثه‌ها همچون حادثه پلاسکو به واسطه ابعاد فاجعه‌بار و شهادت ۱۸ آتش‌نشان عاشق ماندگارتر میشود. نامگذاری روز هفتم مهرماه به نام روز آتش‌نشان هم حکایتی از همین دست دارد. در چنین روزی در سال۱۳۵۹ در پی حمله هوایی رژیم بعث عراق به پالایشگاه آبادان، حریق گسترده‌ای شکل گرفت. وقتی آتش‌نشانان برای اطفای آتش در محل حادثه حاضر شدند، رژیم بعث بار دیگر پالایشگاه آبادان را هدف حمله هوایی قرار داد و تعداد قابل توجهی از آتش‌نشانان به مقام والای شهادت نائل آمدند. در نهایت، روز هفتم مهر به نام روز آتش‌نشان با هدف ترویج ایمنی و پیشگیری از حوادث در سطح کشور و همچنین بزرگداشت یاد و خاطره ازخود‌گذشتگی و حماسه‌آفرینی آتش‌نشانان ایران اسلامی در عرصه دفاع مقدس به نام روز آتش‌نشان نامگذاری شد.
حالا دیگر چیزی به ۱۰۰ سالگی تأسیس سازمان آتش‌نشانی باقی نمانده است. ۹۷سال پیش در ششم آبان ماه ۱۳۰۳ همزمان با صد‌و‌سومین جلسه انجمن شهر تهران، اساسنامه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی در چهار فصل، ۲۸ماده و ۱۴تبصره تصویب شد که تا سال ۱۳۵۷ امور مختلف آتش‌نشانی بر مبنای اساسنامه مذکور انجام می‌شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با انحلال سازمان دفاع غیرنظامی، فلسفه وجودی آتش‌نشانی‌های کشور بر اساس بند‌های ۱۴ و ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری تعریف و از همین رو سازمان‌های آتش‌نشانی زیرمجموعه شهرداری قلمداد شد و بر همین اساس، شهرداری‌ها ملزم شدند برای حفظ شهر‌ها از خطر سیل، حریق و دیگر مخاطرات، تدابیر مؤثری اتخاذ کنند.
روند پیوستن زنان به کسوت آتش‌نشانی
تاکنون سازمان آتش‌نشانی، سازمانی مردانه بود و در عمل زنان از شغل سخت، اما عاشقانه آتش‌نشانی سهمی نداشتند، اما حالا نخستین گروه از زنان آتش‌نشان به طور رسمی به‌کارگیری شده‌اند و در آینده‌ای نه چندان دور باید حضور گسترده‌تر بانوان را در این شغل انتظار داشته باشیم.
فعالیت بانوان به عنوان آتش‌نشان هم از آن دست موضوعاتی است که تا مدتی پیش محل مناقشه بود و مخالفان و موافقانی را با خود همراه کرده بود. خطرات و سختی‌های این شغل و ظرافت و حساسیت‌های زنان از جمله دلایلی است که مخالفان حضور زنان در این شغل به آن استناد می‌کردند، البته هیچ‌گاه مخالفت با حضور زنان در شغل آتش‌نشانی چندان جدی نبود و از سال ۹۷ حضور زنان داوطلب در کلاس‌های آتش‌نشانی آغاز شد.
سال ۹۹ زهرا بهروزآذر، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران با اشاره به آموزش آتش‌نشانان زن گفته بود: «برای آتش‌نشانان سه سطح کاملاً داوطلب، نیمه‌داوطلب و رسمی داریم که تاکنون با همکاری سازمان آتش‌نشانی دوره‌های کاملاً داوطلب و نیمه‌داوطلب را که به آن سطح B و C می‌گویند برای تمام پرسنل خانمی که در مراکزی، چون بوستان‌های بانوان و مراکز شهربانو هستند، برگزار کرده‌ایم.»
وی در توجیه لزوم تربیت آتش‌نشان زن اینگونه توضیح داده بود: «در تهران ۹ بوستان کاملاً زنانه داریم که اگر آتش‌سوزی در آن‌ها رخ دهد، اطفای اولیه باید توسط نیرو‌های مستقر در پارک یعنی خانم‌ها انجام شود تا نیرو‌های امدادگر رسمی به محل حادثه برسند، بنابراین به تمام پرسنل خانم، آموزش مدیریت بحران و آموزش حرفه‌ای آتش‌نشانی را ارائه داده‌ایم، اما اینکه به سطح A برسند و جزو پرسنل رسمی شوند را باید سازمان آتش‌نشانی اطلاع دهد.» به گفته بهروزآذر از آنجا که بخش زیادی از آتش‌سوزی‌هایی که در خانه‌ها رخ می‌دهد، توسط مدیران خانه یعنی خانم‌هاست که عموماً مهارت کافی در اطفای آتش‌های کوچک را ندارند یا حتی نمی‌توانند از کپسول آتش‌نشانی استفاده کنند، از این رو سال گذشته در طرح امید ۶ هزار خانم به صورت داوطلب در ۲۲ منطقه تهران تحت آموزش مدیریت بحران و ایمنی قرار گرفتند، اما متأسفانه شیوع ویروس کرونا باعث شد جلسات کنسل شود.
مدیرعامل سابق سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران از جذب ۱۶آتش‌نشان زن تا پایان آذرماه سال ۱۳۹۹ خبر داده و گفته بود: «تعداد آتش‌نشانان زن در این مرحله کم است چراکه کار به صورت پایلوت است و می‌خواهیم مشکلات را احصا و بعد در مراحل بعد تعداد بیشتری جذب کنیم.»
پیروز حناچی، شهردار سابق تهران نیز در خصوص جذب نیرو در سازمان آتش‌نشانی گفته بود: «برای جذب نیروی جدید، آموزش تعداد محدودی از آتش‌نشانان زن در دستورکار است.»
آغاز به کار رسمی زنان آتش‌نشان
ماجرای پیوستن زنان به سازمان آتش‌نشانی، اما به سرانجام نرسید تا اینکه روز گذشته در مراسمی با حضور رئیس‌جمهور، سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور و علیرضا زاکانی، شهرداری تهران در ورزشگاه ۱۲هزار نفری آزادی تهران آتش‌نشان زن نیز به طور رسمی کارشان را آغاز کردند و قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در آیین روز آتش‌نشان از آغاز به کار آتش‌نشانان زن خبر داد.
به گفته وی، در حال حاضر ۱۶آتش‌نشان زن فعالیت خود را در پایتخت آغاز کرده‌اند و پس از بررسی روند برای جذب بانوان آتش‌نشان در مرحله بعدی تصمیم‌گیری خواهد شد.
حضور بانوان در سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران با واکنش رئیس‌جمهور نیز همراه شد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی در مراسم گرامیداشت روز آتش‌نشان گفت: «اینکه به جمع شما آتش‌نشان‌ها خانم‌های آتش‌نشان پیوستند، کار بسیار ارزشمندی است.»
