روزنامه ابتکار
1401/07/11
تغییر سیاست های مالیات ستانی در دولت بررسی شد ابتکارهای جدید مالیاتی
کیمیا نجفیمرتضی افقه، اقتصاددان با اشاره به تعریف ابزارهای مالیاتی جدید میگوید: دولت در غیاب درآمد نفتی به دنبال درآمدهای جایگزین بوده تا بتواند مسائل مالی را مدیریت کند. این در حالی است که تعریف ابزارهای مالیاتی متعدد میتواند معیشت دشوار خانوارها را بیش از پیش تحت تاثیر قرار دهد.
درآمدهای مالیاتی، یکی از مهمترین منابع تامین مالی دولتها در اقتصاد بسیاری از کشورها به شمار میرود و به عنوان یک ابزار موثر جهت سیاستگذاریهای مالی محسوب میشود و از آنجایی که درآمدهای مالیاتی یکی از اصلیترین منابع تامین بودجه کشور به شمار میآید، هر کدام از اقشار جامعه سهمی از آن دارند. این در حالی است که فاصله گفتن از وابستگی به درآمدهای نفتی و روی آوردن به راههای جایگزین همانند مالیاتستانی برای تامین منابع مالی و مدیریت هزینههای کشور از جمله مسائل مهمی است که کارشناسان بارها به آن اشاره کردهاند. ابزارهای متفاوتی که وجود دارد اهمیت این مسئله را در اقتصاد ایران نشان میدهد. یکی از تازهترین ابزارهای مالیاتی که اخیرا مورد توجه قرار گرفته طرح مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی بوده که رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامهریزی مالیاتی کشور توضیحاتی را در اینباره ارائه کرده است. مهدی موحد در گفتوگو با ایسنا، درمورد طرح مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی توضیح داده است: «در این طرح هر فرد ایرانی یا هر فرد مقیم ایران که دارای یک شناسه هویتی یکتا مانند شماره ملی یا شماره گذرنامه باشد، یک مودی بالقوه مالیاتی است و هر نوع فعالیت اقتصادی را شروع کند و درآمدی داشته باشد، به یک مودی بالفعل مالیاتی تبدیل خواهد شد و به اتکای این موضوع امکان وصول مالیات فراهم میشود. اولین ویراست از این لایحه انجام شده و برای ارزیابیهای بعدی در اختیار وزارت اقتصاد قرار گرفته است. سازمان امور مالیاتی نیز اصلاحاتی روی آن انجام داده و در کمیسیون اقتصادی هیئت دولت در حال بررسی است. بنابراین افرادی ایرانی که مقیم خارج از کشور هستند یا خارجیهایی که مقیم ایران هستند به اتکای شماره هویتی میتوانند به گونهای مشمول این مالیات شوند. البته این موضوع به نوع فعالیت آنها بستگی دارد. ممکن است فردی که ۱۰ سال پیش مهاجرت کرده است هم مشمول شود، زیرا ممکن است فعالیتهایی که انجام میدهد با حوزه اقتصادی کشور مرتبط باشد. در این راستا از مجموع درآمد فرد مالیات اخذ میشود.» رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامهریزی مالیاتی به این سوال که مزایای طرح مالیات بر مجموع درآمد چیست؟ پاسخ داد: «این طرح نه تنها افزایش درآمد ایجاد میکند بلکه در راستای تحقق عدالت مالیاتی است. همه درآمدها از همه مجاری درآمدی فرد جمع میشود و یک مالیات یکپارچهای دریافت میکند و بالاتر از آن پایه معافیت، مشمول مالیات میشود. برای مثال فردی یک طلافروشی، یک سری سهام و یک سپرده بانکی دارد که از آنها درآمد و سود کسب میکند همه این اقلام جمع میشود، معافیت پایه میخورد و بالاتر از معافیت پایه مشول مالیات بر جمع درآمد خواهد شد.»
مالیات در غیاب درآمدهای نفتی
انواع طرحهای مالیاتستانی بدون شک میتواند تاثیرات مثبتی را برای اقتصاد به همراه داشته باشد اما به گفته برخی از کارشناسان در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم با دشواری روبهرو است تعریف ابزارهای جدید مالیاتی میتواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد. مرتضه افقه، اقتصاددان در اینباره به «ابتکار» میگوید: دولت در غیاب درآمد نفتی به دنبال درآمدهای جایگزین بوده تا بتواند مسائل مالی را مدیریت کند. این در حالی است که تعریف ابزارهای مالیاتی متعدد میتواند معیشت دشوار خانوارها را بیش از پیش تحت تاثیر قرار دهد.
نبود خدمات مناسب انگیزه فرار مالیاتی را زیاد میکند وی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به افزایش انگیزه فرار مالیاتی ادامه میدهد: وقتی مردم مالیاتهای متفاوتی پرداخت میکنند انتظار دارند که در قبال مالیات، خدمات جدیدی هم داشته باشند اما در بسیاری مواقع بهروهوری دستگاههای دولتی پایین بوده و متناسب با مالیاتی که دریافت میکنند خدمات ارائه نمیدهند همین مسئله باعث میشود انگیزه فرار مالیاتی زیاد شود.
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که به جز مالیات چه راههایی برای جایگزین شدن درآمدهای نفتی وجود دارد میگوید: تقریبا میتوان گفت تمام منابع درآمدی استفاده شده است. به بیانی دقیقتر مدتی مازاد درآمدهای دولت منبع خوبی بود که از آن استفاده شد، استقراض از مردم یا همان اوراق مشارکت و اوراق بدهی هم راه دیگری بود که استفاده شده است. راه دیگر استقراض از بانک مرکزی است که دولت به دلیل کنترل نقدینگی این راه را کنار گذاشته است. راه چهارم استقراض از خارج بوده که با توجه به تحریم این راه هم امکانپذیر نیست، بنابراین تنها راهی که بارها به آن اشاره کردهام این است که دولت از هزینههای اضافی خود بزند تا بتواند شرایط مالی را مدیریت کند. این استاد دانشگاه در پایان گفتوگو تاکید میکند: تقریبا از سمت درآمد ظرفیتمان تکمیل شده و تنها راه کم کردن و یا حذف کردن هزینههای اضافی دولت است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
همزمان با اعلام اخبار مربوط به آزادسازی زندانیان ایران و آمریکا
۷ میلیارد دلار منابع ارزی بلوکهشده ایران آزاد میشود
تغییر سیاست های مالیات ستانی در دولت بررسی شد
ابتکارهای جدید مالیاتی
قالیباف با تاکید بر پیگیری چگونگی جانباختن مهسا امینی:
شیوههای اجرای گشت امنیت اخلاقی باید اصلاح شود
پیام سازمان اطلاعات سپاه درپی شهادت پاسداران و بسیجیان حریم امنیت در زاهدان:
انتقام شهدای جمعه سیاه زاهدان را از دشمنان میگیریم
پیمان مولوی
گورباچف و هواپیمای تکنفره آلمان غربی
سرنوشت جنگ اوکراین پس از الحاق چهار منطقه به روسیه
سردار سلامی:
ما از همه دفاع میکنیم حتی از کسانی که ما را دوست ندارند
آصفری:
مجلس بهدنبال ایجاد بستری قانونی برای شنیده شدن اعتراضات مردم است
هشدار وزیر اطلاعات به گروهکهای تروریست وابسته به استکبار