روزنامه ابتکار
1401/08/02
« ابتکار» سفر همزمان مقامات ایران و ترکیه به ارمنستان و آذربایجان را بررسی می‌کند خط قرمز استراتژیک ایران در ققفاز جنوبی
گروه بین الملل - حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان به تازگی از سفر ارمنستان بازگشته است. سفری که علاوه بر دیدار با نخست وزیر و مقامات ارشد این کشور به صراحت در مورد هرگونه تغییر ژئوپلتیک و مرزهای منطقه هشدار داده و اعلام کرد که ایران هرگونه تغییر در این معادلات را تحمل نخواهد کرد.
این سفر همچنین تقریباً همزمان شد با رزمایش بزرگ سپاه در منطقه عمومی ارس که سومین و در عین حال بزرگترین رزمایش‌ها از زمان آغاز جنگ میان ارمنستان و آذربایجان بود. علاوه بر این لازم است خاطرنشان شود که به موازات سفر حسین امیرعبداللهیان به ایروان، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز به جمهوری آذربایجان سفر کرد.
طبق گزارشی که اخیراً سایت فرارو منتشر کرده است از سرگیری دوباره تنش‌های آذربایجان و ارمنستان، پس از توافق نوامبر ۲۰۲۰ این دو کشور، تا حدودی غیرقابل انتظار بود. با پیشروی‌های باکو در جریان جنگ ۴۴ روزه سپتامبر ۲۰۲۰ (مهر ۱۳۹۹) تصور غالب این بود که تا چند سال شاهد اوج‌گیری تنش‌ها نخواهیم بود اما، بر خلاف تمامی پیش‌بینی‌ها، به نظر می‌رسد الهام علی‌اف، با حمایت ترکیه، اسرائیل و شاید ناتو، بازی‌بلندپروازنه‌ای را آغاز کرده است. ناظران براین باورند که طرح خطرناک منطقه‌ای با عنوان افتتاح دالان بین المللی تورانی در جنوب ارمنستان، در دستور کار قرار گرفته است. با این طرح، از یک سو، اهداف ارضی باکو، تامین میشود و از سوی دیگر، نیت ویژه‌ی قدرت‌های غربی، علیه ایران و حتی روسیه و چین، اجرایی می‌گردد.
در قفقاز جنوبی چه خبر است؟
پاییز سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ شمسی)، دور جدید مناقشه‌ای قدیمی میان دو جمهوری تازه استقلال یافته از شوروی سابق؛ جمهوری آذربایجان و ارمنستان، در حالی آغاز شد که باکو برای تصرف مناطق قره‌باغ مصمم‌تر از همیشه بود. جنگ میان جمهوری آذربایجان با همسایه غربی خود پس از ۴۴ روز و با تصرف بخش‌هایی از منطقه مورد مناقشه قره‌باغ و ۷ منطقه اطراف آن را که تحت کنترل ارمنستان بود، با میانجیگری روسیه به پایان رسید. در جریان این جنگ شش هفته‌ای نزدیک به ۶۵۰۰ نفر کشته شدند. بر اساس توافق آتش‌بس، روسیه قریب به دو هزار نیروی صلح بان روسی را جهت نظارت بر آتش بس در منطقه مذکور مستقر کرده است».
ریشه این درگیری‌ها «قره‌باغ» است، سرزمینی با جمعیت ارمنی نشین اما متعلق به جمهوری آذربایجان که از دهه ۱۹۹۰، منشا درگیری‌های بین دو کشور بوده است. باکو در چند برهه زمانی برای بازپس‌گیری این منطقه از تسلط ایروان تلاش کرد که جدی‌ترین و موفق‌ترین آن پاییز ۲۰۲۰ بود. پس از این تاریخ و امضای توافق آتش‌بس بین طرفین در مسکو، در مقاطعی درگیری‌هایی کوتاه مدتی بین دو طرف در مرزها رخ داد که در شهریور و مهر سال جاری این درگیری چند روز ادامه یافت و منجر به کشته شدن،۲۰۰ نفر از طرفین شد.
تنش نظامی باکو-ایروان، آتش‌بیاران خارجی هم دارد، «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا شهریور ماه و در سفر به ایروان، از حمله جمهوری آذربایجان به ارمنستان، انتقاد کرد و این در حالی است که کاخ سفید از متحدان اصلی باکو و از محرکان اصلی درگیری و ایجاد دالان «زنگه‌زور» است. دالانی که مهمترین انگیزه احداث آن فشار به تهران است، چون این دالان راه ارتباطی ایران با ارمنستان و به تبع آن اروپا را مسدود می‌کند. در این درگیری‌ها حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان، هم تنش‌آفرین بوده است.
استراتژی‌های ایران در مواجهه با تحولات قفقاز جنوبی
اقتدار و دیپلماسی، دو استراتژی توامان جمهوری اسلامی ایران در برخورد با تحولات قفقاز جنوبی است. استراتژی نخست در رزمایش اقتدار ارس نمود یافت و استراتژی دوم در سفر دیپلماتیک وزیر امور خارجه به ارمنستان و افتتاح هوشمندانه سرکنسولگری جمهوری اسلامی در استان سیونیک، نشان داده شد.
رزمایش بزرگ اقتدار نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ۲۵ مهر ماه در منطقه عمومی ارس واقع در شمال استان های آذربایجان‌شرقی و اردبیل آغاز شد؛ رزمایشی که هم به سبب زمان و هم نحوه برگزاری از اهمیت بالایی برخوردار است. در این رزمایش برای نخستین بار جمهوری اسلامی توانست روی رودخانه مرزی ارس، پل شناور ایجاد و انتقال سلاح و ادوات نظامی را به آن سوی رودخانه تمرین کند. موشک‌های نقطه‌زن فتح ۳۶۰ با دوربرد ۱۲۰ کیلومتر هم از دیگر سلاح‌های نظامی است که در آزمون این رزمایش سربلند بیرون آمد. عملیات هلی‌برن چتربازی، عملیات تاخت شبانه، عملیات رزمی بالگردها، عملیات پهپادهای رزمی و انتحاری و همچنین احداث پل بر روی رودخانه ارس، تصرف و کنترل جاده‌های مواصلاتی و تصرف ارتفاعات و تخریب هجومی از بخش‌های مختلف این رزمایش بود که روز چهارشنبه ۲۷ مهرماه پایان یافت.
استراتژی دوم، راه دیپلماسی است که جمهوری اسلامی همواره آن را نسخه شفابخش بحران‌های منطقه، از جمله بحران قفقاز می‌داند. سفر وزیر امورخارجه ایران به ارمنستان نشان مشهود این استراتژی در روزهای حساس کنونی است.
به گزارش ایرنا، حسین امیرعبداللهیان روز پنجشنبه - ۲۸ مهر - در صدر هیئت عالی‌رتبه سیاسی، وارد ایروان، پایتخت ارمنستان شد و مورد استقبال مقامات این کشور قرار گرفت. امیرعبداللهیان در نشست‌های خود با مقامات ارمنستان، سه محور سیاست ایران در این بحران را مورد اشاره قرار داد. محورهایی که مواضع جمهوری اسلامی در مناقشه ایروان-باکو است.
الف) مرزهای منطقه خط قرمز جمهوری اسلامی است: این اصل، از همان نخستین روز آغاز جنگ جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان، مورد تصریح جمهوری اسلامی ایران بوده و در مقطع کنونی هم با افزایش تنش‌ها و برخی سناریوپردازی‌های فرامنطقه‌ای بار دیگر مورد تاکید مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی قرار گرفته است. همزمان با افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره ایجاد دالانی که در عمل، تمامیت ارضی ارمنستان را خدشه‌دار می‌کند، رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه ایران هم در تماس‌ها متوالی با مقامات ایروان و باکو، نسبت به هرگونه تغییر مرزها به بهانه‌های موهوم هشدار دادند.
ب) ایران بر اصل ثبات همسایگان تاکید دارد: دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، اصل همسایگی بوده است و بر مبنای این اصل، ثبات در مرزها و کشورهای همسایه خود را، ثبات خود می‌داند و در راستای ایجاد و تثبیت آن تلاش می‌کند.
موضوعی که امیرعبداللهیان در دیدار با «آرارات میرزویان» همتای ارمنی خود مورد اشاره قرار داده و تصریح کرده است که امنیت ارمنستان، امنیت منطقه است. افتتاح سرکنسولگری در یکی از حساس‌ترین استان‌های ارمنستان یعنی سیونیک که کانون عبور دالان «زنگه‌زور» است، نشان‌دهنده هوشیاری ایران در مقطع کنونی از یک سو و از سوی دیگر حمایت از همسایه شمالی در هجوم نقشه‌هایی است که تمامیت ارضی آن را تهدید می‌کند.
حداث دالان موهوم زنگه‌زور، مرز مشترک ایران و جمهوری ارمنستان را قطع کرده و ایران را برای ارتباط با اروپا، نیازمند کشورهای دیگری چون ترکیه می‌کند که تهران به هیچ عنوان زیربار این تغییر مرزها و دالان‌های موهوم نخواهد رفت.
دالان زنگه‌زور چه در راستای بلندپروازی‌های روسای جمهور ترک منطقه باشد و چه طرحی برای فشار به ایران از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی یا حتی در مسیر احیای جاده ابریشم، جمهوری اسلامی ایران اجازه این تغییر مرز را نخواهد داد.
سایر اخبار این روزنامه
بدترین دوره سینمای ایران در یکی از بدترین دوره‌های خود قرار گرفته است
سینما در کما
« ابتکار» سفر همزمان مقامات ایران و ترکیه به ارمنستان و آذربایجان را بررسی می‌کند
خط قرمز استراتژیک ایران در ققفاز جنوبی
ناکام‌ترین طرح نظام سلامت بعد از ۱۸ سال اجرایی میشود؟
در انتظار پزشک خانواده
شهاب زمانی
ایران و شبهه جنگ جهانی سوم در اروپا
وزیر میراث فرهنگی و گردشگری:
همیشه به ستاد امر معروف نقد دارم
یک عضو کمیسیون عمران:
در لایحه ترمیم حقوق‌ها باید به حقوق همه بازنشستگان توجه شود
