روزنامه آرمان امروز
1401/08/10
مهاجرانی که معترض شدند
جاویدرستمیحضور اتباع خارجي و بهخصوص مهاجران و پناهندگان ساکن ايران در اعتراضات يکي از نقاط مبهم و خبرساز اين روزها است. خبرگزاري فارس در گزارشي اعلام کرد که اتباع 14 کشور از جمله آمريکا، روسيه، اتريش، فرانسه، انگليس و افغانستان در آشوبهاي اخير در کشور بازداشت شدهاند که از اين ميان اتباع افغانستاني بيشترين فراواني را در ميان دستگيرشدهها دارند.
البته اين اولين بار نيست که ادعاي حضور اتباع خارجي در اين قبيل اعتراضات مطرح شده است. در اعتراضات گسترده آبان 98 نيز ادعاي مشابهي از سوي مقامات دولتي مطرح شد. منصور حاجي، مدير کل وقت اتباع و مهاجرين خارجي استانداري تهران، امروز در جلسه شوراي اداري شهرستان دماوند با اشاره به اين اعتراضات گفته است «مشخص شد بخشي از حوادث اخير متاثر از حضور اتباع بوده و متاسفانه در شهرستانهاي استان تهران، تقريباً محورهايي به اتباع داده شده بود».
کشور ايران نزديک به 50 سال است که با مساله پناهندگي و مهاجرت از سرزمينهاي مجاور به خصوص افغانستان، عراق و پاکستان مواجه بوده است. ميهماناني که در ايران حضور دارند نزديک به نيم قرن سابقه مهاجرت و پناهندگي را ثبت نموده و اينک با نسل سوم آنها در جامعه برخورد ميکنيم. در شرايط کنوني، با تسلط کامل طالبان بر مهار قدرت در افغانستان، موج جديدي از ورود پناهجويان به ايران شکل گرفته و بر اهميت اين مسئله افزوده است. بسياري از پژوهشگران حوزه علوم اجتماعي و مردم شناسي در ايران به اين نکته اذعان دارند که نسل دوم و سوم پناهندگان و مهاجرين در ايران بيش از اينکه خود را متعلق به کشور مبدا بدانند، با تلفيق نسبتا کامل در جامعه ايراني، نسبت به تغييرات و تحولات ايران حساسيت بالاتري دارند؛ اين نکته هم بديهي است که تصميمات و سياستگذاري کشورمان اثرگذاري بيشتري نسبت به نوسانات موجود در کشور مبدا
را دارد.
حقي براي خدمات عمومي
اين تلقي در ميان کارگزاران دولتي نهادينه شده که اصولا پناهندگان و مهاجرين بلند مدت ساکن ايران حقي براي بهره مندي از خدمات عمومي را ندارند و برنامه ريزي ها و سياست گذاري ها در کشور بدون کوچکترين توجهي به اين عده کثير از ميهمانان ديرپا در کشورمان تنظيم و تصويب مي گردند. در حقيقت يک بعد از حضور آنها در خط مقدم اعتراضات، واکنش به ناديده انگاري کهنه به جمعيت قابل توجه دست کم 3 ميليوني در کشور است.
اين درحالي است که در برخي کشورها دموکراسي تا جايي بر بستر حکمت پهناور گشته که حتي اتباع خارجي مقيم حق راي در امور محلي را دارند. براي مثال در کشور ليتواني افراد داراي اقامت دائم – و نه شهروندي – مي توانند در انتخابات شوراي شهر حوزه سکونت خود راي دهند. قانون اساسي کلمبيا (مصوب سال 1991) نيز با شرايطي خاصي همچون سابقه اقامت 5 ساله اجازه اخذ راي از اتباع خارجي در انتخابات شهرداران و شوراهاي محلي صحه نهاده است که البته مفاد اين اصل از قانون اساسي براي اولين بار با 15 سال تاخير در سال 2006 به اجرا درامد.البته اين نکته را نيز نبايد از نظر دور داشت که تاکيد بيش از حد صاحب منصبان دولتي بر حضور عده قليلي از مهاجران و پناهندگان که اصولا با وجود درگيري با مصائب هميشگي اقتصادي و نبود سيستم هاي فرهنگي و اجتماعي تلفيق در جامعه ميزبان، اينچنين در ميان ايرانيان حل شده اند که تنها از طريق تفاوت هاي ظاهري قابل تفکيک هستند، خود اين شائبه را تقويت مي کند که اصولا اين نوع اظهارنظرها، در امتداد راهبرد هميشگي برون سپاري مشکلات و مسائل در کشور و کوچک شماري معترضين مطرح مي گردد.به هرحال زمان آن فرا رسيده تا با گذار از سياست ناديده انگاري نسبت به ميهمانان کهنه کار ساکن در کشورمان، توجه به نيازها و شرايط آنان را در سياست هاي کلان، قاعده گذاري و هنجارها و رويه هاي اجرايي در کشور در اولويت قرار دهيم. البته اين راهبرد غفلت از مطالبات نه تنها نسبت به اين قشر بلکه نسبت به مجموع معترضين روا داشته شده که اکنون با آثار سوء آن از جمله خشونت و تخريب گسترده مواجهيم. متاسفانه ما در حوزه پيشگيري بيگانه هستيم و قبل از بروز بحران علاجي براي مشکلات يافت نمي شود، تا اينکه در کشور بحران بهوجود بيايد و در حقيقت ما ستاد پس از بحران داريم.
اميدواريم اين روند مخرب و نامطلوب در مورد مسئله پيش گفته مستثني گردد.
دانشجوي دکتري حقوق عمومي دانشگاه تهران
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
اصولگرایان درک درستی از مشکلات ندارند
دستگیری عوامل حمله تروریستی به شاهچراغ
گوشدادن بهجای موعظه و اتهامزنی، راه خروج از مخمصه ملی
برچسب به معترضان تناسبی با گفتوگو ندارد
پزشکیان: چرا دانشجویان به اینجا رسیدهاند؟
مردم احساس میکنند، طرد شده اند
باج بزرگ غرب به پوتین
«دیپلماسی خوب» تحریمها را خنثی میکند
بازار پاییزی پوشاک یخ زده است
ایران و عربستان در دایره اهداف منطقهای
مهاجرانی که معترض شدند
ظریف: گوشدادن بهجای موعظه و اتهامزنی، راه خروج از مخمصه ملی
پزشکیان: چرا دانشجویان به اینجا رسیدهاند؟
مالی: ترجیح ما دیپلماسی با ایران است
دستگیری «پروفسور فرهود» پدر علم ژنتیک ایران صحت ندارد
رد درخواست ضد ایرانی از سوی انگلیس و ولز