روزنامه جوان

«پاییز پنجاه سالگی» ناگفته‌های «طرح احرار» شهید سلیمانی برای اشرار

مستند «پاییز پنجاه سالگی» به کارگردانی محسن اسلام‌زاده، مستندساز شناخته شده و پرکار کشورمان موفق به کسب جوایز متعددی از جمله تندیس نقره‌ای بخش آوینی و تندیس بخش «سرباز‌وطن» از جشنواره سینماحقیقت شده است. این مستند نگاهی به فعالیت‌های شهید حاج قاسم سلیمانی در سامان‌بخشی به منطقه جنوب‌شرق کشور در قالب طرح احرار و نیز روایت نجابت مردم شریف و ضداستعماری آن بخش از جغرافیای کشورمان دارد. «جوان» به بهانه حضور این مستند در شانزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت و کسب جوایز متنوع با کارگردان آن گفتگو کرده است.   مستند‌های متفاوت و متنوعی از شما در حوزه‌های مختلف دیده شده، چطور شد این‌بار به سراغ ساخت مستندی با محوریت شخصیت حاج قاسم سلیمانی رفتید؟ واقعیت این است که من خیلی وقت بود می‌خواستم برای ادای دین به شخصیت حاج قاسم کاری در مورد ایشان بسازم و علت آن هم خدمات و اقدامات فوق‌العاده‌ای است که ایشان در منطقه جنوب‌شرق کشور در دهه ۷۰ شمسی انجام دادند.    این مستند به کدام بخش از زندگی و کار‌های حاج قاسم می‌پردازد؟ ما در این مستند به روز‌های ابتدایی دهه ۷۰ پرداخته‌ایم. در آن دوران تعداد زیادی از ائمه جمعه منطقه نامه‌ای به مقام معظم رهبری می‌نویسند و درخواست سروسامان دادن به اوضاع امنیتی و پایان دادن به اقدامات ضدامنیتی اشرار را مطرح می‌کنند. همانطور که گفتم حاج قاسم آن زمان فرمانده سپاه ثارالله کرمان بود. بعد از این اتفاق حاج قاسم به عنوان فرمانده قرارگاه قدس سپاه در منطقه جنوب‌شرق کشور که شامل جنوب خراسان بزرگ، کرمان، سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان می‌شد، منصوب می‌شوند. ایشان در ابتدا کار اطلاعاتی و شناسایی گروه‌ها و افرادی که جزو گروه اشرار بودند را انجام می‌دهد و بعد از دسته‌بندی آن‌ها طرحی تحت عنوان «احرار» را آغاز می‌کند و به اشرار می‌گوید می‌خواهم تفنگ را از دست شما بگیرم و به جای آن بیل به دستتان بدهم تا شهر و دیار خود را آباد کنید. اینگونه می‌شود که حاج قاسم بعد از تلاش بسیار زیاد شبانه‌روزی با همکاری مردم و نیرو‌های تحت امرش بسیاری از این اشرار را که به خاطر تنگدستی و بیکاری و صرفاً جهت کسب درآمد و گذران زندگی کار خلاف می‌کردند و از آنجایی که بسیاری از آن‌ها مشکلی با حاکمیت و نظام هم نداشتند، موفق به کنترل منطقه و بازگردان آرامش و امنیت به آنجا می‌شوند. این مسئله در واقع کلیت موضوع مستند «پاییز پنجاه سالگی» را تشکیل می‌دهد. وجه تمایز این مستند با دیگر آثاری که در مورد شخصیت ایشان ساخته شده، چیست؟ مسئله اصلی ما این بود که این بخش از زندگی حاج قاسم و البته بخشی از تاریخ مجاهدت‌های مردم جنوب‌شرق کشور یا دیده نشده یا اینکه به شکل دیگری منعکس شده است. در واقع ما در مستند «پاییز پنجاه سالگی» ناگفته‌هایی از زیست شهید حاج قاسم سلیمانی را از زبان سردار محمد جمالی، همرزمش روایت می‌کند و نگاهی دارد به دوران حضور «حاج قاسم» در منطقه جنوب‌شرق کشور که یکی از دوران‌های مهم فعالیت ایشان بوده است.    برای ساخت این مستند از چه منابعی استفاده کردید؟ ما برای ساخت این مستند موفق شدیم به یکسری فیلم‌های آرشیوی حاج قاسم دست پیدا کنیم که محور اصلی مستند بر مبنای آن‌ها شکل گرفته است.   منظورتان همان آرشیو تصویری و فیلم‌هایی است که صداوسیما آن‌ها را در اختیار دارد؟ نه به هیچ عنوان، ما از آرشیو صداوسیما استفاده نکردیم و همه آنچه در فیلم موجود است را از طریق تلاش خودمان و مساعدت و همکاری اشخاص مختلف به دست آوردیم.   ظاهراً مستند شما را می‌توان از یک منظر مستندی داستانی و از وجهی دیگر یک اثر اقتباسی خواند که برگرفته از کتابی با همین نام به قلم «فاطمه بهبودی» است که مشتمل بر خاطرات مریم جمالی، همسر شهید مدافع حرم محمد جمالی است. آیا این اثر را با اقتباس از این کتاب ساخته‌اید؟  اینکه بگوییم این مستند یک اثر اقتباسی از کتاب خانم بهبودی است، ادعای درست و دقیقی نیست، بلکه ما در بخش‌هایی از مستند از این کتاب و محتویاتش استفاده کردیم، ولی اینکه بخواهیم آن را یک مستند اقتباسی به معنای رایج آن تلقی کنیم باید بگویم که چنین چیزی نیست، چون این کتاب همانطوری که شما گفتید خاطرات خانم جمالی از همسر شهیدشان است، در حالی که محور مستند ما اقدامات شهید سلیمانی در مواجهه با اشرار و اتفاقاتی است که در آن سال‌ها رخ داده‌اند. ما در این مستند به شکلی داستان‌گونه و قصه‌وار آن دوران مغفول مانده و بخشی از مبارزات تاریخی و ضداستعماری مردم نجیب و پرافتخار شرق کشور را روایت کردیم. با توجه به بازخورد‌هایی که تا به حال گرفته‌ایم، خوشبختانه مستند با اقبال مخاطبان نیز مواجه شده است.   با توجه به اینکه شما این مستند را ماه‌ها قبل ساخته‌اید، چطور شد تصمیم گرفتید رونمایی آن را تا برپایی جشنواره سینماحقیقت به تعویق بیندازید؟ کار‌های نهایی این مستند زمستان سال گذشته تمام شده بود، اما با توجه به اینکه جشنواره سینماحقیقت در پیش بود و از آنجایی که این جشنواره بهار سینمای مستند و مستندسازان است، تصمیم گرفتم آن را در جشنواره سینماحقیقت رونمایی و اکران کنم.    «پاییز پنجاه سالگی» موفق شد از جشنواره سینماحقیقت جایزه «بهترین نویسنده گفتار متن» بخش جایزه ملی، تندیس نقره‌ای بخش شهید «آوینی» و همچنین تندیس بخش «سرباز وطن» را کسب کند. ارزیابی‌تان چیست؟ ما انرژی و توان زیادی را روی نگارش متن این مستند گذاشتیم و اهدای جایزه بهترین نویسنده گفتار متن به محمد نصرت خوارزمی که زحمت زیادی برای این کار کشید، به نوعی پاداشی برای آن همه تلاش و زحمت بود. در مورد تندیس بخش سرباز وطن هم باید بگویم که این تندیس برای من به عنوان یک مدال افتخاری است که موفق به کسب آن شدم، به همین علت خیلی خوشحالم و به‌خاطر دریافت نشان سرباز وطن به خود می‌بالم.   در مورد نام مستند و علت انتخاب چنین اسمی هم توضیح دهید. وجه تسمیه این مستند یکی از راز‌های آن است که بعد از تماشای آن تازه رمزگشایی می‌شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اخبار ویژه (کيهان) دم وابستگی تروریست‌ها از تل‌آویو بیرون زد (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
جای بازیگر ضدامنیتی البته که سینما نیست دولت متفاوت و خستگی‌ناپذیر همین حالا آماده جنگ ترکیبی بعدی شوید دوش‌پرتاب کماندویی در تهران!  مگر دنبال جنگ بودند؟! «پاییز پنجاه سالگی» ناگفته‌های «طرح احرار» شهید سلیمانی برای اشرار حق با اسکوچیچ نیست؟! زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی خانم‌ها در شهر زیرزمینی چرا حتی با یک تیم فوتبال سیاه فرانسه «یک کشور» نیست؟! جام طلایی مسی! جام طلایی مسی! سخت بود، اما از همسر جوان و دختر یکساله‌اش گذشت