تریدینگ فایندر

پروژه آمریکا برای عراق پسا داعش

   مقدمه  
آزادسازی شهر موصل در استان نینوا دستاورد بزرگ و پیروزی چشمگیری محسوب می‌شود، اما آنچه موصل با آن روبه‌رو است ویرانی زیرساخت‌ها در طول سال‌های گذشته است؛ میراثی که تکفیری‌ها از خود برجای گذاشته‌اند. پس از آزادسازی شهر موصل اکنون نوبت به بازسازی آن رسیده است. بازسازی این شهر بودجه هنگفتی نیاز دارد و زدودن تفکرات تکفیری نیز، خود نیازمند برنامه جامعی است. عراقی‌هایی که هم‌اکنون مشغول جشن گرفتن به مناسبت آزادسازی موصل هستند هرگز نمی‌توانند لحظات تلخ زمان داعش را فراموش کنند. اهالی موصل بسیاری از عزیزان خود را از دست داده‌اند. آنها نمی‌توانند کابوسی که داعشی‌ها ایجاد کرده بودند را به این زودی‌ها فراموش کنند. داعش در این مدت بسیاری از آثار ارزشمند تاریخی و مذهبی را نابود کرده است که آخرین آن مسجدی با بیش از ۸۴۴ سال قدمت در غرب موصل بود که آن را منفجر کردند. مشکل عراق در دوران پساداعش در موصل، بسترهای تفکرات افراطی است. عراقی‌ها باید در مسیر وحدت گام بردارند و با تحرکات تجزیه‌طلبانه مقابله کنند. عراق به‌طور حتم از اوضاع سوریه متاثر است. خواسته‌ها و مطالبات تجزیه‌طلبانه ازجمله عوامل تهدیدکننده عراق محسوب می‌شود. باید از پیروزی در موصل به نفع ثبات منطقه بهره‌برداری شود به‌ویژه که برخی از جمله رژیم صهیونیستی از این دستاورد عراقی‌ها خشنود نیستند. آمریکایی‌ها که همواره از طولانی بودن جنگ با موصل خبر می‌دادند و شکست داعش را در کوتاه‌مدت امری محال می‌دانستند، قطعا از این دستاورد بزرگ عراقی‌ها نمی‌توانند خوشحال باشند. آمریکا و رژیم صهیونیستی که گروه‌های تروریستی ـ تکفیری را در منطقه مدیریت می‌کنند همواره به دنبال کم‌رنگ کردن دستاوردها و ناتوان جلوه دادن نیروهای عراقی بودند اما این دستاوردها تمامی نقشه‌ها و توطئه‌های آنها را بر باد داده است و به‌طور حتم از هم‌اکنون به دنبال جایگزینی برای داعش هستند و سراغ شخصیت‌هایی خواهند رفت که اصلا در نبرد با داعش نقشی ایفا نکرده‌اند. آمریکایی‌ها از همه ابزارهای موجود و برگه‌های فشار برای پیشبرد منافع خود در دوران پساداعش در موصل استفاده خواهند کرد. اما هنوز داعش در تلعفر واقع در استان نینوا و چند منطقه در الانبار و الحویجه واقع در جنوب غرب کرکوک حضور دارد که با توجه به تجربه نبرد نیروهای عراقی با داعش، این نیروها می‌توانند ضربات بعدی را به تکفیری‌ها وارد کنند و این مناطق را از لوث تکفیری‌ها پاکسازی کنند. اما برخی تحلیلگران احتمال داده‌اند که با افول داعش در عراق، تکفیری‌ها به سمت نیجریه، سودان و همچنین تونس و لیبی بروند. هم‌زمان با آزادسازی کامل شهر موصل رسانه‌های عربی منطقه به بررسی پیامدها و تحولات ناشی از این اتفاق راهبردی در معادلات نظامی عراق و منطقه پرداخته و ابعاد مختلف آن از جمله شکست سیاست‌های آمریکا در نتیجه آزادسازی موصل و اهمیت راهبردی این اتفاق در ترسیم وجهه آینده منطقه را بررسی کردند.
 
 آمریکا مسئول ویرانی‌های موصل
تریدینگ فایندر


هم‌زمان با فروکش کردن دامنه درگیری‌های موصل حجم ویرانی‌های به وجود آمده در زیرساخت‌های این کشور به‌ویژه مناطق مختلف موصل خود را نشان داد. مشخص است که این تخریب گسترده به وجود آمده در شهر نشان‌دهنده عملیات نظامی و به‌ویژه حملات هوایی است که به صورت اساسی از سوی آمریکا تحت پوشش ائتلاف بین‌المللی ضدداعش صورت گرفت و هدف از آن ایجاد تخریب گسترده و ویران کردن کامل موصل بود تا این کشور بتواند معامله‌هایی را در جهت بازسازی آن برای شرکت‌های آمریکایی فراهم کند. اینها علاوه‌بر قراردادهای نفتی است که شرکت‌های فرانسوی، انگلیسی و ترکی به آن دست پیدا خواهند کرد. اگر بخواهیم از نحوه پرداخت بدهی‌های امروز عراق را که بالغ بر ۱۲۰ میلیارد دلار است، جویا شویم، متوجه می‌شویم که نفت و گاز منطقه الانبار به صورت کامل تحت سلطه آمریکایی‌ها قرار دارد. این در حالی است که آمریکایی‌ها در حال حاضر تلاش دارند تمامی این منطقه را تحت کنترل خود بگیرند. نتیجه دیگری که آمریکا از طریق شرکت‌های بازسازی خود در عراق به آن دست پیدا می‌کند، این است که حفاظت از این شرکت‌ها باید در اختیار نیروهای آمریکایی مستقر در عراق باشد. به این ترتیب تعداد بیشتری از این نیروها از طریق این شرکت‌ها وارد عراق می‌شوند و از این طریق، واشنگتن مجوز قانونی برای باقی نگه داشتن پایگاه‌های نظامی و اشغال عراق را برای طولانی‌مدت خواهد داشت. برای بررسی این تحولات می‌توان به اتفاقات کنونی در منطقه القیاره واقع در جنوب موصل و توسعه پایگاه‌های نظامی آمریکا در این منطقه اشاره کرد.  پروژه تجزیه موصل
 از دیگر موارد مهمی که در نتیجه این تحولات عاید آمریکا شده، این است که این کشور از طریق تخریب موصل برنامه تجزیه جغرافیایی و مردم‌شناختی ساکنان آواره‌ این منطقه را دنبال می‌کند. آمریکایی‌ها به دنبال انتقام‌جویی از ساکنان شهرهای شمالی و غربی عراق و برخی شهرهای جنوبی هستند. درست به همین علت آمریکا از طریق سامان‌دهی مجدد جغرافیایی و مردم‌‌شناختی این طرح به بهانه پروژه‌های بازسازی و دیگر مسائل به دنبال تحقق مجموعه ‌ای از اهداف آینده خود در عراق است. در مورد پروژه‌های ویژه آمریکا برای بازسازی موصل، به نظر می‌رسد که ترامپ در آینده‌ای نزدیک پروژه جدید خود در رابطه با عراق را اعلام کند که مهم‌ترین محورهای آن شامل «نفت در برابر بازسازی» است و آمریکایی‌ها از طریق این معامله می‌توانند به صورت قانونی نفت عراق را تحت کنترل خود بگیرند. علاوه‌بر اینکه شرکت‌های آمریکایی نیز بر اساس بندهای توافقنامه بازی عراق در بخش‌های آزاد شده از دست داعش فعالیت خواهند داشت، آن هم بر اساس قیمت‌های توافقی میان دولت‌های عراق و آمریکا و در پی توافقی که بین دوطرف در این رابطه به امضا خواهد رسید.

 استفاده از اهرم فشار بر بغداد
این پروژه همچنین شامل مداخله شرکت‌های آمریکایی با اهرم زور و فشار در عراق برای بازسازی و توزیع فعالیت‌های کوچک و متوسط برای شرکت‌های عربی و عراقی خواهد بود. بر اساس این پروژه همچنین به دولت‌هایی که در جنگ علیه داعش شرکت داشته‌اند، اجازه استفاده از روند بازسازی عراق داده خواهد شد و پروژه‌های بزرگی در راستای توافقنامه بین آمریکا و این کشورها به آنها سپرده خواهد شد. این پروژه حقوق شرکت‌های آمریکایی را از طریق تحویل دلارهای نفتی به آنها تضمین خواهد کرد و دولت آمریکا نیز سود خود را از این پروژه بر اساس چارچوب مورد توافق خواهد برد، علاوه‌بر اینکه هزاران تن از آمریکایی‌ها شامل کارشناسان، مدیران، مهندسان و متخصصان دیگر در این پروژه‌ها مشغول به کار خواهند شد. از مهم‌ترین بندهایی که این برنامه آن را دنبال می‌کند، و می‌تواند در راستای تقویت بودجه نظامی ارتش آمریکا مفید باشد، این است که نیروهای حاضر در اراضی عراق بعد از فعال کردن مجدد توافقنامه‌ استراتژیک بین بغداد و واشنگتن که در سال ۲۰۱۱ امضا شد یا از طریق توافقنامه‌های جدید می‌توانند بدون مداخله در فعالیت شرکت‌ها از پروژه‌های بزرگ در این راستا حمایت کرده و به شرکت‌های بازسازی عراق اجازه قرارداد با شرکت‌های امنیتی برای حمایت از آنها را بدهند. پروژه آمریکایی برای آینده عراق اولویت بازسازی‌ها را به مناطقی خواهد داد که اخیرا از داعـشـی‌ها پـاک‌ســـازی شده است. علاوه‌بر این‌، مناطق بیابانی الانبار نیز در راستای اهداف نفتی آمریکا مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت. آمریکایی‌ها در روند بازسازی عراق بر بخش مسکن، بیمارستان‌ها و هتل‌ها تمرکز ویژه‌ای خواهند داشت.

 سرمایه مورد نیاز عراق
عراق برای بازگشت به دوره گذشته به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد، به‌ویژه اینکه این کشور پول و منابع کافی و نفت برای تامین هزینه‌های بازسازی را در اختیار دارد. برنامه آمریکا تاکید دارد که دولت ترامپ با گروه‌های خارج از قانون به نحوی تعامل داشته باشد که هر جریانی را که سلاح با خود حمل می‌کند تروریست بنامد و آن را ناگزیر به نابودی کند. این پروژه و روند بازسازی عراق برای نیروهای غربی تمامی منافع و رویکردهای آنها در رابطه با نفت و ثروت‌های موجود در شهرهای هدف عراق را شامل شده و برای این کشورها امکان دستیابی به بازارهای جدید و تحرک اقتصاد راکد آمریکا و غرب را فراهم می‌کند.

 آزادسازی موصل و ترسیم موازنه‌های جدید
آزادسازی موصل از دست داعش در ابعاد مختلف نقاط بحرانی برای دولت‌های ائتلاف آمریکا تلقی می‌شود که برای حمایت از منافع خود، از رویکردهای تروریستی حمایت می‌کنند. این پیروزی در عین حال کفه معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی برای توقف جنگ و فروپاشی در عراق و سوریه را به نفع مردم آن سنگین کرد و سرنوشت کشورها را به ساکنانش سپرد. با وجود تردید
طولانی مدت غرب در امکان سرکوب و شکست داعش در عراق و سوریه و دیگر کشورها، موصل نیز با کمترین میزان تلفات ممکن از دست داعش آزاد شد. آزادسازی موصل نشان داد که شکست دادن تروریسم در منطقه در صورتی که راهکارهای مشارکت مردمی در مقابله با گسترش تروریسم در منطقه در دسترس باشد، اقدامی قابل وصول است. واقعیت این است که اولین اقدامات در رابطه با شکست داعش در موصل در جریان آزادسازی حلب صورت گرفت که مبانی توسعه مبادلات منطقه‌ای در راستای سرکوب تروریسم با مشارکت مردمی از میان دولت‌های متحد را توسعه بخشید.

 فداکاری‌های حشد الشعبی
در جریان بازپس‌گیری حلب در سال گذشته هیچ روزنامه مطرح بین‌المللی‌ای به تحولات این شهر بی‌تفاوت نبود. روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در این رابطه ادعاهایی را مبنی‌بر ارتکاب جنایت‌ها و کشتار گسترده در حلب مطرح کرد. «واشنگتن پست» نیز نسبت به آن چیزی که خطرات صدور مجوز برای مشارکت حشد الشعبی در آزاد‌سازی موصل نامیده بود، هشدار داد و مدعی شد که باید جلوی کشتار فرقه‌ای مردم بر اساس ادعاهای ائتلاف واشنگتن گرفته شود. این در حالی بود که نیروهای حشد الشعبی این ادعاها را ناکام گذاشته و دست‌ کمک خود را به ساکنان این مناطق در جریان آزادسازی موصل دراز و امیدهای بسته شده به تحریکات فرقه‌ای را ناامید کردند.

 
تریدینگ فایندر