توافق موقت لغو تحریم فروش نفت ایران

آرمان امروز: باربارا اسلاوين در انديشکده آمريکايي «استيمسون سنتر» گفت: همزمان با تحولات در داخل، ايران نفوذ قوي خود را در کشورهاي همسايه حفظ کرده، همچنان به روسيه پهپادها مي‌دهد و برنامه هسته‌اي خود را تا حدي پيش برده است که مي‌تواند در عرض چند هفته سوخت کافي براي چندين بمب توليد کند.
وي در ادامه گفت:کمتر تصميمي به اندازه تصميم دولت ترامپ در سال 2018 براي خروج از برجام، با وجود پايبندي کامل ايران، منجر به آسيب به خود آمريکا شده است. خروج آمريکا از برجام باعث شد که ايران در منطقه از جمله عليه نيروهاي آمريکايي و شرکاي آمريکايي تهاجمي تر شود و برنامه هسته اي خود را به سرعت گسترش دهد. تصميم ترامپ همچنين کساني را که در داخل نظام سياسي ايران به دنبال روابط بهتر با غرب بودند، تضعيف کرد. همچنين، قدرت کساني که طرفدار روابط قوي تر با روسيه و چين بودند، تحکيم شد.
متأسفانه تلاش‌ها براي احياي برجام طي دو سال گذشته به ثمر نرسيده است. اما اين بدان معنا نيست که ديپلماسي بايد کنار گذاشته شود. در حال حاضر، منطقي نيست که برجام را در حالت تعليق دانسته و انگيزه‌ چنداني براي کند کردن برنامه هسته‌اي ايران به سمت توانايي ساخت بمب هسته‌اي قايل نباشيم. اما يک گزينه توسط گروه بين‌المللي بحران و انجمن کنترل تسليحات پيشنهاد شده است: تعيين گام‌هاي مجزا که مانع پيشرفت‌هاي هسته‌اي ايران مي شود در ازاي کاهش محدود تحريم‌ها. اين گام‌ها مي‌تواند شامل حوزه‌هاي مهم از جمله کاهش ذخاير بزرگ و رو به رشد اورانيوم غني‌شده، نصب سانتريفيوژهاي پيشرفته‌تر، و افزايش نظارت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) بر فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران شود.
يکي از گام‌هاي ممکن اين است که ايران در ازاي آزاد کردن بخشي از درآمدهاي نفتي خود در بانک‌هاي خارجي، دوباره دوربين‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را نصب و فعال کند و ذخاير اورانيوم 60 درصدي خود را کاهش دهد. چنين توافقي احتمالاً باعث تعجب بعضي ‌شود، اما سابقه برجام نشان داد امکان کاهش محدود تحريم‌ها در ازاي توقف بخش‌هايي از برنامه هسته‌اي وجود دارد. احتمال ديگر لغو تحريم هاي آمريکا بر فروش نفت ايران به اروپا و آسيا براي مدت محدودي است. اين کار سودي دوجانبه شامل محدود کردن پيشرفت‌هاي هسته‌اي ايران و کمک به متحدان آمريکا در تامين انرژي بدون اتکا به روسيه را خواهد داشت. چنين رويکردي همچنين مي‌تواند چين را ترغيب کند که ايران را به پذيرش مجدد راه‌حل ديپلماتيک براي بحران هسته‌اي متقاعد کند. چين به‌عنوان بزرگ‌ترين واردکننده نفت خاورميانه، اگر راه‌حلي مسالمت‌آميز پيدا نشود، ضرر زيادي خواهد کرد. يکي ديگر از نگراني ها، گسترش آشکار سلاح‌هاي هسته‌اي است. بدون احياي برجام يا توافق موقت، عربستان سعودي، امارات متحده عربي و ترکيه احتمالاً به دنبال پيشبرد خواسته هاي هسته اي خود خواهند بود. امارات از هرگونه قصد تسليحاتي چشم پوشي کرده است و ترکيه زير چتر ناتو باقي مي ماند، اما هر دو داراي دانش فني براي تغيير سريع هستند. به ويژه شرايط عربستان مبهم است و شفافيت کمي در مورد برنامه هاي اين کشور براي توسعه قابليت غني سازي و بازفرآوري بومي وجود دارد. در همين حال، اسرائيل از اعتراف به داشتن زرادخانه حداقل 80 سلاح هسته اي خودداري مي کند.


ديپلماسي همچنين براي آزادي سه شهروند ايراني-آمريکايي که به دليل اتهامات واهي زنداني شده اند و چندين ايراني اروپايي زنداني، ضروري است. تمرينات نمايشي مانند مانورهاي اخير سنتکام ممکن است ارزش بازدارندگي داشته باشد. اما توسل به ابزارهاي نظامي عظيم براي "محور" ايران تنها باعث ضرر بيشتر به ايرانيان مي شود و در عين حال خطر درگيري گسترده تري را به همراه خواهد داشت که کل خاورميانه را به عقب برگردانده و بحران جهاني انرژي را تشديد مي کند.
ايران با روسيه و چين يک «محور» تشکيل داده است. اما در درازمدت، حفظ اين سياست‌ها ممکن است دشوار باشد. وظيفه دولت هاي غربي حمايت از تغييرات مثبت، برخورد با سورفتارها و زنده نگه داشتن چشم انداز ادغام مجدد ايران در جامعه بين المللي در صورت کنار گذاشته شدن تهديدات عليه مردم و منطقه است. "طرح A" - با تاکيد بر ديپلماسي و قدرت نرم - بهترين گزينه است، زيرا هيچ "طرح B" بدون پيامدهاي منفي وجود ندارد.