روزنامه مردم سالاری
1396/04/25
سایه سنگین اردوغان در ترکیه پساکودتا
گروه بینالملل، علی ودایع: نخستین سالگرد کودتای نافرجام ترکیه در سراسر این کشور برگزار شد. ترکیه پس از جنگ از جهانی دوم در سالهای 1960، 1971، 1980 و 1997 شاهد کودتاهای متعدد بوده که به سقوط دولتهای مستقر منجر شده ولی «رجب طیب اردوغان» برخلاف روسای جمهوری پیشین جان سالم به در برد.در جریان کودتای ژوئیه سال گذشته گروهی از واحدهای ارتش و پلیس ترکیه علیه دولت اردوغان نزدیک به ۲۵۰ نفر کشته شدند. حضور تانکها و سربازان ارتش بر روی این پل در شامگاه ۱۵ ژوئيه ۲۰۱۶ نخستین نشانههای آشکار کودتا در ترکیه بود. تعدادی از شهروندان غیر نظامیاستانبول بر روی همین پل و در پی مقاومت در برابر کودتاگران کشته شدند.
روزگذشته (شنبه) ، رجب طیب اردوغان غرب را به ریاکاری متهم کرده است. وی در مقالهای که در روزنامه گاردین به چاپ رسیده نوشت «هیچ راهی برای پوشاندن خیانت کشورهایی که منتظر بودند تا ببینند چگونه نتیجه کودتا تغییر میکند، وجود ندارد.» رئیس جمهوری ترکیه در ادامه نوشت « خیانت غربیها به دوستی ترکیه را هیچ گونه نمیتوان ظاهرآرایی کرد، خیانتی که در تضاد با ارزش ای بنیادین و روابط دو جانبه است.امروز رهبران غرب باید بین دوستی با تروریستها و بازگشت به منافع مردم ترکیه یکی را انتخاب کنند.»
»اسماعیل قهرمان»، رئیس مجلس ترکیه اعلام کرد: پارلمان نیز در کنار دیگر ارگانهای کشور در شب حادثه ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ امتحان خود را به خوبی پشت سر گذاشت. کودتاچیان خائن به دنبال نفوذ در مجلس بودند اما صدای ملت بیش از هر زمان دیگری شنیده شد.
نقره داغی مظنونین و منتقدان
رئیس جمهوری ترکیه که همچنان سودای امپراتوری عثمانی را در سر میپروراند ظرف یک سال گذشته هزاران نفر را بازداشت یا اخراج کرده است. خبرگزاری فرانسه گزارش میدهد که دوران پس از کودتای نافرجام ترکیه از نظر سیاسی و قبضه کردن بسیاری از مراکز و نهادهای قدرت در این کشور، موهبتی بیسابقه برای اردوغان بوده است. با تغییر قانون اساسی ترکیه، قدرت رئیس جمهوری در این کشور به شدت افزایش یافته است. ادامه شرایط اضطرای در کشور را میتوان نوعی حکومت نظامیاز سوی قدرت حاکم در این کشور تلقی کرد که منجر به سرکوب اغلب منتقدان سیاسی اردوغان شده است.اکثریت رهبران سیاسی کرد و بسیاری از روزنامهنگاران منتقد راهی زندان شدهاند.
شبکه تلویزیونی ان.تی.وی ترکیه در سالگرد این رویداد مهم، تعداد بازداشت شدگان بعد از کودتای ١٥ جولای ٢٠١٦ این کشور را 169 هزار و 113 نفر اعلام کرد. در یک سال گذشته 50 هزار و 510 نفر از شهروندان این کشور نیز به اتهام مشارکت در کودتا زندانی شده اند.این رسانه همچنین اعلام کرد که در میان بازداشت شدگان ١٦٩ ژنرال، هفت هزار و 98 سرهنگ، افسر و سایر درجههای نظامی، هشت هزار و 155 افسر پلیس، ٢٤ استاندار، ٧٣ معاون فرماندار، ١١٦ بخشدار و نیز تعداد کثیری از افراد سرشناس در صنوف علمی، آموزشی، دانشگاهی و ارگانهای مختلف دولت دیده میشود.
نخست وزیر ترکیه روز گذشته اعلام کرد که اکنون 38 هزار و 202 نفر از متهمان کودتا از کار تعلیق و 103 هزار و 844 تن نیز اخراج شده اند و مجموع آنها 142 هزار و 46 نفر است.وی اضافه کرد که برای 34 هزار و 320 نفر دیگر از اخراج شدگان نیز حکم بازگشت به کار صادر شده است.«یونس نادی کولوکیسا» رئیس هسته گزینش هیات قضات و دادستانهای ترکیه اعلام کرد که در یک سال گذشته چهار هزار و 521 نفر از قضات و دادستانهای این کشور به اتهام ارتباط با گروه گولن از کار اخراج شده اند.
علاوه بر آنچه گفته شد ، روز گذشته و در آستانه سالگرد کودتا هم ۷هزار و ۵۶۳ نفر از افسران پلیس، سربازان و کارکنان وزارتخانههای مختلف به اتهام ارتباط با جنبش فتحالله گولن از کار برکنار شدهاند. به نوشته روزنامه «حریت» ترکیه ۲۳۰۰ از اخراجشدگان از نیروهای پلیس هستند. در میان اخراجیهای جدید یک فرماندار سابق استانبول نیز دیده میشود. همچنینهاکان شوکور، ستاره سابق فوتبال این کشور، از همه مدالهای دریافتی خود محروم شده است.
هاکان شوکور پس از پایان فعالیت خود در فوتبال، به عنوان نماینده حزب حاکم عدالت و توسعه، وارد سیاست شد. او اکنون در ایالات متحده آمریکا زندگی میکند و دستگاه قضایی ترکیه علیه او حکم بازداشت صادر کرده است.
متهم ردیف اول
بیشتر دستگیر یا اخراج شدهها، مظنون به هواداری از جنبش فتحالله گولن هستند؛ گروهی که دولت رجب طیب اردوغان آنها را به سازماندهی کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ متهم میکند. دولت ترکیه همه افراد و نهادهای مرتبط با گولن را تحت تعقیب قرار داده و بر همین اساس 500 نهاد و بنگاه خیریه را نیز به اتهام همکاری با جنبش فتو(منتسب به فتحالله گولن) تعطیل و صدها استاد دانشگاه را نیز دستگیر کرده است.
علاوه بر اینها، فعالان کرد، اعضا و هواداران گروههای مخالف و منتقد دولت نیز در شمار اخراجشدهها از پستهای دولتی هستند.
فتحالله گولن، رهبر جنبش گولن، نیز از سالها پیش در آمریکا و در پنسیلوانیا بهسر میبرد. او هر گونه ارتباط با کودتای سال گذشته ترکیه را رد و این کودتا را به شدت محکوم کرده است. گولن از متحدان سابق رجب طیب اردوغان بود، اما میانه آنها از اوایل سال ۲۰۱۴ بههم خورد. فتحالله گولن گفته است: «صدها هزار نفر بیگناه مجازات شدهاند، چرا که دولت ترکیه مدعی است که آنها به نحوی با من در ارتباط هستند.»
محاکمه عوامل کودتای نافرجام 15 جولای ترکیه با کیفرخواست 2581 صفحه ای تنظیم شده در مرکز ستاد کل ارتش ترکیه علیه 221 متهم در مراجع قضایی ترکیه جریان دارد و در آن فتح الله گولن به عنوان متهم ردیف اول معرفی شده است.
مقاومت منتقدان سیاسی
کمال قلیچداراوغلو مسیر ۴۵۰ کیلومتری آنکارا- استانبول را طی ۲۵ روز با شعار «عدالت» با پای پیاده طی کرد. او و حزب متبوعش کودتای سال گذشته را محکوم کردند اما با عملکرد دولت اردوغان مخالفند. کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری خواه ترکیه با اشاره به دوران پساکودتای ۱۵ ژوئیه گفت: متاسفانه در طول یک سال گذشته اقداماتی انجام گرفت که به هیچ وجه نمیبایست انجام میشد. پاکسازیها فراتر از حقوق و قوانین انجام گرفت. عدالت از بین رفت. وضعیت فوقالعاده به جای اینکه روند عادی سازی شرایط در کشور با سرعت انجام گیرد، در حال ادامه است. تمام اختیارات این پارلمان گرفته شده است.
قلیچداراوغلو اضافه کرد: ما فرصتی که میتوانستیم بعد از کودتای سال گذشته به دست آوریم را هدر دادهایم. فتحالله گولن در یک روز کودتا را طراحی نکرده است و طرفداران وی در طول یک شبانه روز به این نقطه نرسیدند. ما برای جلوگیری از وقوع کودتاها باید از ۱۵ ژوئیه درس بگیریم.
وی ادامه داد: پادزهر این کودتا پایبندی به اصول مشترک، اصول دموکراتیک و سکولاریسم حاکم بر کشور است.
احمد ییلدیریم، از اعضای ارشد حزب دموکراتیک خلق کرد ترکیه با انتقاد از بازداشت صلاحالدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداغ، رهبران محبوس این حزب گفت: پیش از وقوع کودتا ما بارها نسبت به وقوع آن هشدار داده بودیم. آغاز درگیریهای نیروهای امنیتی در جنوب شرقی ترکیه بعد از پایان مذاکرات صلح، ترکیه را وارد شرایطی کرد که زمینه ساز بحرانهای سیاسی، اقتصادی و حتی کودتا بود. ما در این باره هشدار دادیم.
وی ادامه داد: ما اعلام کردیم که کودتا تنها نظامینیست بلکه کودتا میتواند توسط افرادی انجام گیرد که کراوات بسته و کت و شلوار پوشیدند. متاسفانه در طول یکسال گذشته شاهد وقوع آن در کشور بودهایم. بسیاری از روزنامهنگاران زندانی شده و بسیاری از رسانهها تعطیل شدهاند. بسیاری تاکنون اخراج، تعلیق و یا بازداشت شدهاند. سخنان مطرح شده نشان میدهد که اگرچه کودتاچیان شکست خورده اند و اقدام آنها محکوم بوده است اما سایه سنگین اردوغان هم مورد اقبال جامعه سیاسی این کشور نبوده است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
نقد عاميانه يا نگاه تخصصي؟
شکاف آشکار ترکیه و عفونت پنهان اردوغان
ایران با ناتوی اطلاعاتی مواجه است
بعضیها تمایل ندارند اکسیدان دیده شود
هیچگونه توافقی نباید زمینهساز تجزیه سوریه باشد
مشورت با اصلاحطلبان برای انتخاب کابینه دوازدهم
سایه سنگین اردوغان در ترکیه پساکودتا
اعتراف اصولگرایان به یک اشتباه
خداحـافظی با نخبـه ایرانـی
توتال ثابت کرد اروپا در قبال ایران تابع آمریکا نیست