کلید واژههای نسل زِد
زهرا قاسمی جامعهشناس و استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی
برجستهترین ویژگی نسلی که به نسل زِد یا همان دهه هشتادیها معروف است، دگرگونیخواهی است. ویژگیای که در سطح خانواده و جامعه بهشدت ملموس است دگرگونی و تغییر و تحولی است که این نسل بهدنبال آن است؛ نسلی که بهدنبال نو شدن است و در مسیر تحولات پی در پی عصر ارتباطات قرار گرفته است.
به بیان دیگر ، دیجیتالی شدن، واقعیت اجتماعی این نسل است و نمیتوان آن را کتمان کرد. این گروه نسلی هستند که در بستر دیجیتال رشد کردهاند. همهچیز در اطرافشان با سرعت در بستر جامعهپذیریشان رشد کرده و دائما از یک مجموعه اطلاعات به مجموعهای دیگر رفته و بهراحتی توانستهاند از زیرساختها و بسترهای این تغییرات سریع گذر کنند.
نسلی که بهشدت دگرگونیطلب و خواهان نو شدن است، دغدغههایش هم در بستر و شرایط اجتماعی شکل گرفته و در این بستر بیشترین گرایش را به سمت شکل دادن سبک زندگیشان دارند. دهه هشتادیها بهشدت میل به متفاوت بودن با خانواده، والدین و گستردگی ارتباطات و دانش وسیع دارند. آنها هر جا گیر میکنند سریع به سراغ موتورهای جستوجوگر میروند و راهحل را هم بلافاصله دارند. در کنار اینکه مسأله را دارند، راهحل را هم دارند. این گروه سنی برای شکل دادن سبک زندگی بهدنبال مدل خاص خود هستند تا با مدلی که دلخواهشان باشد، روزمره خود را بسازند.
درباره مطالبات این نسل باید گفت دهه هشتادیها در یک بستر اجتماعی بزرگ شدهاند که پر بوده از ناملایمات درآمدی و کاهش ارزش پول و بیثباتی ساختارها و قواعد اقتصادی و اجتماعی. این گروه به پایداری نیاز دارد. پایداری برای چهارچوبهای زندگی، سرمایهگذاری و همهچیز. دهه هشتادیها مدام از خود میپرسند چقدر باید تلاش کنم تا یک ماشین داشته باشم یا بتوانم خانه بخرم؟ این بیثباتی سرمایه و درآمد و بیثباتی قوانین سیاستگذاری، بزرگترین نیاز و مطالبه این نسل تلقی میشود. نسلی که نیاز به ثبات و پایداری در بستر پیرامونی خود دارد تا بتوانند تغییراتی را که لازمه شکل دادن سبک زندگیاش است، به وجود بیاورد.
دهه هشتادیها در تعامل با خانواده، خواهان آزادی گفتمان، قدرت اجرا و اجازه عمل و نوآوری هستند. این نسل دوست دارد کشف و ابداع کند و قدرت عمل داشته باشد و بهواسطه همین ویژگی هم نحوه تعامل با این گروه جز همدلی و درک و تفاهم نیست؛ یعنی پذیرش بسیاری از نکاتی که مطرح میکنند و تلاش نسلهای قبل برای دیدن زندگی از زاویه دید آنها. زاویه دیدی که تجربه کردنش برای والدین هم جالب است و باعث پذیرش و درک دیدگاه نسل جدید میشود. بهطور خلاصه، کلیدواژههای تعریف نسل زد یا دهه هشتادیها، دگرگونیخواهی، شکل دادن به سبک زندگی خاص، پایداری در مطالبه عمومی و ثبات اقتصادی است و روش و شیوه برخورد با آنها نیز همدلی و رسیدن به تفاهم است.