مهدی خورسند کارشناس مسائل اوراسیا

انتخابات ترکیه یکی از موثرترین اتفاق‌های سیاسی بود که در ماه‌های گذشته در منطقه غرب آسیا شاهدش بودیم. از آنجا که ترکیه بازیگر موثر منطقه‌ای است و رقیب منطقه‌ای کشورمان هم در هژمونی منطقه‌ای و هم از حیث ایدئولوژیک محسوب می‌شود، انتخابات ترکیه برای ایران حائز اهمیت است. ترکیه در طول سال‌های گذشته با دولت اردوغان تمامیت‌خواهی قاطعی داشته است، از این منظر که اردوغان توانسته در حوزه سیاست داخلی و خارجی در طول 20سال، ترکیه درون‌گرا را به ترکیه برون‌گرا و قوی در حوزه سیاست خارجی و همبستگی داخلی تبدیل کند. در این انتخابات، تشتت آرایی که وجود داشت، بیانگر نوعی اتحاد ملی و دمکراسی است که ثمره اقدامات 20ساله اردوغان است. در طول ماه‌های گذشته در فرآیند رقابت انتخاباتی در ترکیه 6حزب ترکیه با همدیگر تشکیل حزب رقیب در مقابل حزب حاکم یعنی عدالت و توسعه را دادند که تحولی بزرگ در طول سال‌های گذشته در ترکیه را رقم می‌زند، به‌طوری که دو گفتمان بزرگ در این کشور شکل گرفته است؛ اول گفتمان ترکیه با تفکر عثمانی‌گرایی اردوغان و دوم تفکر غرب‌گرایانه کمال قلیچدار اوغلو که تفکر غرب‌گرایانه در قالب ترکیب 6حزب است. در مورد اینکه رئیس‌جمهور شدن کدام کاندیدا برای سیاست خارجی ما می‌توانست بهتر باشد، دیدگاه‌ها متفاوت است. با این حال، نباید فریب شعارهای برخی از چهره‌های سیاسی را بخوریم. ایران و ترکیه در دو مقوله هژمونی‌شدن در غرب آسیا و ‌ام‌القرایی دنیای اسلام رقابت دارند. همین رقابت جایگاه ما را در منطقه غرب آسیا مشخص می‌کند. بنابراین نتیجه انتخابات یادشده بر اهداف هژمونیک ما تاثیرگذار است. معتقدم انتخاب اردوغان که در دوره‌های گذشته با درصد آرای بالا و اختلاف زیاد توانسته بود اکثریت کرسی‌های مجلس را به‌دست بیاورد و رئیس‌جمهوری مقتدر باشد، نسبت به این دوره که با این اختلاف شکننده یک دولت ضعیف را تشکیل خواهد داد، متفاوت است. با این حال، اختلاف ائتلاف اعضای مخالف اردوغان در مقابل حزب او، انقدری نخواهد بود که نتواند بر قدرت و یکه‌تازی اردوغان تاثیر بگذارد. بنابراین به‌رغم ادعاهایی که مطرح می‌شود درباره اینکه با پیروزی حزب اردوغان، یک جنبش عثمانی‌گرایی   راه می‌افتد، معتقدم ما در آینده با یک ترکیه ضعیف مواجه خواهیم بود.  پیروزی اردوغان می‌تواند برای ما به معنی روی کار آمدن دولت ضعیف‌تری نسبت به قبل باشد، زیرا برای نخستین‌بار اختلاف آرا بسیار پایین است. همین روی کار آمدن دولت ضعیف در ترکیه به‌دلیل همان اهداف هژمونیک منطقه در سیاست خارجی به نفع ایران است. به بیان دیگر، تشکیل دولت ضعیف‌تر اردوغان برای جمهوری اسلامی منافع خواهد داشت. ما در سیاست خارجی هم‌اکنون به توازنی در منطقه دست پیدا کرده‌ایم. ترکیه با کردهای جدایی‌طلب می‌جنگد و شبکه‌های جاسوسی موصاد علیه ایران را در خاک خود متلاشی می‌کند. ترکیه اردوغان همچنین علیه منافع ایران هم کار می‌کند، چون رقیب منطقه‌ای ایران است که وظیفه داریم خودمان را قوی کنیم و در مقابل رقیب بایستیم. دولت آتی اردوغان ضعیف، اما ساختارمند خواهد بود که زمینه منافع ملی ما را بیش از پیش در منطقه غرب آسیا فراهم خواهد کرد.