روزنامه جوان
1402/03/11
غلبه در مذاکرات سیاسی با هوش مصنوعی!
هوش مصنوعی از جمله فناوری‌هایی است که در سال‌های اخیر با شتاب سریعی بسیاری از ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است. دامنه تحولات مربوط به هوش مصنوعی آنقدر گسترده و سریع است که از مدت‌ها پیش مباحث عمیق و پیچیده‌ای میان کارشناسان مختلف نسبت به پیامد‌های مثبت و منفی در جریان است. بر همین اساس دور از ذهن نیست که سیاست، امنیت، امور نظامی و سیاست خارجی هم به عنوان پیچیده‌ترین امور مربوط به هر جامعه نیز دیر یا زود تحت تأثیر این فناوری جدید دگرگون میشود و دارندگان هوش مصنوعی از این ابزار جدید در خدمت اهداف و منافع خود بهره خواهند گرفت.با درک اهمیت این موضوع، پوتین، رئیس‌جمهور روسیه سال ۱۳۹۶ تأکید کرد: «هوش مصنوعی آینده دنیا را شکل خواهد داد و هر کس زودتر کنترل این اسب چموش را در دست بگیرد، آینده جهان را کنترل خواهد کرد.»
در همان مقطع اظهارات مشابهی هم از سوی مقامات ارشد امریکایی بیان شد که معتقد بودند عقب‌ماندگی امریکا در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند استقلال این کشور را مخدوش کند. در همین حال پروژه‌های عظیمی نیز در اتحادیه اروپا، چین و رژیم‌صهیونیستی در زمینه کارکرد‌های نظامی- امنیتی هوش مصنوعی در جریان است و به نظر می‌رسد با ادامه روند فعلی در آینده نزدیک شاهد وقوع جنگ سرد جدیدی با محوریت هوش مصنوعی خواهیم بود و هوش مصنوعی به پیشران رقابت میان ابرقدرت‌ها بدل میشود، بنابراین تمامی کشور‌هایی که سودای نقش‌آفرینی گسترده در آینده جهان را دارند، ناگزیر باید بر هوش مصنوعی مسلط باشند. اما به راستی هوش مصنوعی چیست که اینچنین بر سر تصاحب آن رقابت میشود و در حوزه سیاست و روابط بین‌الملل چگونه می‌توان از آن بهره برد؟
هوش مصنوعی بیانگر سیستم‌هایی است که هدف آن‌ها شبیه‌سازی و تقلید رفتار ماشین از هوش انسانی است و در گسترده‌ترین حالت خود بیانگر محاسباتی است که امکان درک، استدلال و اقدام یا به طور کلی اتوماتیک‌کردن رفتار هوشمند را فراهم می‌سازد.
مبنای عملکرد هوش مصنوعی دسترسی و تحلیل حجم وسیعی از داده‌ها، بررسی و پیشنهاد سناریو‌ها و احتمالات مختلف و نهایتاً تسهیل تصمیم‌گیری در سریع‌ترین زمان ممکن است. امروزه از داده‌ها به عنوان نفت جدید یاد میشود، به همین دلیل مدل‌های قدیمی روابط بین‌الملل و سیاست خارجی هم که عمدتاً مبتنی بر روابط انسانی و تعاملات میان آن‌ها بود، تغییر کرده و هنجار‌های جدیدی مبتنی بر محوریت روابط انسان با ماشین یا ماشین با ماشین شکل خواهد گرفت که هزاران بار سریع‌تر و دقیق‌تر تحولات مختلف بین‌المللی را محاسبه و پیش‌بینی می‌کند. برای مثال به زودی دیپلمات‌ها با استفاده از لنز‌ها یا عینک‌های (گوگل گلس) یا حتی تراشه‌های ایمپلنت قابل کشت در مغز به سرعت می‌توانند حجم وسیعی از اطلاعات مربوط به رویداد‌ها یا معاهدات مربوط به موضوع مذاکره یا حتی اطلاعات و ویژگی‌های شخصیتی و روانشناسی یا اطلاعات خصوصی فرد را تحلیل و از آن‌ها در جهت سوق دادن به مسیر مذاکرات برای نتیجه مطلوب بهره بگیرند. همچنین در حوزه دیپلماسی عمومی با بهره‌گیری از پلتفرم‌های خودکار یا نیمه‌خودکار می‌توان با سرعت بالا به رویداد‌ها و تحولات بین‌المللی و مسائل مرتبط با امنیت و منافع کشور واکنش نشان داد و از آن‌ها برای تأثیرگذاری بر مخاطب بهره برد.
با توجه به موارد فوق به نظر می‌رسد هوش مصنوعی به نماد انقلاب چهارم صنعتی و اولویت شماره یک کشور‌ها و شرکت‌های پیشرو جهان بدل شده و هر روز بیش‌ازپیش پیامد‌های این فناوری در شئون مختلف زندگی بشر آشکار خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به برتری تکنولوژیک قدرت‌های بزرگ در این زمینه، گسترش استفاده از هوش مصنوعی ضعف و آسیب‌پذیری کشور‌های دیگر در مقابل سلطه‌طلبی کشور‌های پیشرو را تشدید خواهد کرد، بنابراین همان‌طور که سپاهیان شجاع ایران در برهه‌ای از تاریخ این سرزمین با وجود رشادت‌های بسیار تنها به دلیل نداشتن توپ و تفنگ در چالدران شکست خوردند، در موقعیت فعلی هم مجهزنشدن به سلاح هوش مصنوعی ممکن است کشور را در برابر قدرت‌های برخوردار از این سلاح‌های مدرن آسیب‌پذیر کند.
مدیر اندیشکده روابط بین‌الملل
سایر اخبار این روزنامه
