روزنامه جوان
1402/03/31
زن ایرانی میتواند یک «جهانبانو» باشد
«جهان بانو، جهان بانوان است، بانوان آسمانی، از ازل تا حال. جهان بانو داستانی است نهتنها برای زنان، که درباره زنان برای شناخت ایشان» این تعابیر کارگردان نمایش میدانی «جهان بانو» در مورد محتوا و رویکرد اصلی این نمایش بزرگ است که چند وقتی است در بوستان بزرگ ولایت اجرا میشود. این نمایش محصول سازمان هنری رسانهای اوج است که با مشارکت اداره کل فرهنگی شهرداری تهران و به همت مؤسسه سیمای ققنوس روی صحنه میرود. تمدید مدت نمایش جهانبانو به دلیل استقبال قابلتوجه مخاطبان، بهانهای شد تا «جوان» در مورد ساختار نمایشی، محتوایی و اجرایی آن با حسن بزرا، کارگردان این نمایش میدانی بزرگ گفتگو کند.فصل سوم اجرای نمایش جهانبانو در حال اجراست، لطفاً در مورد محتوا و بخشهای این نمایش توضیح بدهید؟
نمایش جهان بانو یک نمایش میدانی بزرگ سهبعدی است که در سه جهت و سه صحنه متفاوت اجرا میشود. محتوای این نمایش به موضوع بانوان تاریخساز از بدو خلقت با تمرکز بر جهان اسلام تا روزگار معاصر است. نمایش جهان بانو یک کار محیطی و میدانی بیگ پروداکشن با تعداد بازیگرهای بالا و دکورهای بسیار عظیم و جلوههای ویژه خاص میدانی با تلفیق نور و اتفاقات ویژه دیگر است که یک تیم ۶۰۰ نفره برای تولید آن تلاش میکنند. آبان ماه سال گذشته برای اولینبار نمایش میدانی «جهان بانو» روی صحنه رفت، برای اجرای این کار سه ماه تمام شبانهروزی فعالیت شد. دکورهای عظیم و در عین حال تلاش در جهت رئال نشان دادن صحنهها، شرایط را برای اجرا کمی مشکل کردهبود. این نمایش در یک تک سانس اجرا میرود، آیا امکان و ظرفیت اجراهای بیشتر در طول یکروز وجود نداشت؟
ما پیش از این، نمایش میدانی «تنهاتر از مسیح» را داشتیم که هر شب در دو سانس اجرا میرفتیم. علت آن هم این بود که آن نمایش فضای محدودتری داشت و به این وسعتی نبود که نمایش جهانبانو طراحی شد و اجرا میشود. ولی این نمایش به دلیل وسعت دکور و اتفاقات خاص صحنهای که دارد، امکان نمایش بیشتر از یکبار در هر شب را ندارد. در واقع عظمت نمایش اجازه چنین اتفاقی را به ما نمیدهد تا مثل برخی دیگر از نمایشهای میدانی بتوانیم بیشتر از یک اجرا برویم. در مورد منابع و اسنادی که متن نمایش را از آنها استخراج کردهاید، کمی توضیح بدهید.
منابع کتابی و سندی بسیاری را ما مورد تحقیق و بررسی قرار دادیم و به دلیل حساسیتی که در رابطه با کارهای تاریخی وجود دارد، معمولاً سعی میشود در کنار منابع و اسناد از حضور کارشناسان خبره و اهل فن هم برای ارتقای سطح کیفی و محتوایی نمایش استفاده میشود این کار هم از این قاعده مستثنی نبوده و از طرف مجموعه هم همیشه یک کارشناس تاریخی در کنار بنده حضور داشته و هم از منابع مختلف روایی که دارای سندهای قوی و محکمی هم هستند، استفاده کردیم تا در مورد محتوای نمایش شک و شبههای ایجاد نشود. چطور به طراحی فعلی رسیدید؟
ما پیش از این هم نمایشهای میدانی اینچنینی داشتیم و سابقه این نمایش بر میگردد به سالهای پیش و آقای بهزادپور که در کارنامه خود نمایش «شب آفتابی» را دارد و من به عنوان یکی از دستیاران او در ادامه راه، پا به این مسیر گذاشتم. از جمله ویژگیهای این نوع از نمایشها طراحی صحنه عظیم برای اجراست. این نمایشها در سال گذشته با چند نمایش ویژه «روشنایی شب تار»، «تنهاتر از مسیح» و «جان فدا» که محصول سازمان اوج و مجری طرح آن نیز مؤسسه ققنوس بوده، به اجرا گذاشته شدهاست. تفاوت عمده این نمایش با تمام کارهایی که در حوزه میدانی و محیطی انجامشده در همین بخش صحنهای است که بسیار دکورهای رئال و عظیمی دارد. به همت مرتضی پورحیدری که طراح صحنه این نمایش است، وقتی نمایشنامه را با هم بارها مرور میکردیم، ایشان جزئیات مختلف صحنه را زدند و در نهایت در هر صحنه با دکورهای عظیمی مواجه هستیم. ما حدود سه، چهار ماه فقط پیشتولید صحنهای برای آمادهشدن دکورها داشتیم. بچههای هماهنگی صحنه با یک سرعت خیلی عجیب و غریبی صحنهها و دکورها را تغییر میدهند که این خودش یک اتفاق خاص و ویژه برای این نمایش است که آن را از اسلاف و نمونههای دیگر مجزا میکند. عظمت چنین کارهایی ممکن است باعث تغییراتی در روند اجرای آن ایجاد کند، آیا برای جهان بانو هم چنین اتفاقی افتادهاست؟
در این نمایش تمام صدای صداپیشهها و موسیقی و بقیه صداها به صورت ضبطشده هستند و به شکل پلیبک مورد استفاده قرار میگیرند و ما صدا زنده در صحنه نداریم. معمولاً کم اتفاق میافتد که تغییرات صحنهای داشتهباشیم. حالا ممکن است در میزانسن بازیگران تغییراتی داشتهباشیم، ولی با توجه به پلیبودن صداها در مورد دیالوگها و متن نمایش چنین اتفاقی نمیافتد. البته این اتفاقات بیشتر در شبهای اول اجرای نمایش پیش میآید و به مرور که کار به پختگی میرسد، دیگر نگرانی برای تغییر و تحول نداریم و تغییرات در حد میزانسن بازیگران است. مخاطب این نمایش میدانی چه طیفی از جامعه هستند؟
جهانبانو، جهان بانوان است، بانوان آسمانی، از ازل تا حال. جهان بانو داستانیاست نهتنها برای زنان، که درباره زنان برای شناخت ایشان. ما مخاطب خاصی را برای این نمایش از ابتدا در نظر نداشتیم و نداریم. ما داستانهایی را به شکل توصیفی مطرح میکنیم. من ترجیح میدهم نمایش توصیهمحور نباشد، بلکه توصیفمحور ارائه شود، زیرا کارکردی اثرگذارتر بر ذهن مخاطبان خواهد داشت. در نمایش میدانی «جهان بانو» لحظات زندگی بانوان بزرگی مدنظر بوده که حرف خاصی را برای گفتن دارند و نکاتی اساسی از سبک زندگی را به مخاطبان ارائه میکنند. به همین دلیل پیام بر اساس ظرفیت مخاطب برداشت خواهد شد. دل، روح و عقل افراد از الگوهای پاکدامن و پاکسرشت برای ادامه مسیر زندگی بهرهبرداری میکند. من گمان میکنم آنقدر فضایل این اتفاقاتی که روایت شده زیاد است که مخاطب را به فکر وادار میکند. ما معتقدیم که هر زن و بانوی ایرانی میتواند یک جهان بانو باشد. حالا این جهانبانو میتواند یک مادر معمولی باشد یا یک جهان بانوی آسمانی. جهانبانو نباید الزاماً معروف و مشهور باشد، مگر زنان بزرگ تاریخ که امروز ما آنها را الگو میدانیم، سلبریتی بودند؟ شاید رسالت یک زن فقط مادرشدن باشد. آیا برای اجرای این نمایش، میدانی در دیگر شهرهای کشور دارید؟
متأسفانه در بین مسئولان ما چنین دغدغهای وجود ندارد و در حالی که سینمای هالیوود جامعه ما را در گوشه رینگ و زیر رگبار تهاجم و دروغ قرار داده، متأسفانه در بین مسئولان فرهنگی استانها این احساس نیاز که جامعه ما باید محتوا و نمایشهایی منطبق با فرهنگ اسلامی و ایرانی هم ببیند، وجود ندارد وگرنه ما آمادگی کامل اجرای جمع و جورتر این نمایش را در سراسر کشور داریم.
سایر اخبار این روزنامه
صفا و صداقت داشته باشید تا زندگیتان شیرین باشد
صفا و صداقت داشته باشید تا زندگیتان شیرین باشد
خانه امن منافقین در اروپا فرو ریخت
لغو بخشنامه جنجالی وزارت کشور
جبهه مقاومت در حال تغییر موازنه قدرت است
کمک به ارتقای کارآمدی دولت اولویت ماست
تجلیل از قهرمانان با رعایت فاصله طبقاتی!
آغاز هفته دوم با برد آلمان
انتقام جنین در رامالله
بلینکن در پی امتیازات فرابرجامی!
زن ایرانی میتواند یک «جهانبانو» باشد
روزگار خوش مجرمان فیشینگی
تعرفه پلکانی مانع گازخواری پرمصرفها