فروشندهها و واسطهها سود میبرند، نه تولیدکنندگان
[ شهروند ] لوازمتحریر و قلم و دفتر و مداد و ... را این روزها میتوان در هر فروشگاه بزرگ و کوچک محلی، در بساط دستفروشان و مراکز فروش اقلام فرهنگی و آموزشی دید؛ قفسهها و ردیفهای رنگارنگ و وسوسهبرانگیزی که تنوع زیادی پیدا کردهاند، اما تهیه همه این اقلام از وسع جیب بسیاری از مشتریها کمتر است. اتحادیه سراجان هم خبر از ضعیفبودن بازار کیف در ایام بازگشایی مدارس داده و از بسندهکردن فروشندگان به سود حداقلی، تنها برای تامین هزینههای اولیهشان گفته است.
بعد از بازار شب عید، چشم تولیدیها و فروشندگان کیف به بازار شروع مدارس است تا مشتریها از راه برسند و با چیدن ماحصل تلاش 6 ماهه کارگاههای تولیدی، رونق را به این بازار برسانند. با این حال، گرچه شلوغی خیابانها و حتی بازارهای کشور خبر از شروع زمان خرید برای مدارس میدهد، اما اعداد و ارقام خبر از کسادی خریدوفروش در این بازار دارند. رئیس اتحادیه سراجان تهران از رکود و افزایش قاچاق در بازار کیف مدارس خبر داد و گفت: «در حال حاضر، میانگین قیمت یک کولهپشتی مناسب و باکیفیت برای مقاطع ابتدایی در تولیدی و عمدهفروشی ۳۰۰ تا ۵۰۰هزار تومان است.» تحقیقات میدانی «شهروند» در بازار فروش کیف نشان میدهد در آستانه بازگشایی مدارس، قیمت کیف و کولهپشتی برای دانشآموزان تفاوت چشمگیری با قیمت عمدهفروشی آن در تولیدیها دارد و میانگین قیمت این قلم کالا، 700هزار تا یکمیلیون تومان است؛ موضوعی که نشان میدهد بیشتر از اینکه تولیدکننده از این اقلام سود برده باشد، فروشندگان و واسطهها سود میبرند. به گفته «سید محمود موسوی»، افزایش قیمت تولیدیهای کیف امسال متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه بوده و در نتیجه افزایش چشمگیری در دستمزدهای تولیدیها به چشم نمیخورد. او گفت: «تولیدکنندگان باید حداقل ۱۰درصد سود دریافت کنند و در حال حاضر به دلیل اینکه میخواهند هزینههای خود را پرداخت کنند، محصولاتشان را با حداقل سود عرضه میکنند.» موسوی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا محدودیتی برای استفاده از برخی طرحهای مربوط به انیمیشنهای خارجی روی کولهپشتیها وجود دارد؟ گفت: «چند سال پیش اتحادیه در این رابطه به اعضا پیامکی ارسال کرد و به طور کلی هم اعضای صنف سراجان از این طرحها استفاده نمیکنند. در مواردی این طرحها روی کولهپشتیهای خارجی قاچاق وجود دارد.» رئیس اتحادیه سراجان تهران با اشاره به ممنوعیت واردات کیف گفت: «در سالجاری کولهپشتیهای قاچاق در بازار بیشتر شده بود که در این رابطه نامهنگاری هم کردیم. همچنین طی پیامکی به اعضای صنف هشدار دادیم که در صورت فروش کالای قاچاق و جمعآوری آنها از سوی دستگاههای مرتبط، اتحادیه کمکی به اعضا نخواهد کرد.»
بازار لوازم تحریر
گرچه رئیس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار خبر از ثبات قیمت این کالاها طی پنج ماه گذشته را داد، اما در ادامه از رکود در این بازار هم گفت. «موسی فرزانیان» از تغییر شیوه خرید مردم خبر داد و گفت: «در سالهای گذشته مردم در این فصل حجم قابل توجهی از لوازم تحریر و نوشتافزار مورد نیاز فرزندان خود را خریداری میکردند، اما طی چند سال گذشته مردم در سطح خردهفروشی کمتر خرید میکنند، در واقع به علت کاهش قدرت خرید، مردم معمولا این کالاها را در طول سال تامین میکنند، به شکلی که به جای خرید در یک نوبت، نیازهای خود را در چند نوبت در طول سال خریداری میکنند.»
موضوعی که باعث شده بازار در آستانه بازگشایی مدارس برای فروشندگان لوازم تحریر، بازار پرجنبوجوش همیشگی نباشد. فرزانیان گفت: «قیمت بخشی از لوازمتحریر در ابتدای سالجاری رشد ۲۰ تا ۲۵درصدی و بخشی دیگر رشد ۳۰ تا ۴۰درصدی یافت، اما از فروردین به اینسو هیچ افزایش قیمتی در این حوزه نداشتیم، یعنی تقریبا نزدیک به پنج ماه است که هیچ افزایش قیمتی نداشتیم. البته قیمت بخشی از کالاها مانند خودکار و ماژیک نیز به دلیل رقابت شدید و عرضه مناسب در بازار به ترتیب با کاهش ۱۵، ۲۰ و ۴۰درصدی مواجه شده است.» تنوع بالای نوشتافزار و انواع آن باعث بالا رفتن سلیقه و انتظار بازار خرید از این اقلام شده است. از طرفی این کالاهای متنوع، بازه قیمتی بسیار متفاوتی هم به خود گرفته است، به طور مثال قیمت یک جلد دفتر ساده 80 برگ از 18هزار تومان تا 98هزار تومان و حتی بیشتر هم در بازار به چشم میخورد. امسال نیز به رسم هر ساله، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با برپایی نمایشگاهی به معرفی، توزیع و فروش این اقلام میپردازد.
لباس فرم، اولویتها را میبلعد
خبر افزایش 40 تا 50درصدی قیمت لباس مدارس، این روزها نقل محافل خانوادگی، بهخصوص خانوادههای دارای فرزند محصل است. با توجه به افزایش چشمگیر قیمت لوازمتحریر و اقلام مورد نیاز مدرسه، به نظر میرسد تامین هزینه لباس فرم بخش مهمی از اولویتهای اولیای دانشآموزان را به خود اختصاص داده است. گرچه قیمت این کالا در شهرهای مختلف کشور با هم متفاوت است، اما حداقل قیمت برای سادهترین نوع لباس فرم، حدودا 300هزار تومان است و این عدد در موارد متعددی تا 600هزار تومان هم متغیر است.
جنس پارچه، نوع دوخت، سایز لباس، طراحی و... از جمله فاکتورهای مهم در تعیین قیمت البسه هستند. با این حال، افزایش 40 تا 50درصدی لباس فرم مدارس، تهیه این لباسها را به یکی از دغدغههای مهم اولیا تبدیل کرده است. هر خانواده دارای دو فرزند مقطع ابتدایی باید برای تهیه لباس فرم به طور متوسط یکمیلیون تومان هزینه کند. البته لباسهای فرم در برخی مدارس خاص، قیمتهای بسیار بیشتری دارند و تا یکونیم میلیون تومان برای هر دست لباس هم در این مدارس به چشم میخورد.