نقش مراکز اقامتی در کاهش مصرف انرژی
گروه گردشگری: «گردشگری و سرمایهگزاری سبز» شعار روز جهانی سازمان جهانی گردشگری در سال 2023 است که جهان را بهسمت سرمایهگذاری بیشتر و هدفمند تر در سه حوزه افراد، سیاره زمین و رفاه سوق دهد. همین عاملی مبنی انتخاب شعار ملی روز گردشگری 1402 با عنوان «سفر به فردای ایران با گردشگری و سرمایهگذاری سبز» توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شد.
به گزراش« تجارت» ،گردشگری سبز بهعنوان نقشه راه جهانی و شعار روز گردشگری امسال، همه کشورها را در جهت پیش رفتن به سمت ایجاد زیرساخت های لازم در صنعت هتلداری سبز، صنعت هوایی سبز و... سوق داد و حتی ایران نیز در همایش ملی گردشگری سبز، به ایجاد اقامتگاه های سبز بهمنظور رسیدن به کاهش مصرف انرژی گام برداشته است. در همین راستا بهگزارش میراثآریا، تفاهمنامه دو جانبه وزارت گردشگری و آبفا، تفاهمنامه چهار جانبه معاونت گردشگری، ساتبا، جامعه اقامتگاههای بومگردی و بنیاد علوی همچنین تفاهمنامه سه جانبه معاونت گردشگری، صندوق ملی محیط زیست و جامعه هتلداری ایران سه تفاهمنامههایی هستند که در راستای عینیت بخشیدن به مفهوم گردشگری سبز امضا شد. علیاصغر شالبافیان، معاون گردشگری، در این راستا گفت: «موضوع گردشگری سبز از دو سال قبل و پیش از طرح آن بهعنوان شعار اصلی سال بهطور جدی جزو برنامههای وزارتخانه قرار داشت و پیگیری میشد.» او با تاکید بر اهمیت گسترش دانش، مفهومسازی معانی و عینیت یافتن گردشگری سبز ادامه داد: «تلاشهای متعددی با کمک انجمن موسسات آموزشی و انجمن اقامتگاههای بومگردی در این راستا انجام شده است و طی هفته گردشگری در ۲۱ استان و ۶۰ موسسه، کارگاههای آموزشی تحت عنوان «شبهای بومگردی» برگزار شد.» او با اشاره به سه تفاهمنامهای که امضا شد، بیان کرد: «تفاهمنامه با وزارت نیرو در راستای مدیریت بهینه مصرف آب و نحوه مدیریت آبهای خاکستری و فاضلاب، همچنین پرداخت مشوقها به تاسیسات گردشگری انجام میشود. همچنین تاسیسات گردشگری در فرهنگسازی گردشگری سبز نقش مهمی خواهد داشت.» استفاده از منابع خورشیدی و انرژیهای تجدیدپذیر و برق تولیدی، بازنگری ضوابط مراکز اقامتی در حوزه سبز و در اولویت قرار گرفتن این پروژه برای پرداخت تسهیلات، تجلیل از پیشگامان گردشگری سبز، اجرای طرح بهینهسازی مصرف گاز در برخی استانها، نقش مراکز اقامتی در فرهنگسازی کاهش مصرف انرژی از دیگر نکات مورد اشاره شالبافیان در این مراسم بود. معاون گردشگری کشور افزود: «بنیاد علوی نیز در تامین منابع کوچک مقیاس در قالب وام همکاری میکند و جامعه هتلداران و بومگردی به نمایندگی بخش خصوصی حضور خواهند داشت.همچنن در تفاهمنامه با صندوق ملی محیط زیست و جامعه هتلداران در مدیریت پسماند و نحوه حمایت مالی این صندوق به تاسیسات گردشگری اشاره شده است.» وحید خاوئی، مدیرعامل بنیاد علوی، نیز به حمایتهای بنیاد از بومگردیهای واقع در ۸۰ منطقه تحت حمایت این بنیاد و پرداخت تسهیلات از سوی بنیاد علوی بهمنظور بهسازی بومگردی با معماری بومی و پشتیبانی در راستای عرضه تولید فرهنگی و محصولات بومی اشاره کرد. یاور عبیری، رئیس انجمن حرفهای اقامتگاههای بومگردی کشور، نیز با اشاره به اتفاقات خوبی که در حوزه بومگردی رقم خورده است، افزود: «خانههای بومگردی از چندین سال قبل شعار امسال سازمان جهانی گردشگری را عملیاتی کردهاند و در راستای پاسداشت فرهنگ ایران فعال هستند.» او به امضای تفاهمنامه در راستای انرژیهای تجدیدپذیر و استفاده از پنلهای خورشیدی در بومگردیها اشاره و این مسیر را در مسیر تحقق اهداف گردشگری سبز مهم عنوان کرد.
اهمیت هتلهای سبز
باتوجه به تاثیر مهم مراکز اقامتی در حفاظت از محیط زیست و ایجاد گردشگری سبز، به بررسی چیستی هتل سبز و چرایی اهمیت آن میپردازیم. تاثیرات منفی زیست محیطی ناشی از فعالیت هتلها به مراتب بزرگتر و بیشتر از تاثیرات زیست محیطی است که ساختمانهایی در همان اندازه و مقیاس بوجود می آورند.
صنعت هتلداری به عنوان یکی از بخشهای پر مصرف انرژی در حوزه گردشگری جای دارد و رواج استفاده از سوختهای فسیلی و کاربرد کمرنگ انرژیهای تجدیدپذیر موجب انتشار بیرویه دی اکسید کربن و بهطور اخص اکسید نیتروژن و سولفور و سایر آلایندهها در هوا شده است. تخمین زده شده که یک هتل متعارف بسته به نوع سوخت مورد استفاده برای تولید انرژی و سیستم گرمایش و سرمایش بنا، سالانه بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هر متر مربع دی اکسید کربن تولید می کند. میزان مصرف آب (حجم آب مصرفی و الگوی مصرف) نه تنها به نوع، اندازه و استانداردهای تسهیلات مذکور، بلکه به خدمات و تسهیلات ارائه شده، آب و هوا، نیاز به آبیاری و دیگر فعالیتهای مرتبط با صرفه جویی در مصرف آب بستگی دارد. بنابراین اطلاعات منسجمی در رابطه با میزان آب مصرفی در هتلها در دسترس نیست. با این حال تخمین زده میشود، بر اساس استانداردهای پذیرش شده در هتلها مقدار روزانه آب مصرفی به ازای هر مسافر در یک هتل بین ۱۷۰ تا ۳۶۰ لیتر است. باتوجه به اینکه، توسعه پایدار از اصول پیشرفت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی در جهان محسوب میشود و به دلیل نقشی که گردشگری میتواند در این زمینه ایفا نماید، لزوم و ضرورت توجه به «گردشگری پایدار» حائز اهمیت فراوان است. گردشگری پایدار قادر است در جهت دستیابی به توسعه پایدارراهکارهایی را ارائه کند که شاید بتوان معماری را یکی از اصلی ترین این راهکارها دانست. در صورتی که از هتلها و اقامتگاههایی با استفاده از الگوی معماری پایدار استفاده شود، ارتباط موثری میان گردشگران و محیط پیرامون برقرار شده که هم به پایداری محیط زیست منطقه کمک خواهد کرد و هم سبب پایداری ساختمانها و مراکز اقامتی میشود. در این راستا از شیوههایی چون بامهای سبز، انرژی خورشیدی، دیوار ترومب وصفحات فتوولتاییک میتواند در جهت کاهش مصرف انرژی وکاهش تاثیرات مخرب زیست محیطی ساختمانها کمک زیادی کند. هتل سبز در جهان به این دلیل پدید آمد که آسیبهای ناشی از هتلها بر روی سطح زمین کم شود. در جهان امروز که کارشناسان به دنبال مدلهای تازهای برای رشد و توسعه اقتصادی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی هستند.
مدیریت پایدار دیگر یک گزینه انتخابی نیست بلکه شرطی اساسی برای بقا و موفقیت محسوب میشود. صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین هدایتکنندگان اشتغال و توسعه جهانی شناخته شده است. این صنعت نقش مهمی در رشد اقتصاد محلی و بهبود محیط زیست و شرایط زندگی دارد. صنعت گردشگری، به تنهایی مسئول 8 درصد دی اکسید کربن و گازهای گلخانه ای تولید شده در جهان است. از این میزان یک درصد متعلق به هتلها و دیگر انواع اقامتگاههاست.

