[مریم رضاخواه] عصای چوبی، شده تکیه‌گاه تن خمیده‌اش. قدم‌هایش سست است و لرزان. گذر زمان در چین‌های صورتش هویداست. رد خاطرات سال‌های دور در میان طاق ابروهایش جا خوش کرده‌. فراموشی میهمانش شده. سال‌هاست گرد پیری روی تارتار گیسوانش نشسته. رگ‌های متورم سبزرنگ هم با چروک‌های دستانش همنوایی می‌کنند. دیدار آشنا را انتظار می‌کشد، تنهاست و همدمی ندارد، اما جمعیت هلال‌احمر شده یار و یاورش. به وقت گرماوسرما، نوروز و رمضان، روز سالمند و... هلال‌احمر با قدم‌های استوار از مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها، افراد کم‌توان و ناتوان، خانواده شهدا و ایثارگر دلجویی می‌کند. خدمات درمانی، رفاهی، معیشتی، بهداشتی و عمرانی ارائه می‌دهد تا اشک‌های مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌های تنها، مروارید نشود در صدف چشمان‌شان؛ تا انتظار کُشنده را رج نزنند.شورای جهانی سالمندی در سال 1982توسط سازمان ملل تشکیل شد؛ در همان سال تصمیم‌ گرفتند تا یک روز در حد و اندازه جهانی برای سالمندان باشد. طرحی که هشت سال بعد از آن یعنی سال1990جواب داد و اول اکتبر برابر با 9مهرماه شد روز جهانی سالمندان. حالا این روز در قالب یک هفته در ایران به سالمندان اختصاص دارد؛ یعنی هفته‌ای مختص حدود 10درصد جمعیت کشور. جمعیتی در مرز 9میلیون نفر.

طرحی بی‌نظیر در دنیا
هلال‌احمر طرح‌های بشردوستانه کم ندارد. در میان ۱۵طرحی که سازمان داوطلبان هلال‌احمر دارد، طرح نیابت در جایگاه خاصی قرار گرفته است. برنامه‌ای ملی در راستای ارائه خدمات درمانی، رفاهی، معیشتی، بهداشتی و عمرانی به سالمندان و خانواده شهدا و ایثارگران، به نیابت از فرزندان شهدا. نظیرش نیست. در دنیا نمونه ندارد. طرح نیابت سازمان داوطلبان یکی از ارزشمندترین طرح‌های جمعیت هلال‌احمر است. طرحی که فرهنگ نوعدوستی و بشردوستی را ترویج می‌دهد. برنامه‌ای خلاقانه که 10سال پیش سازمان داوطلبان در کسوت بزرگ‌ترین و دیرینه‌ترین سازمان عام‌المنفعه کشور در میان طرح‌های 23کشور رقیب، ارزنده‌ترین جایزه توسعه داوطلبان فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر را به‌خود اختصاص داد و جهانی شد.خدمات جمعیت هلال‌احمر به سالمندان تنها به این طرح ملی خلاصه نمی‌شود. جمعیت هلال‌احمر همچنین به‌عنوان باسابقه‌ترین ارائه‌کننده خدمات توانبخشی در کشور در سال‌های گذشته کلینیک تخصصی توانبخشی سالمندان را در مرکز جامع این جمعیت در تهران راه‌اندازی کرد و قرار است این کلینیک‌ها در سراسر کشور توسعه پیدا کند.

اجرای خدمات رفاهی، درمانی و بهداشتی به سالمندان
وحید سلیمی، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر از این طرح جهانی به «شهروند» می‌گوید: «طرح نیابت از دیگر برنامه‌هایی است که در طول سال به‌دست داوطلبان جمعیت هلال‌احمر اجرایی می‌شود؛ روزهای ابتدایی‌ سال، ماه مبارک رمضان، شب‌ یلدا، روز سالمند و... داوطلبان جمعیت هلال‌احمر برای تکریم سالمندان، معلولان و جانبازان و در کل، افراد ناتوان به منازل‌شان یا سرای سالمندان مراجعه می‌کنند و در انجام کارهای روزمره آنها کمک می‌کنند. تبیین و نمایش نقش هلال‌احمر در یاری رساندن به اقشار آسیب‌پذیر از اصلی‌ترین هدف‌ نیابت است؛ جمعیت هلال‌احمر به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان حمایت‌کننده از اقشار آسیب‌پذیر جامعه، از این رسالت غافل نیست. طرح نیابت با هدف ارائه خدمات رفاهی، بهداشتی و درمانی در زمینه‌های مختلف به سالمندان و دیگر گروه‌های نیازمند اجرا می‌شود. خدمات فرهنگی و پزشکی شامل ویزیت، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، اخذ زمان ویزیت پزشک و خدمات اجتماعی مثل خرید، بازدید، تهیه البسه و لوازم شخصی ازجمله خدمات این طرح است.»

بهره‌مندی بیش از ۱۸ هزار سالمند در سال گذشته
سلیمی طرح نیابت را یک ضرورت اجتماعی و مسئولیت اخلاقی می‌داند و می‌گوید: «تکریم سالمندان و خانواده شهدا و جانبازان از برنامه‌های همیشگی داوطلبان در هر شعبه و شهری است.»

چه کسانی جامعه هدف طرح نیابت هستند؟
کامبیز قهرمانی، مشاور سازمان داوطلبان و سرپرست روابط‌عمومی، آسایشگاه جانبازان، منازل افراد سالمند، سرای سالمندان و معلولان توانبخشی را جامعه هدف طرح جهانی نیابت عنوان کرد و به «شهروند» گفت: «خدمات معیشتی، درمانی، بهداشتی و عمرانی در این طرح که جایزه توسعه بین‌المللی را کسب کرده است، ارائه می‌شود.»او که ۱۷ سال سابقه در جمعیت هلال‌احمر دارد در ادامه از چگونگی ارائه این خدمات می‌گوید: «هلال‌احمر یک مجموعه مردمی است که اولویت خود را کمک به مردم نیازمند ترسیم کرده است. منظور ارائه خدمات به نیازمندان و بیماران از سوی جمعیت هلال‌احمر سامانه سخا وجود دارد، اما سالمندان و دیگر اقشار ناتوان و کم‌توان و معلولان و جانبازانی که به تنهایی زندگی می‌کنند و امکان حضور فیزیکی به مراکز درمانی ندارند از طریق طرح نیابت برای آنها پرونده درمانی تشکیل می‌شود تا به‌صورت غیرحضوری تحت درمان قرار بگیرند. درواقع مددکار به مددجو مراجعه می‌کند و روند کار برای این قشر از افراد جامعه تسهیل می‌شود. از سوی دیگر رفع نیاز سالمندان و دیگر افراد کم‌توان و ناتوان است. نیازهای سالمندان در حد امکانات و با استفاده از منابع داوطلبی و مشارکت‌های خیرین رفع می‌شود. در این طرح حتی پروژه‌های عمرانی هم انجام گرفته و می‌گیرد.»

اقدامات جمعیت هلال‌احمر در حوزه سالمندی
پیمان نامدار، معاون بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر به مناسبت آغاز هفته سالمندی و توانبخشی، اقدامات جمعیت هلال‌احمر در حوزه سالمندی را تشریح کرد.او گفت: «با توجه‌ به اینکه جمعیت هلال‌احمر یکی از اعضای همکار شورای‌عالی سالمندی است، به‌عنوان گسترده‌ترین شبکه توانبخشی در سراسر کشور، در ۴ دهه گذشته با ارائه خدمات توانبخشی به افراد مبتلابه انواع بیماری‌ها مانند سکته مغزی، آسیب‌های نخاعی، پارکینسون، دیابت، انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی، بیماری‌های روماتیسمی و سایر بیماری‌ها، همواره در خدمت اقشار مختلف جامعه ازجمله مردان و زنان سالمند بوده است.انجام انواع ارزیابی‌های جامع پزشکی و توانبخشی که توسط متخصص طب سالمندی و تیم تخصصی در مراکز توانبخشی انجام می‌شود؛ ازجمله مهم‌ترین اقدامات این واحد است که سالمندانی را که در معرض آسیب‌هایی همچون بیمارهای اسکلتی عضلانی، اختلالات راه‌رفتن و تعادل، اختلالات بلع، اختلالات تغذیه‌ای، پیرگوشی، پیرچشمی، اختلالات روان‌پزشکی و شناختی هستند، غربالگری می‌کند. ارائه آموزش‌ها و مشاوره‌ها و نیز انجام انواع مداخلات پزشکی و توانبخشی، منطبق با نتایج معاینات انجام شده، از دیگر اقدامات این واحد است که در راستای اصلاح سبک زندگی و بهبود کیفیت آن و نیز افزایش امید به زندگی سالمندان به‌صورت آزمایشی در این واحد ارائه می‌شود.»