بلاروس؛ ایستگاه اول استراتژی صادراتمحور
گروه صنعت و تجارت: اگرچه حجم تجارت ایران و بلاروس با توجه به نزدیکی دو کشور زیاد نیست و جای خالی محصولات صنعتی در بازارهای این کشور به شدت حس میشود اما به نظر میرسد این کشور با توجه به تحریمهای اروپا و آمریکا میتواند آغازگاه خوبی برای استراتژی صادراتمحور و جایگزینی واردات وزیر صمت باشد.
به گزارش »تجارت»، طی یکی دو سال اخیر دیپلماسی تجاری ایران برای دور زدن تحریمها روی توافقنامههای تجاری دو جانب و چندجانبه متمرکز شده است. از طرف دیگر توافقنامههای تجارت ترجیحی نیز در دستور کار مقامات قرار گرفته است که اگرچه درآمد گمرکی حاصل از سود بازرگانی کالاها را کاهش میدهد اما از طرف دیگر میتواند بازار تجاری ایران را گسترش دهد. توافقنامههای تجاری با کشورهایی مانند پاکستان، اندونزی، کشورهای
قفقاز و آسیاتی مرکزی از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیا و از طرف دیگر تسهیل مبادلات تجاری با کشورهای عربی از جمله عربستان و امارات نیز بخشی از برنامه ایران برای افزایش تبادلات تجاری است. موافقتنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از جمله برنامههای ایران برای تقویت تجارت بینالمللی است. همچنین عضویت ایران در پیمانهای سیاسی – اقتصادی مانند شانگهای و بریکس جلوه دیپلماسی ایران در یک سال اخیر است. حضور ایران در بازارهای آفریقایی نیز بخش دیگری از دیپلماسی تجاری ایران است که میتواند دست کم در واردات بخشی از کالاهای اساسی از جمله گوشت اثرگذار باشد. اگرچه کسری تجاری ایران در شش ماه اول سال حدود 6 میلیارد دلار شد اما تحلیلگران تجاری بر این باورند که نتایج این توافقنامهها در بلندمدت خود را نشان خواهد داد. بازارهای جدید میتوانند بخش دیگری از محصولات ایران را در توسعه تجارت درگیر کنند که از جمله میتوان به صنعت خودرو و لوازم خانگی اشاره کرد که دو صنعت اول ایران به شمار میروند و پتانسیلهای بالقوهای البته در صورت حمایتهای تشویقی برای صادرات دارند. اگر به دادههای رشد اقتصادی برنامه هفتم توسعه نگاه کنیم رسیدن به هدف رشد اقتصادی هشت درصدی نیاز به الزاماتی دارد. برخی از این الزامات به گفته وزیر صمت عبارت است از رسیدن به رشد حدود ۲۰ درصدی در صادرات غیرنفتی که خود نیازمند سالیانه ۶۰ تا ۸۰ میلیارد دلار سرمایه است.
بلاروس؛ جایگاه کلیدی در استراتژی صادراتمحور وزیر صمت
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران در سخنان خود اعلام کرد «سیاست دولت سیزدهم برای توسعه تجارت با کشورهای همسایه، قاره آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای شرق است که برخی از آنها حتی همسو با ایران نیز نبودند و حتی برخی از این کشورها هیچ ارتباطی با ایران نداشتند، اما اکنون در موقعیت خوبی قرار داریم». مهدی صفری با بیان اینکه تلاشهای بسیاری برای صادرات خودرو به کشورهای هدف صادراتی از جمله روسیه و بلاروس انجام شده است، تاکید کرد: قراردادهای بسیار خوبی در این زمینه به امضا رسید که گامی رو به جلو محسوب میشود. بنابراین کشور بلاروس را میتوان یکی از مقاصد بالقوه صادرات خودروی ایرانی در نظر گرفت. با توجه به اینکه این کشور توسط کشورهای اروپایی و آمریکایی تحریم شده لذا بازار این کشور به صورت بالقوه یک بازار بکر برای محصولات ایران در نظر گرفته میشود اگرچه روسیه حضور قدرتمندی در این کشور دارد. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در سخنانی پیش از این اعلام کرد با کشور بلاروس برای افزایش تجارت دو کشور و توسعه همکاریهای صنعتی، معدنی و کشاورزی دو کشور رایزنی انجام شده و بر اساس توافقات قرار است حجم تجاری دو کشور تا دو سال آینده به ۴۰۰ میلیون دلار میرسد. توافقات تجاری ایران و بلاروس در راستای استراتژی وزیر جدید صمت انجام میشود که آن هم رشد صادراتمحور در مقابل جایگزینی واردات است. وی گفت: «رویکرد اصلی برنامههای ارائه شده خلق ثروت، اشتغال زایی و کاهش فاصله فناوری با کشورهای پیشرو و با تمرکز در حمایت از تولید صادرات محور یا خدمات دارای فناوری متوسط و بالا به جای تمرکز بر جایگزینی واردات است». بنابراین کشف بازارهای صادراتی و جایی که ایران امکان رقابت برای صادرات دارد در شرایط کنونی و در راستای کلید خوردن استراتژیوزیرز صمت اهمیت زیادی دارد و بلاروس با توجه به تحریمها میتواند یک آغازگاه ایدهآل باشد.
دادههای تجاری بین ایران و بلاروس / جالی خالی صنعت در بازار بلاروس
آمارهای شش ماهه تجارت با بلاروس نشان میدهد که ایران دست کم توانسته تجارت خود را با این کشور ارتقا دهد. تجارت ایران و بلاروس براساس آمارهای رسمی منتشر شده گمرک در شش ماهه امسال افزایش چشمگیری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته داشته است، چراکه مجموع این تجارت (حاصل جمع واردات و صادرات) از ۱۶.۹ میلیون دلار به ۴۵.۱ میلیون دلار در شش ماهه نخست امسال رسیده است. مجموع واردات کالاهای مختلف از بلاروس به ایران در شش ماهه نخست امسال بیش از ۱۴ میلیون تن به ارزشی بالغ بر ۳۶.۵ میلیون دلار بوده است که در جداول گمرکی ۱۹ کد تعرفه مختلف در فهرست صادراتی بلاروس به ایران مشاهده میشود. این در حالی است که در شش ماهه نخست سال گذشته مجموع واردات ایران از بلاروس به ۸.۹ میلیون دلار رسیده بود که رشد ۳۰۹ درصدی را نشان میدهد. الیاف سنتتیک دسته الیاف در انواع مختلف، دامپرها، خمیر چوب شیمیایی، ماشینآلات و دستگاهها برای آماده کردن گوشت یا پرندگان خانگی، چوب اره شده، پودر حالت دهنده خوراکی، پلیآمید و سایر عدسیهای عینک غیرشیشهای جزو عمدهترین محصولات وارداتی از بلاروس به ایران محسوب میشود که تقریبا همه ۳۶.۵ میلیون دلار را به خود اختصاص داده است. در صادرات نیز ایران شاهد رشد نسبت به نیمه اول سال گذشته بوده است، چرا که براساس آمارهای منتشر شده گمرک بیش از ۸۹۶۷ تن محصولات مختلف در قالب ۱۳۷ کد تعرفه مختلف از ایران به بلاروس صادر شده است که ارزشی بالغ بر هشت میلیون و ۶۰۸ هزار دلار داشته است. این میزان صادرات بلاروس را در ردیف پنجاهوششمین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی در شش ماهه نخست امسال قرار میدهد و رشد ۷.۸ درصدی نسبت به نیمه نخست سال گذشته داشته است. فلفل فرنگی، کیوی تازه، سایر پلیاستیرن به اشکال ابتدایی قابل انبساط، رنگ پودرهای آماده و نیمه آماده، سیب تازه، کره بستهبندی شده به صورت بستههای بیش از ۵۰۰ گرم، پسته با پوست تازه یا خشک، کرفس، سایر داروها به استثنای دارای تولید داخلی تولید مشابه و تیزآبی بیدانه (انگور خشککرده) ۱۰ محصول نخست صادراتی ایران به بلاروس است حدود ۶۰ درصد صادرات ایران به بلاروس را شامل میشود. این آمارها نشان میدهد که محصولات صنعتی ایران در بازار بلاروس جایگاه ندارند که احتمالا مهمترین دلیل آن حضور قدرتمند روسیه در این بازار است. لذا استراتژی صنعتی ایران میبایست کشف بازار محصولات صنعتی ایران در این بازار باشد و این کشور میتواند آغازگاه خوبی برای توسعه استراتژی صادراتمحور و جایگزینی واردات وزیر صمت باشد.

