ایجاد هاب منطقهای «انرژی شانگهای» در دستور کار
معاون اول رئیسجمهور در تشریح جزئیات سفر به قرقیزستان گفت: «همه اعضا و مقامات شانگهای از عضویت کامل جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاریهای شانگهای خرسند بودند.» محمد مخبر، روز گذشته، در بدو ورود به تهران، در تشریح جزئیات سفر به قرقیزستان، اظهار داشت: «همه اعضا و مقامات شرکتکننده در اجلاس، از عضویت کامل جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاریهای شانگهای خرسند بودند و در سخنان خود این موضوع را عاملی برای تقویت جدی سازمان اعلام کردند.»وی با اشاره به تشریح مواضع کشورمان پیرامون مسائل غزه در سخنرانی در اجلاس شانگهای گفت: «هم در سخنرانی عمومی و هم در دیدارهای دوجانبه، موضوع غزه و فجایع آن را مطرح کردم و انتظاراتی نیز در قبال این موضوع تعیین شد.»
مخبر همچنین از طرح ۱۳ پیشنهاد در نشست نخستوزیران سازمان همکاریهای شانگهای خبر داد و تصریح کرد: «پیشنهادهای ایران که بیشتر در حوزه همکاریهای اقتصادی بود در قالب ۶ محور اصلی مطرح شد که عمدتاً مورد استقبال اعضا قرار گرفت.»
طرح ۱۳ پیشنهاد در نشست نخستوزیران سازمان همکاریهای شانگهای
معاون اول رئیسجمهور در بیست و دومین نشست شورای نخستوزیران شانگهای گفت: «پیشنهاد میکنیم یک هاب منطقهای «انرژی شانگهای»، با هدف تجارت، تبادل و امنیت انرژی، شامل سوختهای فسیلی، برق و انرژیهای تجدیدپذیر، در دستور کار سازمان شانگهای قرار گیرد.»
قسمتی از سخنرانی مخبر چنین بود: «برای نقشآفرینی در نظم نوین جهانی با هدف همکاری با کشورهای عضو سازمان شانگهای، محورهای زیر را تأکید میکنیم:
اول: کریدورها
ایران سرزمین فرصتهای لجستیکی و ترانزیتی است و بر همین اساس، آمادگی ایجاد یک کریدور ترانزیتی فراگیر جهت اتصال کشورهای عضو را دارد. ایران، در این زمینه، گامهای مهمی را در قالب کریدور شمال-جنوب برداشته که با تحقق کامل آن دسترسیهای تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا تسهیل خواهد شد.مشارکت در ایجاد زیرساخت کریدور شمال-جنوب و نیز کریدور «شرق-غرب-آسیا-دریای مدیترانه» را میتوان بهعنوان یک راهکار پیشنهادی در قالب سازمان شانگهای دنبال کرد.
دوم: اقتصاد
برای شکلدهی به یک نظام اقتصادی عادلانه بینالمللی، باید تجارت با ارزهای ملی و یا ارز مشترک بهطور جدی در دستور کار قرار گیرد. با توجه به این موضوع، برای ایجاد یک الگوی توسعه اقتصادی متعادل، هماهنگ و فراگیر با همکاری برد-برد باید بهدنبال گسترش استفاده از ارزهای ملی بهویژه ارزهای مبتنی بر فناوریهای نوین در بین کشورهای عضو باشیم.همچنین، گسترش همکاری اعضای سازمان در حوزههای انرژی، فناوری، صنعت، کشاورزی و تجارت از طریق سازوکار مبادلات بین بانکی و تأمین مالی سازمان همکاری شانگهای نقش مهمی در تحقق این الگو دارد.
از همین فرصت استفاده کرده و لازم میدانیم، آمادگی خود برای میزبانی کارگروه سرمایهگذاری و نشست وزرای صنعت را برای سال آینده میلادی اعلام کنیم.
سوم: فناوریهای نوظهور
با توجه به روندهای جهانی، کشورهای عضو سازمان، ناگزیر به توسعه فناوریهای نوظهور، بهخصوص هوش مصنوعی، برای پایدارسازی زیرساختهای اقتصادی و صنعتی خود هستند.از اینرو جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد میکند که سازمان اقدام به: «تأسیس صندوق توسعه فناوری و نوآوری برای تأمین مالی پروژههای فناورانه مشترک بین اعضا»، «تشکیل کنسرسیوم مشترک تولید محصولات فناورانه»، «ایجاد استانداردهای مشترک فناوری و نوآوری» و «تشکیل کارگروه هوش مصنوعی» کند.
چهارم: امنیت غذایی، محیطزیست و تغییر اقلیم
بزرگترین تهدید برخاسته از تغییرات اقلیمی، «تهدید امنیت غذایی» و «بحران آب» است. بهمنظور کاهش تأثیر شوکهای آبوهوایی باید با همکاری متقابل و «توسعه کشت فراسرزمینی» در مناطق حاصلخیز کشورهای عضو، این پدیده جهانی را مدیریت کنیم.در این راستا، کاربست دیپلماسی آب را با طرح ایجاد سازوکارهای چندجانبه ازجمله تشکیل کارگروههای مشترک برای مدیریت و توزیع عادلانه منابع آبی پیشنهاد میگردد.
پنجم: امنیت انرژی
ما آماده هستیم در چارچوب ابتکار پیشنهادی رئیسجمهوری اسلامی ایران موسوم به «ابتکار گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا»، استفاده از ظرفیتهای ترانزیتی گاز را توسعه دهیم.پیشنهاد میکنیم «صندوق تأمین مالی مشترک پروژههای بالادستی و پاییندستی پتروشیمی» بین کشورهای علاقهمند به سرمایهگذاری ایجاد شود.همچنین، برای صدور خدمات فنی و مهندسی و ساخت تجهیزات نفتی، گازی و پتروشیمی اعلام آمادگی میکنیم.پیشنهاد میکنیم یک هاب منطقهای «انرژی شانگهای»، با هدف تجارت، تبادل و امنیت انرژی، شامل سوختهای فسیلی، برق و انرژیهای تجدیدپذیر، در دستور کار سازمان شانگهای قرار گیرد.
ششم: امنیت منطقهای، مبارزه با تروریسم و افراطگرایی
برای نیل به امنیت منطقهای درونزا باید از ظرفیتهای عظیم «همسایگی و همگرایی» استفاده کرد تا انگیزههای حضور و نفوذ قدرتهای بیگانه و سلطهگر را کاهش دهیم و به همسایگان خود متکی شویم و هدف «منطقه عاری از تروریسم، افراطگرایی و جداییطلبی» را که سه اصل بنیادین تشکیل این سازمان هستند، محققسازیم.در پایان، از همه مسئولان عالیرتبه و دستاندرکاران برگزاری این اجلاس، بهویژه دولت و ملت عزیز قرقیزستان، صمیمانه تشکر میکنم. همینطور به دولت محترم پاکستان برای میزبانی و ریاست دور بعدی شورای نخستوزیران شانگهای تبریک عرض میکنم. امیدوارم نتایج آن باعث افزایش روزافزون همبستگی، رفاه و آرامش ملتهای ما و موجبات نقشآفرینی و ارتقای جایگاه سازمان شانگهای را در نظام بینالملل فراهم آورد.
مخبر: دنبال اجرای کامل توافقنامه ۲۵ساله ایران و چین هستیم
همچنین معاون اول رئیسجمهوری اسلامی ایران در حاشیه بیست و دومین نشست شورای نخستوزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای در دیدار با نخستوزیر چین با اشاره به توافقنامه راهبردی همکاری ۲۵ساله میان ایران و چین گفت: «زمینههای متعدد همکاری میان تهران و پکن وجود دارد که اگر بر این زمینهها تمرکز کنیم و بستر فعالیت بخش خصوصی دو کشور را فراهم کنیم، به نقطه مطلوبی در تحقق اهداف توافقنامه ۲۵ساله خواهیم رسید.»
میشوستین: ایران دهههاست که شریک مهمی برای روسیه بوده است
میخائیل میشوستین، نخستوزیر روسیه، نیز در دیدار با محمد مخبر گفت: «ایران دههها است که شریک مهمی برای روسیه بوده است. دو کشور به واسطه روابط دوستی، همسایگی و شراکت مطابق با اصول احترام متقابل و توجه بیقید و شرط به منافع یکدیگر با هم رابطه دارند.»نخستوزیر روسیه در این خصوص یادآوری کرد: «در بحبوحه تحریمهای غیرقانونی اعلامشده علیه روسیه و ایران، ما به همکاریهای تجاری- اقتصادی قویتر اهمیت ویژهای میدهیم. حجم تجارت دوجانبه روسیه و ایران در سال ۲۰۲۲ با بیش از ۳۵۰ میلیارد روبل رکورد زد».