گروه انرژی:برنامه‌ریزی جدیدی در مجموعه وزارت نیرو صورت گرفته تا تابستان ۱۴۰۳ را بدون تنش آبی سپری کنیم؛ این‌درحالی است که در بهار امسال ۴۷۶ شهر و در تابستان امسال ۲۶۹ شهر در معرض تنش آبی بودند. به گزارش تجارت به نقل از تسنیم، بر اساس گزارش فصلی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درخصوص «بررسی و تحلیل شاخص‌های کلان بخش آب در سه ماهه نخست سال‌جاری» که در تابستان امسال منتشر شد، 476 شهر در معرض تنش آبی قرار دارند. همچنین طبق گفته‌های هاشم امینی، مدیرعامل فعلی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، 269 شهر در تابستان امسال دارای تنش آبی بودند. هاشم امینی، دیروز از برنامه جدید مجموعه وزارت نیرو برای به‌صفر رساندن تنش آبی در تابستان 1403 خبر داد و بر عبور بدون تنش از تابستان سال آینده در سراسر کشور تاکید کرد. وی افزود: تاکنون مدیریت تنش‌های آبی در شهرها و روستاها با اجرای 1984 پروژه، طرح‌های ویژه آبرسانی با 24 پروژه، طرح ویژه فاضلاب با 65 پروژه و جهاد آبرسانی در بیش از 10هزار روستای کشور اجرایی شده است. بر اساس گزارش فصلی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تا انتهای خرداد ماه سال‌جاری، ذخایر سدهای کشور 31 میلیارد مترمکعب بوده است که 20 درصد نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته افزایش یافته است؛ همچنین 7520 مگاوات ساعت معادل 8 درصد کل تولید برق کشور، انرژی برقابی تولید شده است. تخصیص بودجه بخش آب در سال 1402 معادل 3 درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است و بنابراین برای 324 طرح مقابله با تنش آبی تامین اعتبار شده است. با توجه به شاخص‌های مهم آب و هواشناسی، از ابتدای سال آبی جاری تا اواخر خردادماه سال 1402، به رغم وقوع ترسالی در مناطقی از کشور به ویژه استان‌های واقع در جنوب غرب، پهنه‌های بیشتری از سطح کشور با خشکسالی مواجه شده‌اند. شدت خشکسالی در شرق کشور بیشتر از سایر مناطق بوده و در غرب کشور نیز خشکسالی خفیف رخ داده است. بررسی شاخص‌های مهم آب و هواشناسی کشور نشان می‌دهد از مجموع 31 استان کشور، 22 استان دچار کاهش بارش شده‌اند. بنابراین کشور با وجود بهبود میانگین نزولات آسمانی، برای سومین سال پیاپی دچار خشکسالی و کم بارشی بوده است. سدهای واقع در جنوب غرب کشور و حوضه آبریز دریاچه ارومیه 60 درصد و بالاتر پرشدگی داشته‌اند، اما شرق کشور که با بیشترین افت بارش‌ها نیز مواجه است، در استان سیستان و بلوچستان، میزان ذخیره آب چاه‌نیمه‌ها که به طور کامل به منابع آب ورودی رودخانه مرزی و مشترک هیرمند وابسته هستند به کمتر از 10 درصد رسیده و در شرایط بسیار بحرانی قرار گرفته است. به دلیل افت محسوس حجم ذخایر سدهای واقع در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و جنوب استان فارس، سهم منابع آب سطحی در تامین مصارف کاهش یافته، همچنین افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی و تنش آب شرب در این مناطق به وقوع پیوسته است. در نوار شمالی کشور نیز به دلیل افت بارش‌ها، افت تولید محصولات کشاورزی و چالش در تامین نیازهای این بخش بسیار محتمل بوده و در استان‌ گلستان هم به سبب حجم اندک ذخایر سدهای استان و عملا خشک شدن آنها، وقوع تنش آب شرب نیز مورد انتظار است. همچنین یک کارشناس محیط زیست و انرژی با بیان اینکه ایران در حالت تنش آبی قرار دارد، احتمال وقوع شرایط بحرانی آب در آینده نزدیک در برخی استان‌ها همچون تهران پیش‌بینی و اظهار کرد: مصرفه بهینه و بازچرخانی آب از جمله شیوه‌های مدیریت منابع آبی است. مشهودی ادامه داد: به‌طور کلی اگر سرانه منابع آبی کشور کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب باشد می‌توان گفت که کشور دچار تنش آبی و اگر کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب باشد دچار بحران کم آبی شده است. کل کشور در حال حاضر دچار تنش آبی است و متاسقانه به دلیل برداشت بی‌اندازه آب‌های سطحی و زیرزمینی، برخی شهرها نیز از جمله تهران در مرز ورود به بحران آبی قرار دارند.   این کارشناس محیط زیست و انرژی ادامه داد: بیشترین میزان آب در کل کشور در زمینه کشاورزی مصرف می‌شود ولی در استان تهران حجم عمده‌ای از آب در حوزه مصرف خانگی است بنابراین از مردم درخواست داریم که برای جلوگیری از مواجهه با بحران آب، هر فردی بر اساس وظیفه و مسئولیت اجتماعی آب را بهینه مصرف کند.   وی افزود: مصرف شهری و خانگی جزو عوامل موثر بر کمبود آب است اما مصارف دیگر همچون مصارف صنعتی را نیز باید در نظر گرفت. هرچند برخی شرکت‌ها و صنایع در زمینه مصرف بهینه آب و بازچرخانی آن یعنی تصفیه پساب‌های صنعتی و استفاده دوباره از آن اقدامات موثری انجام داده‌اند اما این قشر از مصرف‌کنندگان همچنان سهم بیشتری در کمبود آب دارند.   این کارشناس محیط زیست و انرژی افزود: منابع آبی تجدیدپذیر - که شامل منابع آبی سطحی و زیرزمینی می‌شوند - به‌شدت محدود هستند و اگر میزان برداشت آب بیشتر از میزان مقادیر تجدیدپذیر آب باشد، منابع آبی کاهش می‌یابند و باتوجه به اینکه چرخه آب یک چرخه بسته در کره زمین است در آینده ای نه چندان دور شاهد خشکسالی خواهیم بود.