گروه انرژی- آیلین سیروس: با توقف سوآپ گاز ترکمنستان، وضعیت گازی کشور در موقعیت وخیم تری قرار گرفته و مسئولان درصدد راه چاره ای برای رهایی از این وضعیت هستند. این در حالی است که با بحران و کمبود گاز، نیروگاهها و صنایع بیشتر تهدید می شوند.
به گزارش تجارت، ابتدای هفته جاری سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از مسیر ایران، متوقف شد، در این‌باره شرکت ملی گاز ضمن رد هر گونه مشکل فنی، اختلاف دو طرفِ دیگر را دلیل این توقف موقت عنوان کرد. اگر سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از مسیر ایران در زمستان سال قبل برقرار بود، قطعی 3 روزه گاز تربت جام رخ نمی‌داد. هر چند رقم این سوآپ گازی ناچیز و بین 5 تا 10 میلیون متر مکعب در روز است اما این گاز در شمال و شمال شرقی کشور که در انتهای شبکه گاز و افت فشار قرار دارند . پیش از این شائبه‌هایی درباره وجود نقص فنی در مسیر این سوآپ مطرح بود که شرکت ملی گاز آن را رد کرد، اما همچنان خبری از آخرین وضعیت واردات گاز ایران از ترکمنستان در دست نیست، آخرین بار مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز مهرماه امسال از واردات روزانه 7.5 میلیون متر مکعب گاز از این کشور خبر داده است.

صادرات گاز ایران به ترکیه؛ از چانه‌زنی قیمتی تا ترانزیت به اروپا
این در حالی است که کارشناسان انرژی با اشاره به تمایل دو کشور ایران وترکیه برای رسیدن به حجم تجاری ۳۰ میلیارد دلاری و تاثیر این هدف بر تمایل به تداوم قرارداد گازی معتقدند: ترکیه تمایل به تداوم این قرارداد دارد چون گاز ارزان‌قیمتی را دریافت و می‌تواند با قیمت بالاتری در بازارهای جهانی به فروش برساند. در این خصوص میرقاسم مومنی درباره احتمال تمدید یا عدم تمدید قرارداد گازی ایران-ترکیه اظهار داشت: روابط گازی دو کشور مربوط به قرارداد ۲۵ ساله است که در زمان نخست‌وزیری اربکان منعقد شد و سال ۲۰۲۶ به پایان می‌رسد، در این باره می‌توان گفت ترک‌ها علاقمندند که گاز را از ایران دریافت کنند و درواقع ترکیه تمایل به تداوم این قرارداد دارد چون گاز ارزان‌قیمتی را دریافت می‌کند و می‌تواند با قیمت بالاتری در بازارهای جهانی به فروش برساند. وی افزود: به خاطر تحریم‌های ایران و نبود خطوط دیگر صادرات گاز به صورت گسترده؛ ترکیه یکی از محل‌های صادرات گاز ایران است، ترک‌ها با یک سیاست‌گذاری بلندمدت سعی کرده‌اند بخشی از گاز ایران، روسیه، آذربایجان، قراقستان و ترکمنستان را دریافت و وارد کشور خود کنند باضافه اینکه مقداری هم در کشور خوشان تولید دارند که در نظر دارند مجموع این گازها را برای مصارف داخلی و مازاد را نیز به کشورهای دیگر صادر کنند، ترک‌ها این سیاست را در چند سال گذشته اتخاذ کرده و موفق هم عمل کرده‌اند. این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: اکنون ترکیه دنبال قرارداد صادات گاز به عراق هم است و درواقع بنا دارد بخشی از گاز عراق که تاکنون توسط ایران تامین می‌شد را خود تهیه کند، به عبارت دیگر بدنبال این هستند که بازارهای سنتی را از دست ایران دربیاورند، به نظر بنده ترک‌ها تمایل دارند گاز را با قیمتی که خودشان در نظر دارند دریافت کنند، چون ایران مجبور است گاز را صادر کند و فعلا بازارهای زیادی در اختیار ندارد و از طرف دیگر خط لوله‌هایی احداث شده و هزینه‌هایی هم صرف شده که غیر از انتقال به ترکیه؛ نمی‌توانیم این گاز را به کشور دیگری صادر کنیم چون خط در مسیر ترکیه است. وی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر اینکه ترک‌ها برنامه احتمالی برای صادرات به اروپا از مسیر ترکیه را نخواهند پذیرفت چون انحصار ترکیه را زیر سوال می‌برد. به همین جهت در شرایط فعلی به نظر می‌رسد ترکیه مشتری ایران و ایران صادرکننده گاز به این کشور باقی خواهد ماند و ترک‌ها در این زمینه کاملا فعال بوده و موفق عمل کرده‌اند. رضا کامی نیز در همین ارتباط به ایلنا گفته است در خصوص بحث نفت و گاز در سطح کلان تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی می‌شود؛ در هر حال باتوجه به شرایط موجود و باتوجه به سوابق کاری ایران و ترکیه بعید است که ترکیه نخواهد از ایران گاز دریافت کند و یا اینکه ایران نخواهد به این کشور گاز بفروشد. وی افزود: باتوجه به تمایلات اخیر دولت‌های دو کشور مبنی بر اینکه که حجم تجاری ایران-ترکیه به عدد هدف‌گذاری ۳۰ میلیارد دلار برسد؛ بعید است گمانه‌زنی‌ها در رابطه با عدم تمدید قرارداد اتفاق بیفتد، زیرا ترکیه روی گاز دریافتی از ایران سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های کلی دارد. عضو میز تجاری ترکیه در استان آذربایجان شرقی تاکید کرد: ممکن است در قرارداد گازی با ترکیه مباحث قیمتی مطرح باشد که اینگونه مسائل در مباحث اقتصادی قابل پیش‌بینی است، زمانی که معاملاتی صورت می‌گیرد چانه‌زنی هم بخشی از کار است اینکه خریدار ارزان بخرد و فروشنده بدنبال فروش محصول با قیمت بالاتری است، اتفاقاتی معمول و موضوعات متعارف در سطح جهان است، اما اینکه معاملات گازی دو کشور به خاطر این مباحث به صفر برسد؛ بعید است.