[ لیلا مهداد] 6هزار و 756پروژه در قالب 31هزار و 877کلاس درس با زیربنای 4میلیون و 87هزار و 636مترمربع در دولت سیزدهم تحویل خانواده بزرگ تعلیم‌وتربیت کشور شده است. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس به «شهروند» از 6هزار و 756پروژه حدود 2هزار و 970فضای آموزشی از محل منابع دولتی تامین اعتبار شده، این در حالی است که 3هزار و 786فضای آموزشی هم به همت خیرین و مشارکت‌های مردمی به بهره‌برداری رسیده‌اند.
در دوسال ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، خیرین تعهدی بالغ بر 7هزار و 600میلیارد تومانی داشتند. به‌عبارتی دیگر تعهد خیرین مدرسه‌ساز در دولت سیزدهم رشد 200درصدی را تجربه کرده است. بنابرنظر «حمیدرضا خان‌محمدی» این اتفاق در حالی رقم خورده که دشمنان هجمه‌ گسترده‌ای برای ایجاد یأس و ناامیدی به راه انداخته‌اند. به‌گفته «خان‌محمدی» مشارکت بالای مردمی در مدرسه‌سازی این هجمه را در هم شکسته، چون مدرسه‌سازی جلوه درخشانی از امیدآفرینی در کشور است.

رشد 104درصدی دولت سیزدهم در ساخت مدرسه
از سال 1392تا 1400یعنی بازه زمانی 8ساله 16هزار باب فضای آموزشی ساخته شده است. آماری که رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور در دولت‌ دوازدهم در فروردین 1400از آن خبر داده بود. «مهرالله رخشانی‌مهر» اعلام کرده بود؛ به‌صورت میانگین روزانه 5مدرسه به بهره‌برداری رسیده است. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود دولت‌های یازدهم و دوازدهم سالانه نزدیک به 2هزار مدرسه و فضای آموزشی را تحویل دانش‌آموزان داده‌اند.این در حالی است که رئیس سازمان نوسازی مدارسِ کشورِ دولت سیزدهم به «شهروند» می‌گوید: «31هزار و 877کلاس درس ساخته شده است: «از 31هزار و 877کلاس درس 14هزار و 935کلاس درس از محل منابع دولتی به بهره‌برداری رسیده‌اند و سهم مشارکت‌های مردمی در ساخت کلاس‌های درس 16هزار و 942کلاس بوده است.» بنابرنظر «حمیدرضا خان‌محمدی» این یعنی رشد 104درصدی دولت سیزدهم در ساخت مدرسه.

در برنامه هفتم توسعه، مدارس فرسوده از صفحه مدارس ایران محو خواهد شد
مشارکت خیرین در بیش از 17هزار کلاس درس در دولت سیزدهم، گواهی بر جایگاه بالای خیرین به‌عنوان یکی از پدیده‌های امید‌آفرین در کشور است. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس به «شهروند» دولت سیزدهم در روزهای ابتدای فعالیتش در پاستور، 3هزار و 800پروژه ناتمام خیری را تحویل گرفته بود، اگرچه این دولت پروژه‌‌های ناتمام دولتی را از دولت قبل به ارث برده بود. به‌گفته «حمیدرضا خان‌محمدی» پروژه‌های نیمه‌تمام خیری 10درصد بیشتر از پروژه‌های ناتمام دولتی بود که تحویل دولت سیزدهم داده شد.

950فضای آموزشی‌وپرورشی در نیمه دوم سال 1402به فضاهای آموزشی کشور اضافه شده است
16میلیون و 700هزار دانش‌آموز در 105هزار مدرسه در سراسر کشور تحصیل می‌کنند. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور به «شهروند» 950فضای آموزشی‌وپرورشی در نیمه دوم سال 1402به فضاهای آموزشی کشور اضافه شده است.بنابرنظر «حمیدرضا خان‌محمدی» از این تعداد 327فضا از منبع اعتبارات و منابع دولتی تامین‌ اعتبار شده‌اند و 623فضا از منابع مشارکت مردمی و خیرین به سرانجام رسیده‌اند: «در 6ماهه دوم سال 4هزار کلاس به بهره‌برداری رسیده‌اند که از این تعداد هزار و 570کلاس درس از منابع دولتی تامین اعتبار شده‌اند. این در حالی است که 2هزار و 430کلاس درس به پشتوانه منابع مشارکتی ساخته شده‌اند.»
به‌گفته «خان‌محمدی» 96هزار دانش‌آموز از این فضاهای آموزشی بهره خواهند برد: «5.3درصد فضا نیز به فعالیت‌های ورزشی اختصاص یافته است. سهم فضاهای پرورشی 4.7درصد است و 89درصد فضا، مختص فعالیت‌های آموزشی است.» بنابرنظر رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور زیربنای اختصاص‌یافته در 6ماهه دوم سال 520هزار مترمربع است و 6هزار و 500میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است.

در 6ماهه دوم سال روزانه 21کلاس درس تحویل داده شده است
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور به «شهروند» میانگین روزانه فضاها و کلاس‌های درسی تحویل‌شده در 6ماهه دوم سال 5فضا با 2هزار و 850مترمربع زیربنا بوده، به‌عبارتی 21کلاس درس میانگین روزانه فضای آموزشی بوده است. از این میزان 33درصد به مناطق شهری اختصاص یافته و سهم مناطق روستایی 67درصد بوده که نشان از عدالت آموزشی و توجه دولت سیزدهم به مناطق محروم بوده است. بنابرنظر «خان‌محمدی» در 6ماهه دوم سال 857مدرسه احداث شده که 93فضا به فعالیت‌های ورزشی و پرورشی اختصاص داشته است.
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور به «شهروند» 495پروژه یک تا 3کلاسه به اتمام رسیده‌ است، البته 215پروژه هم مختص مدارسی بوده که 4تا 6کلاس به‌خود می‌بینند: «123پروژه هم مدارسی بودند که 6تا 12کلاس درس داشتند، البته بیشتر از 12کلاس درس حدود 24پروژه بوده است.»

طرح «شهید‌عجمیان» و «شهید سرایداران»؛ طرح‌هایی برای محرومیت‌زدایی
طبق طرح «شهید‌عجمیان» طی یک‌سال، 100هزار مدرسه بهسازی و نوسازی می‌شوند. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس به «شهروند» این طرح به‌صورت آزمایشی در نوروز 1402شروع شده است و در تمامی استان‌ها در حال اجراست. به‌گفته «حمیدرضا خان‌محمدی» طرح «شهید سرایداران» در راستای توجه به مدارس و تامین فضای آموزشی با تکیه بر ساماندهی مدارس سنگی است؛ یکی از اقدامات مهم دولت سیزدهم در وزارت آموزش‌وپرورش.
بنابرنظر «خان‌محمدی» در مرحله اول این طرح 253مدرسه سنگی با هزار و 146کلاس درس با 3هزار و 500میلیارد تومان طی 3سال بازسازی و ترمیم خواهند شد: «هدفگذاری طرح ساماندهی مدارس سنگی کشور، این است که در بازه زمانی 3سال، هزار و 380مدرسه سنگی بازسازی و ترمیم شود.» به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس، اعتبارات این طرح از محل اعتبارات محرومیت‌زدایی و اعتبارات سازمان نوسازی کشور بند «ی» تبصره 5تامین می‌شود.

طرح شهید «علی عرب» در راستای استانداردسازی سامانه گرمایشی مدارس
استانداردسازی سامانه گرمایشی مدارس یکی از دغدغه‌های دولت سیزدهم تا به امروز بوده است. به‌گفته «حمیدرضا خان‌محمدی» به «شهروند» در 6ماهه دوم سال 1402استانداردسازی سامانه گرمایشی مدارس در دستور کار قرار گرفته است: «طرح شهید «علی عرب» یکی از شهدای جنگ تحمیلی که در جنگ، تمام بدنش سوخت در همین راستا اجرا خواهد شد.» بنابرنظر «خان‌محمدی» این طرح به کمک «بنیاد احسان»، گروه‌های جهادی، کمک‌ها و پویش‌های مردمی اجرایی خواهد شد تا بتوانیم سامانه گرمایشی مدارس را استانداردسازی کنیم: «در این طرح 10هزار کلاس درس هدف‌گذاری شده است.»
فروردین 1402بود که رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس اعلام کرد؛ «سال گذشته 725میلیارد تومان برای  استانداردسازی سامانه گرمایشی مدارس اختصاص یافته، اگرچه 49هزار کلاس درس همچنان نیازمند استانداردسازی سیستم گرمایشی هستند.» «خان‌محمدی» ابراز امیدواری کرده بود این استانداردسازی تا پایان دولت سیزدهم به اتمام برسد.

اختصاص 41هزار میلیارد تومان اعتبار برای فضای آموزشی
6هزار و 756پروژه در قالب 31هزار و 877کلاس درس با زیربنای 4میلیون و 87هزار و 636مترمربع در دولت سیزدهم تحویل خانواده بزرگ تعلیم‌وتربیت کشور شده است. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس به «شهروند» 765هزار دانش‌آموز از این فضاها بهره می‌برند. بنابرنظر «خان‌محمدی» 4.9درصد این فضاها به فعالیت‌های ورزشی اختصاص یافته است. 5.1درصد این فضاها به فعالیت‌های پرورشی اختصاص یافته، البته 90درصد این فضاها آموزشی است.
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس، زیربنای فضای آموزشی در دولت سیزدهم 4میلیون و 87هزار و 636مترمربع بوده است: «41هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص یافته است.» این در حالی است که طبق آمارهای موجود بیش از چهار دهه قبل یعنی ابتدای انقلاب، سرانه هر دانش‌آموز به 1.5مترمربع می‌رسید، درحالی‌که در شرایط کنونی سهم هر دانش‌آموز از فضای آموزشی به 5.22مترمربع رسیده و این یعنی رشدی در حدود 348درصدی.

نرخ پوشش تحصیلی امروز به 98.5درصد رسیده
طبق آمارها رشد جمعیت دانش‌آموزی از 7میلیونِ سال 1357به 16.5میلیون دانش‌آموز رسیده است. اگرچه در زمینه نرخ پوشش تحصیلی هم ما شاهد روند افزایشی بوده‌ایم، به‌طوری که نرخ پوشش تحصیلی اوایل انقلاب 56درصد بوده درحالی‌که این رقم امروز به عدد 98.5درصد رسیده است. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس، میانگین روزانه فضاها و کلاس‌های درس تحویل‌شده در دولت سیزدهم 8فضا برآورده شده است: «8فضا با 4هزار و 480مترمربع زیربنا؛ به‌عبارتی 35کلاس درس.» بنابرنظر «خان‌محمدی» سهم مناطق شهری 36درصد بود و این در حالی است که سهم مناطق روستایی 64درصد بوده است.

3ماهه یک مدرسه می‌سازیم
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در کشور به «شهروند» ما در حجم ساخت مدرسه و همینطور تعداد مدارس جزو کشورهای برتر هستیم. بنابرنظر «حمیدرضا خان‌محمدی» در کمتر از 3سال 32هزار کلاس درس تحویل داده شده است؛ این حجم و میزان با توجه به همه مشکلاتی که وجود دارد، قابل توجه است.
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در کشور با اشاره به صنعتی‌سازی در ساخت مدارس می‌گوید: «با صنعتی‌سازی، بی‌شک کیفی‌سازی و ارزان‌سازی را هم تجربه خواهیم کرد، چون صنعتی‌سازی باعث می‌شود پروژه‌ها با سرعت بیشتری به اتمام برسند که این مسئله به‌معنای صرفه‌جویی در هزینه‌‎هاست.» به‌گفته «خان‌محمدی» صنعتی‌سازی از خراسان رضوی شروع شده است: «با صنعتی‌سازی 12کلاس، 3ماهه ساخته می‌شود، یا 150کلاس در کمتر از 5ماه ساخته شده است. اگر همه‌‌چیز مهیا باشد در عرض 3ماه یک مدرسه ساخته می‌شود، البته باید تأکید داشت که این مدارس از نظر استحکام، سیستم گرمایشی و استانداردسازی فوق‌العاده هستند.»
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در کشور خروج از فرآیند ساخت‌وساز سنتی مدارس به سمت مدرن‌سازی و صنعتی‌سازی بناها در درجه نخست به فرهنگ‌سازی و سپس به اعتبار نیاز دارد. بنابرنظر «خان‌محمدی» در این مسیر اگر همکاری بین دستگاه‌های مرتبط و مراکز علمی و دانشگاهی بیشتر شود سرعت اجرای این قبیل مدرسه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.

باید نیاز کشور در تخریب و مقاوم‌سازی تک‌رقمی شود
به‌گفته «خان‌محمدی» برای ساخت 64مدرسه سبز در کشور برنامه‌ریزی شده است، البته 280مدرسه هم صنعتی‌سازی شده‌اند: «برنامه‌هایی برای ساخت مدارس صنعتی‌ساز، سبک و سریع درنظر داریم که در این زمینه با مجموعه‌های مختلفی رایزنی کردیم و به نتایج خوبی هم رسیده‌ایم.» بنابرنظر رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در کشور31شهرستان داریم که سرانه فضای آموزشی‌شان کمتر از 3مترمربع است، البته استفاده از سازه‌های صنعتی طبق نقشه‌ها و استانداردهای مدنظر مدرسه‌سازی، می‌تواند به سرعت این خلأهای آموزشی را برطرف کند: «در این زمینه با مجموعه‌های مجری ساختمان‌های صنعتی‌ساز گفت‌وگو کردیم.
اعلام کردند درصورت تأمین اعتبار می‌توانند طی مدت کمتری مدارس را با معماری مدنظر سازمان نوسازی، تحویل دهند.» به‌گفته «خان‌محمدی» باید تلاش کنیم شاخص‌های مطلوب سازمان تعیین و تا پایان دولت محقق شود. تحول در مدرسه‌سازی با رویکرد صنعتی‌سازی اقدامی که لازم است در سال جدید شروع شود، با تلاش مضاعف و بالا بردن سرعت تکمیل پروژه‌ها، باید نیاز کشور در تخریب و مقاوم‌سازی تک‌رقمی شود.

170طرح و ایده برای مدارس آینده ارائه شده است
در دولت سیزدهم مرکز دانش‌پژوهان جوان احیا شد. به‌گفته رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در کشور بعد از دستور رئیس‌جمهوری این مسئله پیگیری شد. شهریور امسال ساختمانی پیشنهاد شد که اداره نوسازی آن را تجهیز کرده است. این ساختمان هم‌اکنون قابلیت برگزاری مسابقات بین‌المللی و المپیاد را دارد. این سالن طی 15روز نهایی شده است.
بنابرنظر «خان‌محمدی» نگاه وزارت آموزش و پرورش به آینده است، برای همین امسال دومین رویداد ملی مدارس آینده برگزار شد: «در این رویداد استادان، دانشجویان و دانش‌بنیان‌ها ایده‌ها و طرح‌هایشان را برای مدارس آینده ارائه دادند. این رویداد امسال در دانشگاه تهران برگزار شد و در نهایت 170طرح و ایده ارائه شده است که بی‌شک از برترین ایده‌ها و طرح‌ها تقدیر خواهد شد، البته با حمایت از ایده‌های برتر به مرحله اجرایی شدن خواهند رسید.»

در مدرسه‌سازی، نگاه‌مان به آینده است
به‌گفته رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس وقتی مدرسه‌ای می‌سازیم باید دست‌کم 50سال آینده را مدنظر داشته باشیم، بنابراین لازم است به نیازهای آموزشی نسل‌های بعدی نیز در ساخت مدرسه توجه شود که این نکته در مدرسه‌سازی‌ها تا‌کنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در دولت سیزدهم وزارت آموزش‌وپرورش نگاهی ویژه به این موضوع دارد و معتقدیم برای تحقق این هدف باید از فعالیت‌های محدود به چارچوب اداری فاصله بگیریم و به دانش، مراجعه کنیم.
بر همین اساس نیز رویدادی با عنوان «مدارس آینده» را با مشارکت بنیاد برکت برگزار کردیم تا ایده‌های واحدهای دانش‌بنیان برای به‌کارگیری فناوری‌های نوین در بخش‌های مختلف مدارس اعم از محتوایی و زیرساختی را گردآوری و بررسی کنیم: «با استفاده از فناوری‌های نوین در بخش‌های مختلف مدارس ازجمله ساختمان و همچنین در حوزه آموزش تحولات خوبی ایجاد کرد. این رویداد قرار است سالانه برگزار شود و طرح‌های برتر در ساخت مدارس به‌کار گرفته شوند تا به الگویی مناسب و مدرن از مدارس ایرانی-اسلامی برسیم.»