پرواز سیمرغهای فجر از آسمان سینما به موسیقی!
[شهروند] این روزها سیونهمین دوره جشنواره فیلم فجر آخرین روزهای برگزاری خود را میگذراند. جشنوارهای که پس از 10 روز پرتبوتاب جشنواره فیلم فجر؛ حالا حالوهوای موسیقی کشور را نیز «جشنوارهای» کرده و شوروحالی دیگر در فضای موسیقی جاری ساخته است. سیونهمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر که از ۲۳ تا ۲۸ بهمن امسال با حضور ۲هزار و ۱۰۹ هنرمند متشکل از ۸۲۲ هنرمند زن و هزار و ۲۸۷ هنرمند مرد در بخشهای رقابتی (جایزه باربد) و غیررقابتی همزمان در تهران و 14 استان دیگر برگزار شده و از فعالان عرصه موسیقی با جوایزی در زمینه ترانه، موسیقی و رسانه، سرود و دیگر جنبههای موسیقی تجلیل خواهد کرد؛ این روزها بعد از رقابت ۹۲ آلبوم در ۱۵ رشته مختلف و البته رقابت ۱۷۵ اثر در بخش تکآهنگ، رقابت ۶۷ اثر در بخش آهنگسازی، ۲۶ گروه در بخش اجرای صحنهای، ۱۷ اثر در بخش نماهنگ، 2522 ترانه در بخش جایزه ترانه در سالنهایی مانند تالار وحدت، تالار رودکی، فرهنگسرای ارسباران، فرهنگسرای بهمن، سالن کوشک باغ هنر، سالن میلاد نمایشگاه بینالمللی و سالن سوره حوزه هنری؛ به شب پایانی رسیده است. در کنار این بخشهای رقابتی البته در 6 روز جشنواره شاهد اجراهای ارکسترهای موسیقی ملی ایران و سمفونیک تهران، اجراهای ویژه بانوان، اجراهای ارکسترال، کلاسیک، ردیف دستگاهی، نواحی، هنرستانهای موسیقی، کودک و نوجوان، سرود، بینالملل و البته پاپ بودیم که حکایت از رونقی کمسابقه در این جشنواره داشت. بگذریم از اینکه بخش بزرگداشتها شامل بزرگداشت استادانی چون فضلالله توکل آهنگساز و نوازنده سنتور، درویش رضا منظمی آهنگساز و نوازنده کمانچه و ویولن و همایون رحیمیان نوازنده و رهبر ارکستر -که در آیین پایانی سیونهمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر برگزار خواهد شد- یکی دیگر از بخشهایی است که دوره جاری جشنواره را در قیاس با دورههای گذشته متمایز جلوه میدهد. این یعنی همانطور که رضا مهدوی، دبیر سیونهمین جشنواره موسیقی فجر میگوید جشنواره موسیقی آینه تمامنمای موسیقی فلات ایران است که تمامیت موسیقی این سرزمین را با تمام ویژگیها و زیرشاخههایش تثبیت کرده و از لحاظ مادی و معنوی میتواند موجب توسعه اقتصادی و فرهنگی جامعه شود.
رو به آسمان
جشنواره موسیقی تقریبا در تمام دورههای گذشته و بهخصوص در چند سال اخیر یک رویداد موسیقایی مناسبتی بوده که اگر شیوه برگزاری آن را باری به هر جهت ارزیابی کنیم، چندان هم راه به خطا نرفتهایم. جشنواره امسال اما خبر از نوعی خیز کیفی در جشنواره موسیقی میدهد، بهخصوص در دو بخش اجراهای ارکسترال و بخش موسیقی پاپ که با ارتقای کمی و کیفی آشکاری در این دو بخش مواجه بودیم.
طبق جدول اجراهای صحنهای سیونهمین دوره جشنواره بینالمللی موسیقی فجر -شامل ۸۱ اجرا در ۷۲ سانس با حضور گروههای بینالمللی از کشورهای هندوستان، بلژیک، عراق، ارمنستان، افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان و هلند در بخشهای ردیف دستگاهی، نواحی، کلاسیک، بینالملل، ارکسترال، پاپ، کودک و نوجوان، بانوان و سرود- ارتقای کمی و کیفی آشکاری در تمام بخشهای جشنواره بهخصوص در دو بخش اجراهای ارکسترال و بخش موسیقی پاپ مشاهده میشود. این ارتقا را بهویژه در مورد حضور خوانندههایی چون محمد معتمدی و علی زندوکیلی، اجراهای بانوان هنرمند و همچنین حضور خوانندگان خوشنام و پرطرفدار روز در بخش موسیقی پاپ بهخوبی میتوان دید که تغییراتی رو به جلو را در جشنواره امسال باعث شده و این موضوع را نوید میدهد که این روند در قالب افزایش حضور هنرمندان برجسته ادامه یافته و بهتدریج در سالهای آتی به همکاری دیگر هنرمندان شاخص در فستیوال بزرگ فجر منتهی شود.
ستارههای جشنواره
با این حال، برخلاف آنچه تصور میشد؛ جدیترین و پررونقترین بخش جشنواره امسال، بخش پاپ بود که براساس رویکرد برگزارکنندگان جشنواره درخصوص توسعه عدالت فرهنگی، در دو سالن فرهنگسرای بهمن و سالن میلاد نمایشگاه بینالمللی با حضور شماری از بهترین و شناختهشدهترین خوانندگان موسیقی پاپ ایران مخاطبان را به ضیافت جشنواره دعوت کرد. بخشی چنان متنوع و باکیفیت که به قول دبیر جشنواره چنان قدوقامتی دارد که میتواند نگاه عدهای از افراد را که با موسیقی به هر شکل زاویه دارند، تغییر داده و حتی در عرصه بینالملل هم قد علم کند.
بخش پاپ سیونهمین جشنواره موسیقی فجر که با حضور خوانندگانی چون علیرضا طلیسچی، آرون افشار، مسعود صادقلو، معین زندی، مهدی احمدوند، آرش و مسیح، آرمین، سهراب پاکزاد، اشوان، محسن یگانه، حامد محضرنیا، ناصر زینلی، حمید هیراد، حامیم، گروه ماکان، راغب، عاصف آریا، امیر عظیمی و علی یاسینی مخاطبان پرشماری را به سالنهای جشنواره کشاند (بهویژه با توجه به اینکه بلیت اجراها از 95هزارتومان شروع میشد تا دسترسی تمامی اقشار جامعه برای بهرهمندی از این کنسرتها فراهم شود)، به گفته کارشناسان، تجربهای چنان کامل بود که بعید نیست باعث شود این بخش از کلیت جشنواره منفک شده و در سالهای آتی در قالب یک جشنواره مجزا برگزار شود. اتفاقی که اگر روی دهد و شاهد استقلال جشنواره موسیقی پاپ شویم، ثمرات بسیاری به همراه خواهد داشت که از جمله آن میتوان به رقابتیتر شدن بخشهای مختلف موسیقی پاپ و پروارتر و پربارتر شدن اقتصاد این شاخه از موسیقی اشاره کرد.
اولین هنرمند و کارشناسی که خبر از احتمال استقلال جشنواره موسیقی پاپ در سال آینده داد، رضا مهدوی آهنگساز، نوازنده، مدرس و دبیر سیونهمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر است که میگوید سال آینده احتمالا شاخه پاپ بهصورت جشنوارهای مستقل برگزار خواهد شد. خبر مهم و خوشایندی که جشنواره موسیقی را به استانداردهای جهانی نزدیکتر کرده و کیفیت این جشنواره را محکی جدی خواهد زد.
اما واقعا چرا استقلال موسیقی پاپ تا این حد اهمیت دارد؟
به عقیده دبیر جشنواره، موسیقی پاپ سالهای سال بهعنوان یک بخش غیررقابتی در حاشیه جشنواره موسیقی فجر حضور داشته و به همین دلیل قادر به استفاده بهینه از ویترین جشنواره فجر نبوده. جشنواره مستقل پاپ اما بهواسطه رقابتی که بین فعالان این حوزه موجب میشود، زمینه خوبی برای رشد و ارتقای خوانندگان، نوازندگان، ترانهسرایان و حتی کمپانیهای این حوزه به وجود خواهد آورد. در واقع موسیقی پاپ به دلیل تنوع نگاهها و سلایق خوانندگان این حوزه میتواند نوید یک جشنواره پربار، پررونق و حرفهای را بدهد.