مسیر رکود تا رکورد در یک چشم بههم زدن!
[ شهروند] هنوز دو سال از آن روزهایی نگذشته که سینمای ایران در آستانه ورشکستگی قرار گرفته بود: کرونا سالنهای سینما را به تعطیلی کشانده بود و فیلمهایی هم که در معدود روزهای ماه -که دولت اجازه باز شدن سالنهای سینما را صادر میکرد- روی پرده میآمدند، با فروشهای نازل و ناچیزی در حد چند 10میلیون تومان از پرده پایین کشیده میشدند. این امر باعث شده بود سازمان سینمایی تسهیلاتی عجیبوغریب برای فیلمهای اکران اعلام کند. با این حال، حتی این تسهیلات هم کارگر نبود و زنگهای خطر برای سینمای ایران بهصدا درآمده بود.
اما در اندک زمانی همهچیز تغییر کرد که البته نقش سیاستهای سازمان سینمایی را که خود از بدنه سینما وارد دولت شده بود، در این تغییر نمیتوان نادیده گرفت. تغییری چنان محسوس و ملموس که حالا کمتر از دو سال بعد از آن روزها همهروزه شاهد یک دستاورد و رکورد جدید هستیم: از شکستن رکورد پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران توسط فیلم «فسیل» تا عبور مجموع فروش سینمای ایران از مرز هزار میلیارد تومان و حالا هم رکوردی که فیلم «هتل» به نام خود به ثبت رسانده و رویداد دورانساز دیگری را موجب شده است.
یک رکوردشکنی جدید
بعد از حدود 10 ماه رکوردشکنی بیوقفه و فروشهای بالا -که سینمای ایران را حداقل در گیشهها به شرایط پیش از کرونا بازگرداند- روز گذشته رسانههای سینمایی خبر از جدیدترین رکوردشکنی سینمای ایران با فیلم «هتل» دادند و نوشتند که این فیلم که از نظر فروش خود را به یکقدمی فیلم «فسیل» رسانده، از نظر تعداد مخاطبان سومین فیلم پرمخاطب تاریخ سینما شده است.در این گزارش آمده بود: فیلم سینمایی «هتل» رتبه سوم پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینما را به نام خود کرد. بر اساس گزارشهای منتشر شده، با ادامه استقبال مخاطبان از کمدی «هتل» به کارگردانی مسعود اطیابی، این فیلم در کمتر از پنج ماه اکران توانست با جذب ۵میلیون و ۹۶۰هزار مخاطب و فروش ۲۶۱میلیارد تومان، با گذر از فیلم پرمخاطب دهه شصتی «کانی مانگا» در جذب مخاطب، رتبه سوم جدول پرمخاطبترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب را از آن خود کند و به یک قدمی فیلم «فسیل» برسد.
این البته تنها یا اولین رکوردشکنی فیلم «هتل» نبوده و این فیلم سینمایی پس از ثبت رکوردهای مختلف در کمترین بازه زمانی اکران، اکنون در آستانه شکستن رکورد ۶میلیون مخاطب قرار دارد که البته با توجه به تداوم اکران آن، حتی از این شانس هم برخوردار است که با عبور از فیلم «فسیل»، به کسب عنوان پرفروشترین فیلم امسال نیز فکر کند.
مسیر رکوردشکنی
سینمای ایران البته از ابتدای سال تاکنون رکوردهای متعددی را به ثبت رسانده است. اولین اتفاق از این نوع زمانی روی داد که رسانههای سینمایی خبر از رسیدن فیلم «فسیل» به صدر جدول فروش سینمای ایران و عبور از فیلم «انفرادی» دادند که تا آن موقع 77میلیارد تومان فروخته بود. «فسیل» که حالا از مرز فروش 320میلیارد تومان نیز عبور کرده، این رکوردشکنی را در همان ماههای آغازین اکران خود انجام داد تا ادامه اکران این فیلم تبدیل به فستیوالی از رکوردشکنیهای مختلف، از رکورد جذب بیشترین تعداد مخاطب در یک روز تا پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران و پرمخاطبترین فیلم کمدی و پرمخاطبترین کمدی بعد از انقلاب و پرمخاطبترین فیلم 40 سال اخیر و بعد از آن هم پربینندهترین فیلم تمام تاریخ سینمای ایران شود.
سینمای هزار میلیارد تومانی
رکورد بعدی سینمای ایران در سالجاری زمانی رقم خورد که رسانههای سینمایی در هفته آخر دیماه خبر از عبور سینمای ایران از مرز فروش هزار میلیارد تومان دادند. فروشی بیسابقه که پیشبینی میشد در اواخر اسفندماه امسال به دست خواهد آمد، اما سینمای ایران در ادامه روند رو به رشد خود دو ماه زودتر از پیشبینیهای انجامشده توانست به این میزان فروش دست یابد که به این معنی است که گیشه سینمای ایران در سال ۱۴۰۲ بعد از دو سال رکود و تعطیلی -به دلیل شیوع ویروس کرونا و بعد از آن هم حواشی سیاسی و اجتماعی سال گذشته- توانسته جان تازهای به سینمای ایران بدهد.
بار سنگین خنده
با اینکه آمار فروش هزار میلیارد تومانی سینمای ایران در 10 ماه سال با هر متر و معیاری نویدبخش و امیدآفرین بود (و حالا هم البته این آمار از هزار و صد میلیارد تومان هم عبور کرده)، اما کتمان نمیتوان کرد که این دستاورد تنها روی دوش تعدادی فیلم کمدی حاصل آمده که اگر این چند فیلم نبودند، سینما هنوز در مرز ورشکستگی میبود.
مروری گذرا بر آمار فروش فیلمهایی که امسال روی پرده آمدهاند، حکایت از این میکند که فیلمهای کمدی در صدر جدول فروش قرار دارند و همچنان در جذب مخاطب موفقتر از فیلمهای دیگر عمل میکنند، یعنی فروش رکوردشکن سینمای ایران تا حد زیادی مدیون و مرهون کمدیهای روی پرده است؛ از فیلم سینمایی «هتل» که آمارهایش را با هم مرور کردیم تا فیلمهای دیگری چون «ویلای ساحلی»، «ورود و خروج ممنوع» و «فسیل» که ماههاست روی پردهاند و در این مدت نهتنها بالاترین فروشها را داشتهاند، بلکه آمار فروش هفتههای اخیر نشان میدهد که هنوز و همچنان برای مخاطبانی که دشواری حضور پای گیشههای سینماها را به جان میخرند، تماشایشان جذاب است. «فسیل» در این مدت 320میلیارد تومان فروخته، فروش «هتل» حدود 261میلیارد بوده، «شهر هرت» به حدود 78میلیارد فروش دست یافته و فروش «ویلای ساحلی» نیز حدود 57میلیارد تومان بوده که این آمار حکایت از این میکند که از مجموع فروش هزار و صد میلیارد تومانی سینمای ایران در سالجاری بیش از 720میلیارد تومان آن متعلق به این چهار فیلم کمدی بوده است. نکته جالب این است که در ردههای بعدی هم فیلمهایی مانند «هاوایی»، «ورود و خروج ممنوع»، «آهنگ دونفره»، «گیجگاه»، «جوجهتیغی» و «عروس خیابان فرشته» قرار دارند که کمدی هستند و از این واقعیت حکایت میکنند که از مجموع فروش هزاروصد میلیاردی سینمای ایران بیش از 850میلیارد تومان متعلق به فیلمهای کمدی است.
منشور رکورد
جدول پرفروشترین فیلمهای سینمای ایران البته از مناظر و جنبههای گوناگون قابل بررسی است. این جدول که شامل فهرست فیلمهایی است که توانستهاند رکوردهای فروش در گیشه را کسب کنند، با نگاههای مختلف به نتایجی متفاوت میتوانند دست یابند. به عنوان مثال در حال حاضر در جدول پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران «فسیل» به کارگردانی کریم امینی با فروش 320میلیارد تومانی، پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران است و بالاتر از فیلمهایی چون «هتل»، «انفرادی»، «شهر هرت» و «هاوایی» قرار گرفته که به شکل عجیبی همه در یکی دو سال اخیر اکران شدهاند که البته با توجه به میزان تورم در اقتصاد ایران تا حدودی طبیعی است.
«فسیل» البته در جدول پرفروشترین فیلمهای سینمای ایران با در نظر گرفتن میزان تورم نیز صدرنشین است. البته با این تفاوت که این جدول دیگر دربست در اختیار فیلمهای امسال با بلیتهای 60هزار تومانی نیست و بعد از «هتل» که با فروش 261میلیارد تومان در رتبه دوم قرار گرفته، فیلمهای «اخراجیهای 2»، «افعی» و «آدمبرفی» قرار گرفتهاند که فروششان معادل 229میلیارد، 194میلیارد و 192میلیارد تومان امروز بوده است.
در جدول پربینندهترین فیلم تاریخ سینمای ایران، اما، «فسیل» با بیش از ۷،۳میلیون بیننده در رده سوم پربینندهترین فیلمها قرار دارد. در این جدول «عقابها» ساخته ساموئل خاچیکیان با ۱۰،۲میلیون تماشاچی در صدر نشسته و «کانیمانگا» نیز با 7میلیون و 500هزار نفر در جایگاه دوم قرار دارد.
رکوردهای فرعی
در سینمای ایران البته رکوردهای فرعی پرتعدادی نیز ثبت شده است که برخی از نمونههای جدید آن را با هم مرور میکنیم. به عنوان مثال فیلم «هتل» با ۴،۲میلیارد تومان فروش در فاصله پنجم تا هشتم مهرماه ۱۴۰۲رکورد بیشترین فروش سهروز نخست را به نام خودش به ثبت رسانده است. این فیلم همچنین با ۴،۹میلیارد تومان فروش در روز چهارشنبه ۱۸ آبان رکورد بیشترین فروش روزانه را نیز در اختیار دارد. رکورد بیشترین فروش هفتگی، اما، در اختیار فیلم «فسیل» است که با ۲۲،۶میلیارد تومان در هفته اول اردیبهشت سالجاری این رکورد را به نام خود به ثبت رسانده است. رکورد بیشترین فروش ماهانه نیز متعلق به فیلم «هتل» است که در فاصله آبان تا آذر سالجاری ۸۳،۸میلیارد تومان فروخته است. در این میان رکورد سریعترین زمان رسیدن به فروش ۱۰۰میلیارد تومانی نیز متعلق به فیلم «هتل» است که بعد از گذشت ۴۴روز از اکران مرز فروش صد میلیارد تومان را پشتسر گذاشت.

