سناریوی خروج بورس از رکود 4 ساله


گروه اقتصاد کلان: آینده بورس در دولت چهاردهم به کدام سو می رود؟ آیا رکود چهار ساله بورس سرانجام در دولت جدید خواهد شکست؟ به گزارش «تجارت»، با توجه به شعارهایی که در انتخابات از سوی مسعود پزشکیان و تیم اقتصادی او مطرح شد که از جمله آن می توان به اعتقاد نداشتن به قیمت گذاری دستوری و اینکه بازار سرمایه را باید به خودش سپرد و در بازار مداخله نکرد، همگی می تواند برای این بازار مولد راهگشا باشد. به اعتقاد کارشناسان در حال حاضر فرصت خوبی برای سرمایه گذاری است، چهار سال اخیر یکی از طولانی ترین دوره های رکود در بورس ایران بوده است و امروز حدود چهار سال است که وضعیت شاخص کل تغییر معناداری نکرده است. از این رو اما اتفاقی که در روز شنبه افتاد این بود که پول ها به سمت صندوق های اهرمی رفت و خیلی سریع یک گپی بین NAB شان ایجاد شد. به اعتقاد کارشناسان در کوتاه مدت خرید سهم های منفرد بهتر از صندوق های اهرمی است و پولی که در دست صندوق ها است چند هزار میلیارد است و می تواند برای خرید روزهای آینده تاثیر بگذارد. در حال حاضر کف بازار بسته است منتها باید روی تک سهم ها کار کرد، به خصوص سهم هایی که مجامع داشته اند، تقسیم سودهای خوبی کرده اند و تجدید ارزیابی های جذابی داشته اند. طبیعتا این سهم بیشتر با استقبال روبرو می شوند. از سوی دیگر رفتار سهامداران نشان می‌دهد که به‌ سرعت از هیجانات انتخابات عبور کرده‌اند و به موضوعات عمقی بازار سهام توجه می‌کنند. با این توصیف، سرنوشت بازار در روزهای آینده چگونه رقم می‌خورد؟ در پایان معاملات روز دوشنبه، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با افت 0.23 درصدی معادل پنج هزار و 134 واحد، در سطح دو میلیون و 221 هزار و 309 قرار گرفت. افت ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن، به‌‌‌عنوان نشان ‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌ های کوچک و متوسط، عملکردی خلاف جهت به ثبت رساند. شاخص هم ‌وزن با رشد اندک 0.11 درصدی (معادل 804 واحد) در پله 710 هزار واحدی باقی ماند. تابلو بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق تقدم، ص.سهامی) را در روز دوشنبه، پنج هزار و 185 میلیارد تومان نشان می‌داد. تابلو بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات روز دوشنبه را 9.9 میلیارد برگه سهم نشان می‌دهد. همچنین بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از خروج سرمایه آنها از بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان معاملات روز دوشنبه بورس از خروج 452 میلیارد تومانی پول حقیقی از سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی خبر می‌دهد. پس از مشخص شدن رئیس دولت چهاردهم، بازار سهام هفته را با هیجان مثبت شروع کرد. پس از گذشت دو روز اما به نظر می‌رسد هیجان اولیه فروکش کرده و بازار با مطالبات جدی مواجه است. کارشناسان انتظار داشتند هیجان انتخاب رئیس‌جمهوری جدید بیشتر از این در بازار دوام داشته باشد. مسائلی از قبیل نرخ خوراک، برق صنایع، بهره مالکانه، عوارض صادرات و بورس کالا دغدغه‌های عمقی سهامداران به شمار می‌روند و پس از فروکش این هیجان، نقش پررنگ‌تری در جهت‌ دادن به بازار ایفا خواهند کرد. دیدگاه کلی کارشناسان نگاهی خوش‌ بینانه نسبت به تصمیمات دولت چهاردهم است. باید در نظر داشت، در ذهن اهالی تالار شیشه‌ ای دو تجربه شدیداً منفی در گذشته ‌ای نه‌چندان دور در سال‌های 1402 و 1399 ثبت شده است. به همین خاطر، ترس و اضطراب در آغاز روند‌های صعودی تقریباً طبیعی است. در میان مردم، اعتماد به بازار سرمایه مانند سال‌های گذشته نیست و در حال حاضر، ابتدا دولت باید برادری خود را ثابت کند تا اعتماد ازدست‌رفته سهامدار جلب شود. با وجود این، چشم‌انداز ترسیمی برای بازار سرمایه مثبت است و با توجه به برنامه‌های اولیه دولت چهاردهم که از سوی علی طیب‌نیا، مشاور اقتصادی مسعود پزشکیان، اعلام شده است، می‌توان به ثبات بازار، پیش‌بینی‌پذیر شدن و در نهایت رفتار صعودی آن امیدوار بود.
در راستای پیش بینی بورس تا انتهای هفته می‌توان از اهالی بازار سرمایه انتظار داشت رفتاری شبیه به رفتار معاملات روز دوشنبه نشان دهند. اما اگر شرایط بورس آنچنان‌ که اهالی آن می‌خواهند مطلوب بماند، می‌توان روند متعادل و مثبتی را برای بازار سرمایه درنظر گرفت، همچنین ارزش معاملات دلاری بازار نیز در اوایل هفته پس از مدت‌‌‌‌‌‌ها از 100 میلیون دلار عبور کرده‌ است. اما ابراهیم سماوی کارشناس بازار سرمایه می گوید: در دولت قبل به‌رغم وعده‌های گوناگونی که برای بهبود اوضاع بازار سرمایه داده شد اما به بورس به چشم بازار اقماری نگاه می‌شد. با سیاست‌های انقباضی که در ماه‌های اخیر اتخاذ شد ریزش‌های بسیار شدید و وضعیت رکودی تجربه شد و طی این سال‌ها نسبت به بازارهای رقیب و تورم بسیار جا ماند و با تصمیمات خلق‌الساعه، عملا کم‌لطفی‌های بسیاری به بازار سرمایه شد. او افزود: رویکرد دولت جدید بر اساس مصاحبه‌ها و گفت‌وگوها و مناظره‌ها، تنش‌زدایی از روابط بین‌المللی است و حتی اخیرا هم اکونومیست در گزارشی بر رویکرد تنش‌زدایی رئیس‌جمهور جدید ایران تاکید کرد. در کنار آن حذف قیمت‌گذاری دستوری و تک‌نرخی‌کردن دلار به‌جز کالاهای اساسی که به آنها یارانه پرداخت می‌شود از برنامه‌ها بوده و تیم اقتصادی هم جزو چهره‌های شناخته‌شده و خوش‌نام بورس و اقتصاد بودند. این موضوعات موجب شکل‌گیری خوش‌بینی نسبت به آینده بازار سرمایه شد و اثر آن شنبه با نهایی‌شدن نتایج انتخابات مشاهده شد. هنوز به‌صورت رسمی ریسک‌های سیستماتیک از سر بازار سرمایه‌ برداشته نشده‌ و شرایط و متغیرهای بنیادی اعم از نرخ بهره، قیمت‌گذاری دستوری، وضعیت فعلی صنایع و... تغییر خاصی نکرده و تا کابینه جدید مخصوصا در بخش اقتصاد معرفی و تایید نشود، نمی‌توان منتظر آغاز و شکل‌گیری روند مثبت بود. تغییرات و رشد دو روز اخیر شاخص به دلیل خوش‌بینی به سیاست‌های جدید بود و قدم‌به‌قدم با تحقق وعده‌ها بازار سرمایه ارزنده‌تر خواهد شد و حجم نقدینگی گسیل می‌‌شود. همچنین نیما میرزایی دیگر کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: با مشخص‌شدن نتیجه انتخابات و انتخاب پزشکیان، بورس با موج قوی از خوش‌بینی در هفته‌جاری کار را شروع کرد که البته بعد از تخلیه دور اول هیجانات، جبهه خریداران در ادامه هفته تضعیف شد. به‌نظر می‌رسد با بکارگیری افرادی که معتقد به اصول سرمایه‌ گذاری بخش خصوصی، بهره‌وری و سوددهی صنایع و طبیعتا افزایش سودآوری در شرکت‌های مختلف بورسی مخصوصا نسبت به سال‌های گذشته هستند، بازار از وضعیت رکودی سال‌های گذشته خارج و وارد مسیر صعودی بلندمدت شود. او افزود: رشد ابتدای هفته‌جاری گام اول از چرخه حرکتی شاخص بود و انتظار می‌رود در عین آرام‌گرفتن هیجانات اولیه روندهای صعودی و گام‌های مثبت ادامه داشته باشد. این موضوع با معرفی کابینه جدید و بعد از آن اعلام نظر تیم اقتصادی دولت تقویت و تثبیت خواهد شد.