گروه اقتصادی: 8سال پیش در یک چنین روزهایی(30دی و 1بهمن)، فاجعه تلخ آتش سوزی در ساختمان پلاسکو به وقوع پیوست؛ رخدادی که توجه افکار عمومی ایرانیان را به خود معطوف داشت و احساسات آنها را جریحه دار ساخت. نهایتا نیز پرونده ای ذیل عنوان بازسازی و ایمن سازی ساختمان ها و بافت های فسوده در شهرهای مختلف کشور باز و قرار شد که شهرداری و سازمان آتش نشانی همراه با وزارت راه و شهرسازی ضمن شناسایی ساختمان های نا ایمن نقشه راهی نیز برای مقاوم سازی ساختمان های کشور تهیه کند. امسال حادثه آتش سوزی لس آنجلس آمریکا، یک بار دیگر پرونده آتش سوزی پلاسکو را پیش روی افکار عمومی ایرانیان باز کرد؛ برخی با نظیرسازی حادثه پلاسکو با آتش سوزی لس آنجلس تلاش می کردند، نشانه های مشترکی از هر دو رخداد استخراج کنند.
با گذشت بیش از 8سال از حادثه پلاسکو اما همچنان بسیاری از ابهامات در خصوص ساختمان های فرسوده در ایران باقی است که پاسخی به آن داده نشده است. بر اساس جز ض بند ۵ ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران کشور، ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم و بلندمرتبه با کاربری‌های مختلف در برابر حریق، زلزله، فرونشست و فروریزش زمین از وظایف مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است. این قانون در سال ۱۳۹۸(3سال پس از حادثه اتش سوزی پلاسکو) تصویب شده است. نقشه راه قانونی بعدی ساختمان ها در برابر آتش سوزی مبحث سوم مقررات ملی ساختمان است. بر اساس مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان« از آنجا که در هر ساختمان باید کلیه پیش‌بینی‌ها و تمهیدات لازم جهت ایمنی ساکنان و متصرفان در برابر حریق فراهم شود، ضروری است طراحی و اجرای ساختمان‌ها به نحوی صورت گیرد که با توجه به کاربری، ابعاد و تعداد طبقات، به مدت مناسبی در برابر حریق مقاومت کند.» با گذشت بیش از 8 سال از آتش سوزی پلاسکو و 5سال پس از تصویب این قانون هنوز اقدامات عملیاتی برای ایمن سازی ساختمان ها در کلانشهرهای کشورمان صورت نگرفته است. تجارت برای بررسی ابعاد و وزازای گوناگون این پرونده مهم در جریان گفتگو با تحلیلگران حوزه مسکن و متولیان مدیریت شهری، مدیران وزارت راه و شهرسازی تلاش کرده پاسخی برای این پرسش بیابد که با گذشت 8سال پس از رخداد تلخ آتش سوزی در پلاسکو آیا گامی رو به جلو برای ایمن سازی بیشتر ساختمان های کشور در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی مانند آتش سوزی، سیل، زلزله و...برداشته شده یا نه؟

اجرای مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ضروری است
مجید گودرزی تحلیلگر حوزه مسکن در گفتگو با تجارت در پاسخ به این پرسش که ساختمان های کشور تا چه اندازه در برابر حوادثی چون آتش سوزیو...ایمن هستند؟ می گوید:«حادثه اخیر آتش سوزی در لس آنجلس آمریکا نشان داد  که شهرها و کلانشهرها تا چه اندازه در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی  بی دفاع هستند. کافی است یک وزش باد در شرایط خحاص، شهری در حد و اندازه لس آنجلس را نابود کند. وقتی شهری در حد و انداه لس آنجلس اینگونه در برابر آتش سوزی بی دفاع  می شود، تکلیف شهرهای ایران که امکاناتی به مراتب پایین تر و تجهیزاتی اندک دارند، روشن است. برای مقابله با این پدیده ها در نخستین گام باید ایمنی ساختمان های کشورمان را ارتقا دهیم.» گودرزی یادآور می شود:« متاسفانه با گذشته 8سال از رخداد تلخ پلاسکو  هنوز نمی توان گفت که گام های عملیاتی قابل قبولی برای جلوگیری از وقوع این نوع حوادث اندیشیده نشده است. تنها در تهران 350هزار  واحد بافت فرسوده وجود دارد که این واحدها، نیازمند بازسازی، ایمنی سازی و بهبود دارند. از سوی دیگر مسکن ها و ساختمان های تهیه شده در کشورمان نیازمند استفاده از ابزارهای نوین برقی و الکترونیکی هستند. همچنین باید نقشه های مهندسی ساختمان ها و مجتمع ها به گونه ای تنظیم و ترسیم شود که در آن همه جوانب مرتبط با ایمن سازی ساختمان ها در برابر آتش سوزی، زلزله و...دیده شده باشد.»
این تحلیلگر بازار مسکن تاکید می کند:«موضوع احیای بافت های فرسوده یک ضرورت چند وجهی است که بحران مسکن و پرونده ایمن سازی واحدهای مسکونی ذیل آن قرار می گیرد. اگر خدای ناکرده یک آتش سوزی در بطن بافت های فرسوده تهران و سایر کلانشهرها رخ دهد، این آتش سوزی به سرعت گسترش پیدا کرده و ممکن است کلیت یک منطقه یا شهر را در بر بگیرد. این موضوع به خصوص در شرایطی که کشور دچار دگرگونی هوا شده و آب و هوای اغلب شهرها، سرد و خشک شده است، اهمیت مضاعفی پیدا می کند.» به دلایل مختلف از جمله هزینه های بالا بسیاری از مالکان این نوع ساختمان ها در برابر ایمن سازی و احیای بافت های فرسوده مقاومت می کنند. این مالکین با پرداخت های غیر متعارف سعی می کنند، نام اسختمان خود را از لیست ساختمان های غیر ایمن خارج سازند یا تاییدیه های برخی نهادهای مسئول در شهرداری و شورا را بگیرند!  معتقدم این موضوع از جمله ضرورت هایی است که نباید هیچگونه کوتاهی در مورد آن صورت گیرد.» گودرزی درباره محتوای مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ها می گوید:« بر اساس این قاعده قانوین، طراحی و اجرای واحدهای مسکونی و ساختمان ها  باید به نحوی باشد که در صورت وقوع حریق افراد بتوانند خود را از طریق مسیرهای امن و مشخص شده به محل ایمنی در داخل یا خارج از ساختمان برسانند. همچنین راه‌های ارتباطی و فضاهای پنهان نظیر شفت‌ها، محل عبور کابل‌ها و لوله‌ها، فضاهای مجوف بین دیوارها و نماهای خارجی ساختمان و غیره به نحوی طراحی و اجرا شوند که از گسترش حریق از طریق در داخل آنها جلوگیری به عمل آید. از سوی دیگر، دیوارهای خارجی ساختمان، متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان در برابر گسترش حریق به خارج از آن مقاومت نمایند. نهاتیتا نیز کلیه تمهیدات لازم جهت دسترسی نیروهای آتشنشانی به محل حریق در ساختمان در نظر گرفته شود و راه رسیدن خودروها، وسایل آتش‌نشانی به مجاورت ساختمان وجود داشته باشد. با یک بررسی ساده شما وم مخاطبان متوجه می شوند چه تعداد ساختمان و واحد مسکونی در کشور از چنین مقرراتی پیروی کرده اند.».

سایه روشن ساختمان های نا ایمن در تهران