شروع دوباره بازی مرد دیوانه؟
گروه سیاسی: پیرترین رئیسجمهور تاریخ آمریکا دیروز دوشنبه (اول بهمن) با میراثی تاریک و پر از شکست با کاخ سفید خداحافظی کرد. بازگشت ترامپ به قدرت در شرایطی است که بسیاری از مفسران و دموکراتها شکست در انتخابات را نتیجه عملکرد منفی و ضعف باید 82 ساله در 4 سال گذشته میدانند. ریاست بایدن بر مهمترین منصب سیاسی جهان مملوء از ضعف در مدیریت مناسب امور داخلی و حمایت از جنگ و نسلکشی در سیاست خارجی بود.
به گزارش «تجارت»، جو بایدن که روزگاری به عنوان یک سیاستمدار با نفوذ و جریانساز در مجلس سنا ناخته میشد، وقتی سال گذشته میلادی بر انتخابات ریاست جمهوری اعلام نامزدی کرد، بسیاری از آمریکاییها نسبت به تواناییهای جسمی و ذهنی او ابراز تردید کردند. این تردیدها به ویژه پس از عملکرد ضعیف وی در مناظره ماه ژوئن سال ۲۰۲۴ (خرداد ۱۴۰۳) میلادی مقابل دونالد ترامپ شدت یافت. پس از آن بود که اکثر آمریکاییها فکر می کردند که او اساسا نباید در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ شرکت کند. بایدن در نهایت در ماه ژوئیه (تیر ماه) تصمیم به کناره گیری از نامزدی انتخابات گرفت، اقدامی که از دیدگاه بسیاری از حامیان حزب دمورات دیر تلقی شد. به گونهای که امروز، بیش از نیمی از دموکراتها فکر میکنند که اگر بایدن زودتر تصمیم به کناره گیری می گرفت، کامالا هریس معاون وی در انتخابات ریاستجمهوری پیروز میشد.
پایینترین سطح محبوبیت
چهار سال پیش، اکثر آمریکاییها نسبت به ریاست جمهوری بایدن «خوشبین» بودند و ارزیابیها از او مثبت بود. سپس محبوبیت کلی او تا حدی به دلیل اقداماتش در کنترل همهگیری کووید افزایش یافت، اما عمر آن چندان دوامی نداشت. پس از خروج پر هرج و مرج ایالات متحده از افغانستان در آن تابستان، میزان محبوبیت بایدن کاهش یافت و در بحبوحه نگرانیهای عمومی در مورد تورم، حتی بیشتر از این کاهش یافت و هرگز بهبود پیدا نکرد. «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا با رتبهبندی بسیار منفیتر از زمانی که شروع به کار کرده بود و حتی با رتبهبندی پایینتر از آنچه که در طول فعالیتش در کاخ سفید دریافت کرده است، سمت خود را ترک خواهد کرد. بنا بر گزارش شبکه سیبیاس نیوز، وقتی آمریکاییها به گذشته و دوران ریاستجمهوری بایدن نگاه میکنند، تنها ۳۷ درصد از آنها کار او را در چهار سال گذشته تایید میکنند و ۶۳ درصد نارضایتی خودشان را ابراز کردند. این دقیقا کمتر از هر عددی است که او در دوران ریاست جمهوری خود دریافت کرده بود.
امروز، میزان محبوبیت جو بایدن کمتر از میزان محبوبیت ترامپ در زمان ترک قدرت در سال ۲۰۲۱ است. این میزان از سایر روسای جمهور دموکرات اخیر که هر یک پس از ۲ دوره ریاست جمهوری را ترک کردند، بسیار کمتر است. این میزان محبوبیت پایین به مدیریت او در مورد مسائل خاص نیز برمیگردد. بایدن در بیشتر دوره ریاست جمهوری خود به دلیل نحوه رسیدگی به مسائل کلیدی، مانند اقتصاد و تورم که نگرانی اصلی آمریکاییهاست، نمره منفی دریافت کرد.
بدهی 36 میلیارد دلاری دولت بایدن
دولت جدید آمریکا در حالی به زودی آغاز به کار خواهد کرد که میزان بدهی ملی این کشور به سطح جدیدی افزایش یافت. دادههای وزارت خزانه داری آمریکا نشان میدهد که در اواسط ژانویه میزان بدهی ملی این کشور به ۳۶.۱۷۴ تریلیون دلار رسیده است. میزان بدهی آمریکا در سال ۲۰۲۴، هفت درصد یا ۲.۴ تریلیون دلار افزایش یافت. بر اساس آمار بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، سهم آمریکا از اقتصاد جهانی برای اولین بار در دوران بایدن به زیر ۱۵ درصد رسید و در پایان دوره او کمترین میزان در تاریخ مدرن این کشور یعنی ۱۴.۷۶ درصد شد. بدهی ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری جو بایدن از ۲۸ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۱ به رکورد فعلی بیش از ۳۶ تریلیون دلار رسیده است. این میزان بدهی ملی، یکی از دلایل اصلی کسری بودجه مزمن آمریکا اعلام شده است.
میراث تاریک بایدن در حوزه سیاست خارجی
بایدن در حوزه سیاست خارجی نیز کارنامه بسیار تاریکی از خود بر جای گذاشت. در نخستین گام شاهد اجرای فاجعهبار خروج از افغانستان از سوی دولت باید بودیم. اساسا تحسین برانگیزترین تصمیم جو بایدن در حوزه سیاست خارجی آلوده به مشکلات شد. در حالی که این خروج تماما مملو از آشوب به اجرا در آمد، دولت بایدن هیچ اقدام معقولی برای آنکه از بسیاری از افغانهای آسیبپذیر که با پذیرش ریسک شخصی زیاد با ایالات متحده همکاری کردند اتخاذ نکرد. در نهایت دولت بایدن به جای انجام کار درست و کمک به افغانهایی که چند دهه اشغالگری را تجربه کردند این کشور فقیر و جنگ زده را با تحریمهای سخت مجازات کرد.»
در سطحی دیکر، پایگاه «اماسانبیسی» در ادامه این تحلیل نوشته است: «بایدن در زمان تبلیغات انتخاباتی وعده پیوستن مجدد به توافق هستهای با ایران که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما امضا شد و ترامپ آمریکا را از آن خارج ساخت را داد. بایدن میتوانست به محض ورود به قدرت همانطور که بسیاری از فعالان حامی کنترل تسلیحات و ۱۵۰ قانونگذار دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا مطالبه داشتند با صدر یک دستور اجرایی دوباره آمریکا را به توافق هستهای با ایران ملحق کند. بایدن اما در عوض استراتژی فشار حداکثری ترامپ علیه ایران را حفظ کرد و وقت خود را برای مذاکره بر سر توافقی جدید و تهاجمیتر در راستای ارضای مطالبات بسیار گزافتر اسرائیل و عربستان سعودی تلف کرد.»
زیشان علیم، تحلیلگر اماسانبیسی در ارزیابی از سیاست جو بایدن در قبال جنگ اوکراین نوشته است: «بعد از آنکه روسیه به اوکراین حمله کرد سیاست بایدن در کمکرسانی به اوکراین توانست به اوکراین کمک کند که بخش عمده خاک خود را حفظ کند که دستاورد مطلوبی بود. اما خیلی وقت است مشخص شده که اوکراین نخواهد توانست روسیه را به طور کامل از خاک خود بیرون کند یعنی نمیتواند هدفی را که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین عمدتا در طول این جنگ بر آن پافشاری کرده را محقق کند. مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در دسامبر ۲۰۲۲ پیشبینی کرد خارج کردن روسیه به طور کامل از اوکراین غیرمحتمل بوده و از ایده یک راهحل سیاسی برای اوکراین حرف زد. این یک ارزیابی دوراندیشانه بود.
در مهمترین سطح نیز بعد از حملات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس در سرزمینهای اشغالی جو بایدن پشتیبانی بی قید و شرط خود را از عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه اعلام کرد در حالی که ناظران برجسته حقوق بشر و کارشناسان حوزه نسلکشی در جهان به صورت متفقالقول این عملیات را یک نسلکشی دانستند. به باور «زیشان علیم»، تحلیلگر اماسانبیسی، در این میان «دولت جو بایدن از استفاده از اهرم فوقالعاده ایالات متحده بر اسرائیل به منظور تحت فشار قرار دادنش برای متوقف کردن محاصره کور اعمال شده بر مردم نوار غزه خودداری کرد. و به جایش به شدت به تسلیح اسرائیل ادامه داده و در سازمان ملل هم از آن پشتیبانی دیپلماتیک به عمل آورد. در حالی که بایدن مدعی کار بی وقفه و ۲۴ ساعته برای حصول یک آتشبس در غزه شده بود اما طبق گزارشها آتشبس اخیر در غزه تنها بعد از فشارهای ترامپ بر اسرائیل به منظور موافقت با توافق آتشبسی که شرایط آن تابستان گذشته مطرح شده بود، برقرار شد..»
نوشیدن چایی تلخ خداحافظی با ترامپ
در آخرین سکانس از حضور بایدن رسانهها گزارش دادند که ترامپ پیش از مراسم تحلیف قرار است با بایدن در کاخ سفید چای بنوشد و مراسم خداحافظی بایدن پس از آن برگزار میشود. بر اساس برنامه رسمی، دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا قرار است پیش از مراسم تحلیف با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید چای صرف کند. سپس ترامپ برای ادای سوگند و در ساعت ۱۷ به وقت گرینویچ حاضر میشود. به نقل از خبرگزاری نووستی، ترامپ از انجیل خانوادگی که در سال ۱۹۵۵ به او داده شد و همچنین انجیل آبراهیم لینکن در ۱۸۶۱ استفاده میکند. پس از مراسم سوگند، برای بایدن و کامالا هریس، معاونش مراسم خداحافظی برگزار خواهد شد. سپس ترامپ اولین دستورات اجرایی و کاندیداهای پستهای دولتی را امضا و با رهبری کنگره ارتباط برقرار میکند. ترامپ به کاخ سفید میرود و اسناد را امضا میکند.

