راه روحانی

آفتاب یزد – گروه سیاسی: حسن روحانی، با دریافت حکم تنفیذ از سوی مقام معظم رهبری، رسما به عنوان دوازدهمین رئیس جمهوری تاریخ کشور به مردم معرفی شد. روحانی در این مراسم پس از دریافت حکم از مقام معظم رهبری به ایراد سخنرانی پرداخت و محورهای مهمی از سیاست‌های خود در چهارسال آینده کشور را برای مردم تشریح کرد. پیام‌ها‌ی رئیس جمهور در این دیدار مورد واکاوی تحلیل‌گران بسیاری قرار گرفته و به نظر می‌رسد که در مجموع، تداوم مسیر اعتدال با محوریت تدبیر و امید در تمام حوزه‌های جاری کشور، خط مشی ایران تا 1400 است.

این بار مسائل داخلی اولویت روحانی است
اشرف بروجردی عضو حزب اتحاد ملت و رئیس کتابخانه ملی معتقد است که تمرکز حسن روحانی در سخنرانی مراسم تنفیذش برخلاف سال 92 معطوف به مسائل داخلی بوده است. او در اینباره به خبرنگار «آفتاب یزد» گفت: «آقای روحانی در واقع سیاست‌ها‌ی خودشان را در بیانات‌شان برای آینده اداره کشور و مدیریت کشور بیان کردند. رویکردشان قاعدتا ناظر به مسائل داخلی بود ولی ما فکر می‌کردیم در این دوره کمتر در تعارض با مسائل بین‌المللی باشیم؛ اما صحبت‌های ایشان نشان می‌داد که همچنان جزو دغدغه‌های اصلی‌شان، مسائل منطقه و ایجاد ارتباط و تعامل با کشورهای دنیاست تا شاید بسیاری از مشکلات به خصوص میان ما و کشورهای منطقه با مذاکره حل و فصل شود. »


وی افزود: «من فکر می‌کنم آقای روحانی در جمع‌بندی‌ای که داشتند و نهایتا در آن دعایی که خواندند مطلبی مستتر بود که به ویژه از مصادف شدن با مناسبت مربوط به تولد امام رضا علیه السلام وام گرفته شده بود. علیرغم همه تعارضات و همه سختی‌ها‌ و همه موانعی که پیش رویشان است ایشان راه‌شان را انتخاب کرده و انتخاب‌شان راهی است که باید در آن برای سربلندی ایران تلاش صورت گیرد. البته ممکن است در این راه هم با موانعی رو به رو شوند.»
معاون رئیس جمهوری اضافه کرد: «مطلب ظریفی در بحث انتقال قدرت از امام رضا علیه السلام داشتند که من ترجیح می‌دهم الان به آن نپردازم. شاید ایشان یک مقدار نگرانی هم از اداره کشور در آینده داشتند. در سخنان رئیس جمهوری، قصد بر این بود که اعلام شود آمادگی پذیرش همه گروه‌ها و تفکرات را دارند تا همکاری کنند. اما به هرحال آن چه که امروز جامعه انتظار دارد، توجه رئیس جمهور به حامیانش است. می‌شود گفت رای روحانی، رای جامعه‌ای بود که سال‌ها‌ نسبت به آن مقاومت می‌شد که بازخوانی شود و انتشار پیدا کند. ما نه رسانه ملی داریم و نه روزنامه‌هایمان استقلال عمل کامل دارند که بتوانند کارشان را پیش ببرند. اینها معضلاتی است که باید برای آن فکری کرد و این نکات تاییدکننده خط مشی دولت روحانی است.»


برجام
حسن روحانی در خلال سخنانش به «برجام»، بزرگ‌ترین دستاورد دولت یازدهم اشاره کرد. او با بیان اینکه برجام نشان حسن نیت جمهوری اسلامی ایران برای تعامل سازنده و موثر در سطح بین‌المللی بوده و هست، گفت: «ما اکنون با اعتماد به نفس بیشتر از گذشته و مستحضر به پشتیبانی یک ملت که حماسه بزرگ انتخابات را آفرید، بر تعامل سازنده و موثر با جهان در چارچوب قانون اساسی تاکید داریم.» پیرامون این اظهارات رئیس جمهوری به سراغ
علی خرم، نماینده سابق ایران در سازمان ملل رفتیم تا نظر او را درباره اینکه آیا «برجام» می‌تواند موجب افزایش تعاملات ایران با سایر نقاط جهان شود، جویا شویم. خرم در اینباره به «آفتاب یزد» گفت: « برجام موجب شد تا دیپلمات‌ها‌ی ایران به همراه شش قدرت جهانی دور یک میز بنشینند و به مذاکره با یکدیگر بپردازند. برجام شاه کلیدی بود که نشان داد می‌توان از طریق گفتگو اختلافات را برطرف کرد. از دیگرسو، قدرت‌های بزرگ هم متوجه شدند که جمهوری اسلامی ایران هیچ حرف به خصوص و خارج از عرف و خطی بیان نمی‌کند. بلکه این کشور هم همان اهداف معمول جهانی را دنبال می‌نماید و درصدد رشد و توسعه در سطح جهانی است و می‌خواهد از حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع نماید. در نتیجه با چنین کشوری می‌توان به گفتگو نشست و بر روی پیمان‌ها و قراردادهایش حساب کرد. وی افزود: «شک نداشته باشید که برجام منجر به افزایش تعاملات میان ایران و قدرت‌های جهانی خواهد شد. پیش از برجام، ایران به‌گونه‌ای معرفی شده بود که این کشور به هیچ صراطی مستقیم نیست و نمی‌خواهد تن به همکاری با جهان
دهد. حال، برجام این فرصت را برای ایران فراهم آورده که با هر کشوری که بخواهد توافقی کند، آنها باز می‌گردند و نگاه به سابقه توافق هسته‌ای می‌کنند و می‌خواهند تا هم بر اساس احترام و هم در راستای منافع متقابل کار را پیش ببرند.» این دیپلمات سابق کشورمان با بیان اینکه باید برجام را مغتنم شمرد، اظهارداشت:« این وقایع فرصت‌ها و فضاهای جدیدی است که توافق هسته‌ای برای ایران فراهم آورده است. به عقیده من در یک نگاه واقع بینانه مردم ایران باید به ثمرات برجام امیدوار باشند. ایرباس، بوئینگ، بنز، رنو و بسیاری دیگر از فناوری‌های مدرن دنیا خواهان همکاری با ایران هستند و این خود نشان از نگاه خوش‌بینانه جهان پس از حصول توافق هسته‌ای با ایران دارد.»

تعامل سازنده
بحث پیرامون تعامل سازنده با جهانیان، محور دیگری از سخنان روحانی در مراسم تنفیذش بود. او در اینباره اظهارداشت: « امروزه ملل جهان به رغم فاصله‌های جغرافیایی، تنوع‌های فرهنگی و اختلاف‌های سیاسی، در جهانی به شدت
در هم تنیده و در همسایگی یکدیگر قرار گرفته‌اند. نمی‌توان توسعه پایدار و عادلانه ملی را بدون برنامه روشن و قابل اعتمادی از تعامل سازنده و موثر با جهان که در سند چشم‌انداز نیز بر آن تاکید شده است، میسر ساخت و گذر از دشوارترین تحریم‌ها، با ترکیبی از قدرت دیپلماسی و برخورداری از توان بازدارنده دفاعی، اولین گام در چنین مسیری بوده است.»
درباره افزایش تعامل سازنده ایران با جهان پیرامونش، به خصوص کشورهای منطقه در دولت دوازدهم، فیاض زاهد، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی به خبرنگار «آفتاب یزد» گفت: «فکر می‌کنم نکته مثبت و درخشان مراسم روز پنجشنبه که هم در سخنان رئیس جمهوری و هم در سخنان مقام معظم رهبری نمود داشت؛ لزوم تعامل و ارتباط با جامعه جهانی، کشورهای منطقه و در یک کلمه، نگاه راهبردی به ارتباطات خارجی و بین‌المللی و نفی سلطه گری بود.»
وی افزود: «سیاست جمهوری اسلامی و آرمان‌ها‌ی انقلاب مبتنی بود بر شعار «نه شرقی، نه غربی» و این شعار در دل خودش نگرش ضد سلطه را دنبال می‌کرد. سال‌ها باور ما این بود که نه تابع امپراطوری اتحاد جماهیر شوروی خواهیم بود و نه تابع امپریالیسم آمریکا. ما دنبال تعامل و ارتباط برابر، توام با عزت، مصلحت و حکمت بوده ایم. در این سال‌ها‌ هم علیرغم تمام انتقاداتی که ممکن است به نحوه تعامل ما در حوزه‌ها‌ی بین المللی وارد باشد اما یک نکته درخشان که ما مدیون انقلاب و حاکمیت جمهوری اسلامی هستیم، آن است که ما مستقل ترین کشور دنیا به حساب می‌آییم. من فکر می‌کنم از آن شعارهای نسنجیده و ماجراجویانه دوره احمدی نژاد، به دوره تعامل سازنده، خردمندانه و توام با درک و احترام متقابل رسیده ایم.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی در ادامه با بیان اینکه توصیه من بارها به مقامات سیاست خارجی این بوده که حتی به سران کشورهای اطراف مثل عربستان سعودی کمک کنید که تصمیم درست تری بگیرند، اظهار داشت:« آن‌ها‌ را هم پرهیز دهیم که وارد بازی اسرائیل و یا تندروهای کاخ سفید نشوند. افزایش تنش میان عربستان و ایران، میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس، اولین سودش به سلطه گران با محوریت اسرائیل می‌رسد. منطقه آبستن حوادث بسیار شدیدی است؛ مشکل فرقه گرایی، افراط، تروریسم، تنش‌ها‌ و اختلافات مذهبی میان شیعه و سنی جزو راهبردهای بلند مدتی است که دولت‌های قدرتمند برای ایجاد سرگرمی‌های فرعی و جعلی میان مسلمانان طراحی کرده‌اند.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «از میان کشورهایی که در خط مقدم مبارزه با اسرائیل قرار داشتند، امروز به وضعیت مصر نگاه کنید. به وضعیت لیبی، سوریه، عراق و یمن بنگرید. تنها دو کشور بزرگ باقی مانده اند؛ ‌ایران و عربستان. و اگر ما هم تعامل و دقت لازم را انجام ندهیم می‌توانیم لقمه‌ها‌ی بعدی برای سلطه‌طلبان باشیم. مسلمانان نیازمند درک متقابل، فهم حساسیت‌ها‌ی یکدیگر، رعایت احترام و افزایش سطح توان اقتصادی هستند. در یک نگاه راهبردی، تقویت کشورهای مسلمان، مورد پذیرش کشورهای مخالف همگرایی و قدرت مسلمانان نیست.»
زاهد در پایان خاطرنشان کرد: «ایران در آستانه یک خیز بلند قرار دارد. ایران بهشت سرمایه‌گذاری است. ما می‌توانیم انتقال دهنده تکنولوژی شرق به غرب و غرب به شرق باشیم. ما در جایی قرار داریم که باید قرار می‌داشتیم. ما در چهارراه تاریخی پیوند شرق و غرب هستیم و می‌شود با در نظر گرفتن تمام شرایط، پروژه‌ها‌ی بزرگ اقتصادی را به صورت اشتراکی پیش ببریم و هم در بازارهای منطقه و هم در بازارهای ایران به فروش برسانیم. هرگونه کار اقتصادی مشترک و هرگونه سرمایه گذاری، نیازمند تعامل سازنده و نیازمند احترام متقابل است و لذا رهبری معظم انقلاب به یک نکته کلیدی اشاره کرد و همین طور آن چه در سخنان رئیس جمهوری بود باید به شکل یک دستورالعمل در نظر گرفته شود.»

تعامل سازنده
بحث پیرامون تعامل سازنده با جهانیان، محور دیگری از سخنان روحانی در مراسم تنفیذش بود. او در اینباره اظهارداشت: « امروزه ملل جهان به رغم فاصله‌های جغرافیایی، تنوع‌های فرهنگی و اختلاف‌های سیاسی، در جهانی به شدت
در هم تنیده و در همسایگی یکدیگر قرار گرفته‌اند. نمی‌توان توسعه پایدار و عادلانه ملی را بدون برنامه روشن و قابل اعتمادی از تعامل سازنده و موثر با جهان که در سند چشم‌انداز نیز بر آن تاکید شده است، میسر ساخت و گذر از دشوارترین تحریم‌ها، با ترکیبی از قدرت دیپلماسی و برخورداری از توان بازدارنده دفاعی، اولین گام در چنین مسیری بوده است.»
درباره افزایش تعامل سازنده ایران با جهان پیرامونش، به خصوص کشورهای منطقه در دولت دوازدهم، فیاض زاهد، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی به خبرنگار «آفتاب یزد» گفت: «فکر می‌کنم نکته مثبت و درخشان مراسم روز پنجشنبه که هم در سخنان رئیس جمهوری و هم در سخنان مقام معظم رهبری نمود داشت؛ لزوم تعامل و ارتباط با جامعه جهانی، کشورهای منطقه و در یک کلمه، نگاه راهبردی به ارتباطات خارجی و بین‌المللی و نفی سلطه گری بود.»
وی افزود: «سیاست جمهوری اسلامی و آرمان‌ها‌ی انقلاب مبتنی بود بر شعار «نه شرقی، نه غربی» و این شعار در دل خودش نگرش ضد سلطه را دنبال می‌کرد. سال‌ها باور ما این بود که نه تابع امپراطوری اتحاد جماهیر شوروی خواهیم بود و نه تابع امپریالیسم آمریکا. ما دنبال تعامل و ارتباط برابر، توام با عزت، مصلحت و حکمت بوده ایم. در این سال‌ها‌ هم علیرغم تمام انتقاداتی که ممکن است به نحوه تعامل ما در حوزه‌ها‌ی بین المللی وارد باشد اما یک نکته درخشان که ما مدیون انقلاب و حاکمیت جمهوری اسلامی هستیم، آن است که ما مستقل ترین کشور دنیا به حساب می‌آییم. من فکر می‌کنم از آن شعارهای نسنجیده و ماجراجویانه دوره احمدی نژاد، به دوره تعامل سازنده، خردمندانه و توام با درک و احترام متقابل رسیده ایم.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی در ادامه با بیان اینکه توصیه من بارها به مقامات سیاست خارجی این بوده که حتی به سران کشورهای اطراف مثل عربستان سعودی کمک کنید که تصمیم درست تری بگیرند، اظهار داشت:« آن‌ها‌ را هم پرهیز دهیم که وارد بازی اسرائیل و یا تندروهای کاخ سفید نشوند. افزایش تنش میان عربستان و ایران، میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس، اولین سودش به سلطه گران با محوریت اسرائیل می‌رسد. منطقه آبستن حوادث بسیار شدیدی است؛ مشکل فرقه گرایی، افراط، تروریسم، تنش‌ها‌ و اختلافات مذهبی میان شیعه و سنی جزو راهبردهای بلند مدتی است که دولت‌های قدرتمند برای ایجاد سرگرمی‌های فرعی و جعلی میان مسلمانان طراحی کرده‌اند.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «از میان کشورهایی که در خط مقدم مبارزه با اسرائیل قرار داشتند، امروز به وضعیت مصر نگاه کنید. به وضعیت لیبی، سوریه، عراق و یمن بنگرید. تنها دو کشور بزرگ باقی مانده اند؛ ‌ایران و عربستان. و اگر ما هم تعامل و دقت لازم را انجام ندهیم می‌توانیم لقمه‌ها‌ی بعدی برای سلطه‌طلبان باشیم. مسلمانان نیازمند درک متقابل، فهم حساسیت‌ها‌ی یکدیگر، رعایت احترام و افزایش سطح توان اقتصادی هستند. در یک نگاه راهبردی، تقویت کشورهای مسلمان، مورد پذیرش کشورهای مخالف همگرایی و قدرت مسلمانان نیست.»
زاهد در پایان خاطرنشان کرد: «ایران در آستانه یک خیز بلند قرار دارد. ایران بهشت سرمایه‌گذاری است. ما می‌توانیم انتقال دهنده تکنولوژی شرق به غرب و غرب به شرق باشیم. ما در جایی قرار داریم که باید قرار می‌داشتیم. ما در چهارراه تاریخی پیوند شرق و غرب هستیم و می‌شود با در نظر گرفتن تمام شرایط، پروژه‌ها‌ی بزرگ اقتصادی را به صورت اشتراکی پیش ببریم و هم در بازارهای منطقه و هم در بازارهای ایران به فروش برسانیم. هرگونه کار اقتصادی مشترک و هرگونه سرمایه گذاری، نیازمند تعامل سازنده و نیازمند احترام متقابل است و لذا رهبری معظم انقلاب به یک نکته کلیدی اشاره کرد و همین طور آن چه در سخنان رئیس جمهوری بود باید به شکل یک دستورالعمل در نظر گرفته شود.»

شاید بتوان مهم ترین وعده رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم در سخنرانی مراسم تنفیذش را زدودن فقر مطلق دانست. او در اینباره اظهار داشت: «همانطور که در دوران انتخابات وعده دادم یکی از اهداف دولت دوازدهم ریشه‌کن کردن کامل فقرمطلق از جامعه ایران و ایجاد نظام جامع تامین اجتماعی است تا در پایان دولت دوازدهم شاهد کارنامه درخشان‌تری برای نظام جمهوری اسلامی در کاهش نابرابری باشیم. دولت دوازدهم اولویت اصلی خود را افزایش تولید و اشتغال می‌داند و در تداوم حرکت دولت یازدهم، برنامه اقتصادی خود را بر مبنای سیاست‌های کلی نظام بویژه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و اصل 44 قانون اساسی و با هدف ایجاد یک انقلاب اقتصادی طراحی کرده است.» درباره اینکه آیا حسن روحانی در طول
چهار سال آینده می‌تواند به وعده پاک کردن فقر مطلق از جامعه ایران جامه عمل بپوشاند و ابزار این اقدام چه می‌تواند باشد،‌ها‌دی حق‌شناس تحلیلگر
مسائل اقتصادی به «آفتاب یزد» گفت: «در ادبیات اقتصادی، «فقر مطلق» برای کسانی به کار می‌رود که به طور میانگین کمتر از یک دلار درآمد دارند. به عبارت دیگر اگر بیش از یک دلار درآمد وجود داشته باشد، دیگر آن افراد فقیر مطلق محسوب نمی‌شوند بلکه در پله بعدی یعنی فقر نسبی قرار می‌گیرند. پله‌های بعدی هم خط فقر نامیده می‌شود. میان خط فقر و فقر مطلق فواصل بسیاری وجود دارد. به عنوان مثال گفته می‌شود اگر خانواده‌هایی در ماه کمتر از سه میلیون تومان درآمد داشته باشند، زیر خط فقر هستند بنابراین اگر این تعریف را مبنا قرار دهیم می‌توانیم امیدوار باشیم که در دولت دوازدهم خانواده‌هایی که زیر خط مطلق باشند را نخواهیم داشت.» وی افزود: «اینکه در یک برنامه چهار ساله خانوارهایی زیر خط فقر مطلق نداشته باشیم، با اجرای چند برنامه مهم مثل برنامه پنج ساله ششم امکان‌پذیر است. یکی دیگر از آن برنامه‌ها هم کنترل نرخ تورم و جذب سرمایه اعم از سرمایه داخلی و خارجی است که این جذب سرمایه اگر منجر به رشد اقتصادی پایدار و مستمر بشود، حتما بر روی خط فقر و فقر مطلق تاثیر دارد. اگر دولت بتواند برنامه‌ای اجرا کند که نرخ بیکاری که امروز بالای 12 درصد است و البته در برنامه پنج ساله ششم هم پیش‌بینی شده که یک رقمی شود، می‌تواند بر روی خط فقر و فقر مطلق تاثیر بگذارد.» این اقتصاددان اضافه کرد: «دولت دوازدهم اگر موفق شود همچنان که در دو، سه سال گذشته طرح جامع سلامت را اجرا کرد و هزینه خانوارها را از 70 درصد به زیر 30 درصد رساند، ما از خط فقر مطلق و نسبی فاصله خواهیم گرفت.»

همدلی
حسن روحانی در اظهارات خود در مراسم تنفیذش آحاد ملت ایران را به همدلی با یکدیگر فراخواند.
او در اینباره گفت: «بار دیگر در این محفل با عظمت اعلام می‌دارم که با پایان انتخابات، فصل همدلی و همکاری آغاز شده و وقت آن است که همه با هم در سایه گفتگو، اجماع و انتخاب بهترین راهکارها و با استفاده از توان و ابتکار همه نیروهای خلاق، کارآمدی نظام را ارتقا بخشیده و رضایت مردم را به ارمغان آوریم.» درباره این اظهارات رئیس دولت تدبیر و امید، محمدصادق جوادی حصار، روزنامه‌نگار و عضو حزب اعتماد ملی به خبرنگار «آفتاب یزد» گفت: «چشم اندازی را که هم رهبری و هم آقای رئیس جمهوری در این جلسه ترسیم کردند چشم اندازی است که جز با مشارکت ملی و جز با همدلی و همراهی همه ظرفیت‌های کشور امکان تحقق ندارد. اگر قرار باشد اقتصاد کشور به پویایی برسد و اگر قرار باشد مشکل بیکاری و معیشت مردم در چهار سال آینده به نقطه مطلوب و مد نظر رهبری و رئیس جمهوری نایل شود، جز با همدلی و همراهی میسر نیست.» وی افزود: «یعنی باید تمام ظرفیت‌های کشور در تمام ابعاد وارد تعامل جدی و همراهی و همفکری شوند تا بتوانند به آن بخش از مطالبات دست پیدا کنند. بنابراین اگر آقای رئیس جمهوری می‌گوید ما باید همراه باشیم، به عنوان یک مجری و از سر یک نیاز و ضرورت، احساس کرده که اگر همه امکانات را بسیج کنیم ممکن است به بخشی از این مطالبات دست پیدا کنیم؛ و الا اگر قرار باشد نیروها همدیگر را خنثی کنند، در کار هم اخلال ایجاد و مانع تراشی کنند یقینا بخش اعظم این ظرفیت‌ها‌ باید صرف کنترل و خنثی سازی موانع داخلی شود و امکان تعامل با داخل و خارج کم خواهد شد.» این روزنامه نگار ادامه داد:« این که رهبری فرمودند که ما باید با همه دنیا تعامل جدی داشته باشیم، در واقع درک یک ضرورت و یک نیاز است که ما باید بتوانیم سرمایه خارجی را برای رونق اقتصادی کشور جذب کنیم. برای جذب این سرمایه خارجی باید یک بستر امن و یک فضای آرام تهیه شود که این دو جز با حمایت دستگاه‌ها‌ی حاکمیتی و حکومتی میسر نمی‌شود. خود دولت نیز می‌تواند با تعامل با این گروه‌ها‌ به رویکرد مطلوبش دست یابد و اگر همه دست به دست هم دهند شاید بشود کاری کرد. بنابراین همدلی و همراهی و درک مشترک از شرایط موجود یک نیاز واقعی برای طی این مسیر و طریق است. به همین دلیل هم رئیس جمهور، با همه وجود دست نیاز به سوی تمام جریان‌ها‌ی فکری و فرهنگی کشور دراز کرد و از همه آنها خواست که به کمک دولت بیایند. »