امکانسنجی انجام مذاکره موفق با واشنگتن
گروه سیاسی: همزمان با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، پالسهایی مثبت پیرامون ضرورت و آمادگی ایران و آمریکا به مسیر مذاکره و توافق مخابره شدهاند. بر خلاف دوره اول به قدرت رسیدن ترامپ در سال 2017 به نظر میرسد دو طرف ماجرا شناخت بیشتری نسبت به یکدیگر دارند و فضا برای گفتوگو و احتمال توافق مستقیم میان تهران و واشنگتن مهیا است.
به گزارش «تجارت»، دو نالد ترامپ در دوره نخست ریاست جمهوری خروج از برجام و بازگرداندن تحریمها را در دستور کار قرار داد. هدف اصلی از این تحریمها، ایجاد فشار حداکثری اقتصادی بر ایران و در نتیجه مجبور کردن به مذاکره برای دستیابی به توافقی سختگیرانهتر بود.علاوه بر بازگرداندن تحریمهای پیشین، دولت ترامپ تحریمهای جدیدی را نیز وضع کرد که فراتر از محدوده برجام بود که البته در عمل با نتیجه نیز همراه نشد. دولت اول ترامپ همزمان با اعمال تحریمهای اقتصادی، حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس و منطقه را افزایش داد. این شامل اعزام ناوهای هواپیمابر، افزایش تعداد نیروهای نظامی و افزایش رزمایشهای نظامی مشترک با متحدان منطقهای (مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی) بود. در سطحی دیگر، ترامپ لفاظیهای تند و تحریک آمیزی علیه ایران داشت اما اکنون به نظر میرسد فضای ذهنی ترامپ نسبت به ایران دگرگون شده و در سوی مقابل نیز تهران نیز دیدگاه خود را به نوع تعامل با او تغییر داده است.
درخواست گروسی درباره ضرورت تفاهم هستهای میان ایران و ترامپ
رافائل گروسی که برای شرکت در نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد به داووس سفر کرده در گفتوگو با خبرنگاران با بیان اینکه ایران به انباشت اورانیوم با غنای بسیار بالا ادامه میدهد خواستار ازسرگیری مذاکرات جدید با تهران شد. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت ایران باید به منظور جلوگیری از وارد شدن به درگیری دیگری در منطقه غرب آسیا به توافقی درباره فعالیتهای هستهای خود با دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا دست پیدا کند. گروسی درباره نقش آمریکا در رسیدگی به موضوع هستهای ایران گفت: «ما با روسیه، چین و کشورهای اروپایی در تعامل هستیم اما برای همه واضح است که آمریکا نقش جداییناپذیری دارد. نیاز داریم که در این زمینه به تفاهمنامهای دست پیدا کنیم. ماموریت ما در هفتههای آتی همین خواهد بود.» او افزود: «این موضوعی است که باید به مسیر اصلی خود بازگردد.» گروسی ابراز امیدواری کرد که «بهزودی» با مقامات دولت ترامپ دیدار کند. خبرگزاری بلومبرگ مدعی شده که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده ایران به انباشت اورانیوم غنیشده با خلوص بالا ادامه میدهد.
اعلام آمادگی ایران برای آغاز گفتوگوهای رفع تحریم
همزمان با اظهارات گروسی، پس از روی کار آمدن بایدن معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که گفتوگوهای ایران و اروپا ادامه پیدا خواهد کرد. «کاظم غریب آبادی» معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز –سهشنبه- در حاشیه هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب کنوانسیونهای ۱۹۴۹ ژنو در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد زمان برگزاری دور جدید گفتوگوهای ایران و اروپا گفت: «ما توافق کردیم که گفتوگوها را ادامه دهیم و تاریخ بعدی را از طریق مشورتهایی که با یکدیگر خواهیم داشت، مشخص خواهیم کرد.» این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی در مورد گفتوگوهای ایران و اروپا گفت: «جمهوری اسلامی ایران همانند گذشته آمادگی برای آغاز و از سرگیری مذاکرات رفع تحریم را دارد.» وی تاکید کرد: «ما همیشه آمادگی این را داشتیم و اگر در طرفهای دیگر هم (این آمادگی) وجود داشته باشد، ما بر این عقیده هستیم که مذاکرات شکل خواهد گرفت و به نتیجه خواهد رسید.» غریب آبادی تاکید کرد: «اگر سیاست و رویکرد دیگری را در طرفهای دیگر ببینیم، ایران هم مناسب با همان سیاست رویکرد خودش را تنظیم خواهد کرد.» معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت خارجه ایران افزود: «ما بر این باور هستیم که فرصتهای مناسب برای گفتوگو و تفاهم وجود دارد، این یک موضوعی است که از قبل سابقه داشته و همگان هم میدانند. برنامه هستهای ایران صلحآمیز است و تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی هم به اهداف خودش دست پیدا نکرده است.» این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: «ما انکار نمیکنیم که تحریم در هر صورت بر زندگی مردم، نه تنها در ایران بلکه در هر کشوری که مورد تحریم باشد اثر میگذارد، اما هدف تحریمکنندگان ایجاد تغییرات دیگری در کشورهای تحت تحریم است و تاکنون به اهداف خودشان دست پیدا نکردهاند.» وی گفت: «عاقلانهترین راه این است که گفتوگوهای رفع تحریم آغاز شود و به مسیر درست و صحیح خودش برگردیم.»
آمادگی عمان برای میانجیگری در گفتوگوها میان ایران و غرب
در سطحی دیگر، همانند رویه گذشته دولت عمان به نظر میرسد از لحظه روی کار آمدن ترامپ آماده ایفای نقش میانجیگری به سبک سابق است. سفیر عمان در مصر اعلام کرد کشورش برای فراهم کردن بستری مناسب و میزبانی مذاکراتی دیگر درباره برنامه هستهای ایران آماده است. «عبدالله بن ناصر بن مسلم الرحبی» سفیر پادشاهی عمان در مصر در گفتوگو با خبرگزاری تاس خاطر نشان کرد که عمان آماده است تا در صورت داشتن شانس موفقیت، بار دیگر بستری را برای مذاکرات بر سر برنامه هستهای ایران فراهم کند. وی اظهار داشت: اگر عمان ببیند که گفتوگو بین مقامات ایران و همتایان غربیشان در زمینه برنامه هستهای چشماندازی موفقیتآمیز دارد، بهطور قطع از نقش میانجی خود دست نمیکشیم. این دیپلمات در ادامه تصریح کرد که باتوجه به اظهارات علنی مقامات ایرانی، تهران واقعا تلاش میکند تا مذاکرات با قدرتهای غربی را درباره این موضوعات از سر بگیرد.