نظام بانکی ایران و چالشهای پیشرفت فناوریهای مالی
کامران ندری
اقتصاددان
سرمایهگذاری خارجی در حوزه فناوریهای مالی تقریباً به صفر رسیده است و این امر توسعه زیرساختهای فناوری مالی را با چالشهای جدی مواجه کرده است. اکنون پرسش اساسی اینجاست که آیا بدون جذب سرمایهگذاری خارجی و ارتباط با نظام مالی بینالمللی، ایران میتواند به توسعه پایدار در این حوزه دست یابد؟ بدون وجود ارتباطات مالی مناسب با سایر کشورها و بدون دسترسی به سرمایههای خارجی، توسعه پایدار در این حوزه امری دشوار خواهد بود. حتی اگر محدودیتهای بینالمللی رفع شوند، همچنان چالشهای داخلی نظیر زیرساختهای قدیمی، سرعت پایین اینترنت، و عدم شفافیت مالی وجود دارند که مانع اصلی جذب سرمایهگذاری خارجی به ایران در این حوزه هستند. برطرف کردن مشکلات زیرساختی و ایجاد یک بستر شفاف برای فعالیتهای مالی، نخستین گام در راه جذب سرمایهگذاری خارجی خواهد بود. بانکهای ایرانی به دلیل عدم رعایت استانداردهای بینالمللی از نظام مالی جهانی جدا افتادهاند. در حال حاضر بسیاری از خدمات مالی به وسیله صرافیها انجام میشود، که این خود نشاندهنده ضعف شدید در نظام بانکی است این موضوع نه تنها تجارت بینالمللی ایران را پیچیده کرده، بلکه باعث محدود شدن انتقال دانش و فناوریهای نوین مالی به کشور نیز شده است. فینتکها زمانی موفق محسوب میشوند که تأثیر ملموسی بر زندگی شهروندان و کسبوکارها داشته باشند. اما در ایران، بسیاری از این فناوریها هنوز توسعه نیافتهاند یا به دلیل محدودیتهای داخلی و بینالمللی، کارایی لازم را ندارند. متأسفانه ایران در این زمینهها عقب مانده است. این در حالی است که کشورهای همسایه مانند امارات، ترکیه و عربستان سعودی سرمایهگذاریهای زیادی در این حوزه انجام دادهاند و به سرعت در حال پیشرفت هستند، اما ایران هنوز نتوانسته به سطح جهانی در این زمینهها دست یابد. تحولات فناوری زمانی ارزشمند خواهد بود که منجر به بهبود رفاه مردم و تسهیل خدمات مالی شود. بدون ایجاد زیرساختهای مناسب، افزایش شفافیت مالی و تطبیق با استانداردهای جهانی، صنعت مالی ایران نمیتواند جایگاه خود را در عرصه بینالمللی بهبود بخشد. اگر ایران قصد دارد تا در عرصه فینتکها به جایگاه مناسبی برسد، باید ابتدا به بهبود زیرساختهای فنی و مالی کشور پرداخته و با اصلاحات اساسی در نظام بانکی، فضای شفافتری برای جذب سرمایهگذاری خارجی و توسعه فناوریهای مالی فراهم کند.


