گروه صنعت و تجارت: صنعت فولاد به‌عنوان یکی از پایه‌‌های اصلی توسعه اقتصادی و صنعتی، جایگاه ویژه‌‌ای در تامین نیازهای ساخت‌وساز، خودروسازی، صنایع سنگین و سایر بخش‌‌ها دارد، اما کاهش صادرات فولاد در سال جاری نگرانی بسیاری در حوزه‌های مختلف خواهد داشت. انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار صادرات ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که بر این اساس ارزش صادرات آهن و فولاد کشور، ۱۳ درصد معادل ۶۲۳ میلیون دلار کاهش داشته است. این در حالی است که در آمار ۹ ماهه میزان کاهش ارزش صادرات آهن ‌و فولاد کشور ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شده بود. انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار صادرات ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که بر این اساس ارزش صادرات آهن و فولاد کشور، ۱۳ درصد معادل ۶۲۳ میلیون دلار کاهش داشته است. این در حالی است که در آمار ۹ ماهه میزان کاهش ارزش صادرات آهن ‌و فولاد کشور ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شده بود. در بازار صادرات فولاد ایران، تغییرات قابل توجهی در حجم و ارزش محصولات مختلف مشاهده می‌شود. براساس این گزارش، دو محصول اصلی صادراتی، یعنی شمش و اسلب، با کاهش قابل توجهی در حجم صادرات روبرو بوده‌اند. شمش با ۱۶ درصد و اسلب با ۳۲ درصد کاهش، بیشترین افت را در بین محصولات صادراتی داشته‌اند.در مقابل، مقاطع طویل فولادی با ۱۵ درصد افزایش در حجم صادرات، عملکرد مثبتی داشته‌اند. با این حال، نکته قابل توجه این است که بخش عمده این صادرات توسط کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای انجام شده که نگرانی‌هایی را در مورد پایداری و شفافیت این روند ایجاد می‌کند. صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد، شامل کنسانتره و گندله، همچنان روند افزایشی خود را حفظ کرده است که نشان از تقاضای بالا برای این مواد اولیه در بازارهای جهانی دارد. آهن اسفنجی و بریکت نیز با رشد ۱۱ درصدی در حجم و ۹ درصدی در ارزش صادرات، عملکرد خوبی را به ثبت رسانده‌اند. به طور کلی، بازار صادرات فولاد ایران در حال حاضر با چالش‌ها و فرصت‌های مختلفی روبروست. کاهش صادرات محصولات اصلی و وابستگی به کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای در صادرات مقاطع طویل، از جمله چالش‌های موجود است. در عین حال، رشد صادرات مواد اولیه و آهن اسفنجی، نشان از پتانسیل بالای این بخش از صنعت فولاد دارد.
روند نزولی صادرات فولاد در نیمه نخست سال جاری نیز کاهش بود؛ وضعیت صادرات زنجیره آهن و فولاد از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه نشان می‌دهد که در این مدت در مجموع ١٣ میلیون و ٨٩٧ هزار تن به ارزش ۳ میلیارد و ۹۱ میلیون دلار محصولات فولادی صادر شده که نسبت به نیمه نخست پارسال که ۱۴ میلیون و ١٢٢ هزار تن به ارزش سه میلیارد و ۶٧۶ میلیون دلار بود، از نظر وزنی دو درصد و از نظر ارزش ۱۶ درصد کاهش یافته است. بر این اساس، در نیمه نخست امسال یک میلیون و ٧٢٩ هزار تن مقاطع طویل فولادی به ارزش ۸۳۰ میلیون دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزنی ٣٢ درصد و از نظر ارزشی ٢٢ درصد افزایش یافته است. همچنین در این مدت ۵٢ هزار تن مقاطع طویل فولادی به ارزش ۴۹ میلیون دلار وارد کشور شده که از حیث وزن ۷ درصد کاهش اما از حیث ارزش ۱۰ درصد افزایش یافته است. در این بازه زمانی ١٧٠ هزار تن به ارزش ١١٣ میلیون دلار صادرات مقاطع تخت فولادی داشتیم که حجم صادراتی این مقاطع ٢۶ درصد وزنی و همچنین ٢۵ درصد ارزشی کاهش یافته است. ٧٠۵ هزار تن به ارزش ٧٢١ میلیون دلار نیز از این محصول وارد کشور شده که از نظر وزنی دو درصد کاهش اما از نظر ارزش ١٣ درصد افزایش یافته است. صادرات محصولات فولادی در ۶ ماهه نخست امسال یک میلیون و ٨٩٩ هزار تن به ارزش ٩۴٣ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال حجم صادراتی ٢۴ درصد و ارزآوری ١٣ درصد افزایش یافته است. همچنین ٧۵٧ هزار تن به ارزش ٧٧٠ میلیون دلار محصولات فولادی طی شش ماهه ابتدایی امسال وارد کشور شده که به لحاظ وزنی ۲ درصد کاهش رخ داده اما از نظر ارزبری شاهد رشد ۱۳ درصدی بودیم.
خسارت 100 میلیارد تومانی ناترازی انرژی به صنعت فولاد
صنعت فولاد ایران طی ۹ ماه گذشته با خسارت سنگین ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی مواجه شده است. این زیان هنگفت در نتیجه محدودیت‌های شدید انرژی، کاهش تولید و افت صادرات به وجود آمده که فشار مضاعفی را بر تولیدکنندگان وارد کرده است. بر اساس گزارش‌ها، صادرات شمش و اسلب، که از اقلام اصلی صادراتی فولاد ایران محسوب می‌شوند، به ترتیب با کاهش ۳۶ و ۱۶ درصدی همراه بوده است. این در حالی است که بسته حمایت از تولید، علی‌رغم حمایت گسترده صنعتگران، همچنان در کمیسیون اقتصادی دولت معطل مانده است. گفتنی است، برآورد کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد روزانه در نتیجه قطع برق کارخانه‌ها، چیزی نزدیک به ۸هزار میلیارد تومان زیان به بخش تولید کشور وارد می‌شود .بنا به گفته علیرضا کلاهی صمدی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران، کل زیان بی‌‌‌برقی برای بخش صنعت حدود ۲۵۰همت است که به معنی افت بیش از ۳میلیارد دلاری تولید در بخش صنعت در یک بازه کوتاه و در نتیجه ناترازی است. جالب اینکه به گفته اعضای همین کمیسیون، بخش صنایع فلزی تنها در یک‌سال گذشته در نتیجه این بحران ۸میلیارد دلار افت صادرات و در بخش معدن ضرری معادل ۴هزار میلیارد تومان در روز را از ناحیه قطع دسترسی به انرژی تحمیل کرده است.  زیان روزانه قطعی برق در بخش صنعت به قیمت سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۸۴۳میلیارد تومان بوده است؛ عددی که با رشد ۳۶درصدی برای سال‌جاری به حدود ۸‌هزار میلیارد تومان رسیده است و اگر این عدد تنها در یک‌ماه از سال، سایه خود را بر فراز صنعت بگستراند، زیانی بیش از ۳میلیارد دلار را به واحدهای تولیدی کشور وارد می‌کند. صنعتگران هشدار داده‌‌‌اند با تداوم وضع موجود و در صورتی که فکری برای قطع برق صنایع نشود، سونامی تعطیلی واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری در راه است.