مجید صفاتاج 
کارشناس مسائل فلسطین

ترامپ در مورد طرح انتقال ساکنان غزه به کشورهایی مانند اردن و مصر کاملاً بر این موضوع اشراف داشت که نمی‌تواند این طرح را اجرایی کند و اساساً از همان روز اول بر این عقیده بود که آینده این طرح روشن نیست. در این خصوص باید توجه شود که افکار عمومی جهان اعم از کشورهای منطقه و فرامنطقه به انضمام سیاستمداران ارشد در جای جای دنیا، با این طرح مخالفت کردند و آن را ناقض حقوق بشر و حقوق فلسطینی‌ها و به خصوص ساکنان غزه دانستند. این در حالیست که بسیاری از ناظران بین‌المللی بر این عقیده هستند که دونالد ترامپ با ارائه این طرح فرار رو به جلو را در دستور کار خود قرار داده است؛ چراکه نه تنها رئیس جمهوری ایالات متحده بلکه هم‌پیمانان او هم می‌دانند که اجرای چنین طرحی عملاً با بن‌بست روبه‌رو است. ترامپ و حتی اسرائیل به خوبی می‌دانند که ساکنان غزه به هیچ وجه از این منطقه خارج نخواهند شد مگر آنکه در آنجا دفن شوند و بر همین اساس خروجی طرح رئیس جمهوری آمریکا آن هم با گذشت بیش از یک سال جنگ در این منطقه و حملات بی‌امان اسرائیل به غیر نظامیان، عملاً صفر خواهد بود.  با نگاهی به رفتار و عملکرد کاسب‌مآبانه ترامپ و همچنین با توجه به اقدامات وی در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش، باید گفت که مساله غزه و همچنین اعلام چنین طرحی برای این منطقه اساساً به نوعی برای ایجاد هراس در کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی، اردن و مصر بوده است. در همین راستا به وضوح می‌بینیم که طرح بازسازی غزه با عنوان طرح عربی که حالا به موازات طرح ترامپ برای اخراج ساکنان غزه مطرح شده، به نوعی سعی دارد تا این پیام را مخابره کند که کشورهای عربی با توجه به درآمدهای نفتی خود به دنبال بازسازی غزه و جایگزینی طرح آنها به جای ایده ترامپ در قبال غزه هستند. نکته مهم این است که به نظر می‌رسد طرح مساله کوچ ساکنان غزه به کشورهای عربی همسایه یک سناریوی مشخص از سوی ترامپ بود تا او بتواند هزینه بازسازی غزه را از جیب دولت‌های عربی پرداخت کند تا در نهایت اسرائیل و آمریکا هزینه‌ای در این خصوص پرداخت نکنند. بر همین اساس اعلام طرح عربی برای غزه را باید فرار از پیامدهای حملات اسرائیل به غزه برای آمریکا دانست و عملاً حالا کشورهای عربی باید هزینه‌های آن را پرداخت کنند. این در حالیست که ترامپ به دنبال آن است با بلوف سیاسی خود در خصوص غزه کشورهای عربی و اسلامی را به نفع خود تحریک کند تا در نهایت آنها یک مدل جدید ارائه دهند و در نهایت رئیس‌جمهوری ایالات متحده هم اعلام کند که این طرح‌ها را بررسی خواهد کرد.  در این مسیر به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها قصد دارند طرح مصر برای بازسازی و مدیریت غزه را تایید کنند و در این راستا گفته می‌شود که عربستان سعودی هم به دنبال ایفای نقش مثبت در این پرونده است. لذا به نظر می‌رسد از بین کشورهایی مانند عربستان، امارات متحده عربی، مصر و حتی قطر یکی از آنها توسط ترامپ برای پیشبرد طرح عربی با محوریت غزه انتخاب خواهد شد اما ممکن است در این بین او در صدد باشد تمامی این کشورها را درگیر سناریوی مربوطه کند.‌ نکته مهم بر اساس تجربه تاریخی این است که رژیم صهیونیستی هر زمان که بخواهد می‌تواند توافق امضا شده با هر طیف یا کشوری را ملغی کند که نمونه آن را می‌توان توافق اسلو دانست. به گونه‌ای که مناطق مندرج در توافق اسلو از سوی اسرائیل محقق نشد و حتی شهرک سازی‌ها هم سرعت بیشتری به خود گرفت و حالا هم بحث تخلیه غزه را همصدا با ایالات متحده فریاد می‌زند.