[ ملیحه محمودخواه]  آموزش‌های دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر نقش بسیار مهم در تقویت توانمندی‌ها و مهارت‌های افراد برای امداد و نجات در شرایط اضطراری و بحران‌ها دارد. در دنیای امروز که بلایای طبیعی، حوادث غیرمترقبه و بحران‌های انسانی به طور روزافزون رخ می‌دهند، آماده‌سازی جامعه و تربیت نیروی متخصص در این زمینه بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر به عنوان یک نهاد آموزشی معتبر، با ارائه دوره‌های تخصصی و کاربردی در حوزه‌های مختلف امداد و نجات، می‌تواند به طرز چشمگیری در کاهش تلفات و آسیب‌های ناشی از بحران‌ها مؤثر باشد.

یکی از مزایای مهم این دانشگاه، تأکید بر آموزش‌های عملی است. دانشجویان در این دوره‌ها علاوه بر یادگیری تئوری‌های امداد و نجات، مهارت‌های عملی را نیز کسب می‌کنند که برای مواجهه با شرایط بحرانی ضروری است. این مهارت‌ها نه تنها در بحران‌ها، بلکه در شرایط روزمره نیز می‌توانند جان انسان‌ها را نجات دهند.
دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر به عنوان یک مرکز علمی، همواره در همکاری با نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های امدادی معتبر، در حال به‌روز‌رسانی محتوای آموزشی خود است. این به‌روز‌رسانی موجب می‌شود که دانشجویان از آخرین متدها و فناوری‌های نوین در زمینه امداد و نجات بهره‌مند شوند و بتوانند در شرایط خاص و پیچیده به بهترین نحو عمل کنند. سید محسن میر موسوی، مدیر دانشجویی موسسه آموزش علمی و کاربردی هلال احمر در گفت وگو با «شهروند» به تحلیل اهمیت آموزش‌های امداد و نجات در این مرکز آموزشی می‌پردازد.

فعالیت‌های دانشگاه علمی کاربردی از چه سالی شروع شده است و اهمیت آموزش در رشته‌هایی که در این دانشگاه ارائه می‌شود، چیست؟
موسسه آموزش عالی هلال از سال ۱۳۷۳ با عنوان «مرکز آموزش و تحقیقات جمعیت هلال احمر» آغاز به کار کرد. هدف اصلی از تاسیس این مرکز، متمرکز کردن آموزش‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف امداد و نجات، توانبخشی و خدمات پزشکی بود. این مرکز به تدریج فعالیت‌های خود را گسترش داد و در نهایت در سال ۱۳۸۱ به موسسه آموزش عالی هلال تبدیل شد.
در واقع پیش از این  این موسسه به دلیل نیاز به یک نهاد آموزشی متمرکز و تخصصی برای جمعیت هلال احمر و نیز عدم وجود ساختارهای آموزشی منسجم در این حوزه، به تصویب هیأت اجرایی جمعیت هلال احمر رسید و با تأسیس آن، آموزش‌های مرتبط با رشته‌های پزشکی و امدادی در سطحی حرفه‌ای‌تر و علمی‌تر در دستور کار قرار گرفت.

پیش از فعالیت دانشگاه ، آموزش ها چگونه بود؟  

 از مهمترین رشته هایی که در این حوزه فعالیت داشت کدام ها بودند؟
می توان به «ارتوپدی فنی» به یکی از رشته‌هایی که در این موسسه تدریس می‌شود،  اشاره کرد که در ابتدا با عنوان «فنی» شناخته می‌شد و بعدها به «رشته اعضای مصنوعی» تغییر نام یافت. این رشته از طریق آزمون سراسری پذیرش دانشجو داشت و به عنوان یک رشته معتبر در دانشگاه‌های علوم پزشکی معرفی شد.از آن زمان تاکنون این رشته‌ها با توجه به نیازهای جامعه، گسترش یافته‌اند و در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها در کل کشور فعالیت می‌کنند.

 چه رشته‌هایی در این موسسه آموزش داده می‌شود؟
رشته‌هایی که در موسسه آموزش عالی هلال تدریس می‌شود، بیشتر به حوزه امداد، نجات، توانبخشی و مدیریت حوادث مربوط است. برخی از این رشته‌ها شامل:کاردانی حرفه‌ای امداد و نجات،کاردانی مددکاری اجتماعی،کاردانی مترجمی زبان انگلیسی،کارشناسی مدیریت عملیات نجات،کارشناسی مددکاری اجتماعی،کارشناسی مهندسی فناوری ایمنی، سلامت و محیط زیست (HSE)اشاره کرد.همچنین، ما در زمینه‌های تخصصی‌تری مانند روانشناسی ورزشی و دیپلماسی بشردوستانه نیز دوره‌هایی را ارائه می‌دهیم. این رشته‌ها عمدتاً با اهداف جمعیت هلال احمر هم‌راستا هستند و به تربیت متخصصانی می‌پردازند که بتوانند در شرایط اضطراری و حوادث مختلف به امداد رسانی و کمک به آسیب‌دیدگان بپردازند.

این رشته‌ها چگونه پذیرش دارند؟ آیا آزمون ورودی وجود دارد؟
در ابتدا پذیرش دانشجویان در موسسه آموزش عالی هلال به‌صورت متمرکز و از طریق آزمون سراسری انجام می‌شد. اما از سال ۱۳۸۹، با توجه به سیاست‌های تمرکززدایی و توسعه مراکز علمی کاربردی در سراسر کشور، پذیرش دانشجویان تغییراتی داشته است. در حال حاضر پذیرش در مقاطع کاردانی و کارشناسی از طریق ارزیابی معدل و اولویت‌بندی داوطلبان صورت می‌گیرد. سازمان سنجش وظیفه برگزاری این فرآیند را به عهده دارد.

آیا فارغ‌التحصیلان این موسسه در مشاغل مختلف جمعیت هلال احمر مشغول به کار هستند؟
بسیاری از فارغ‌التحصیلان ما در حال حاضر در جمعیت هلال احمر مشغول به فعالیت هستند. فارغ‌التحصیلان رشته‌هایی مانند ارتوپدی فنی، که تعدادشان در کل کشور کم است، به‌طور مستقیم در مراکز توانبخشی جمعیت هلال احمر فعالیت می‌کنند. بسیاری از این افراد اکنون در کشور مشغول به کار در مراکز درمانی و توانبخشی هستند و با توجه به تخصص‌شان به افراد نیازمند کمک می‌کنند.حتی تعدادی از مدیر کل های جمعیت هلال احمر در استان ها در این مراکز درس خوانده اند و فارغ التحصیلان این مرکز هستند.

در حال حاضر چند مرکز در حال فعالیت است ؟
از سال ۱۳۸۹، با توجه به سیاست‌های تمرکززدایی، ما توانستیم ۳۴ مرکز علمی کاربردی در سراسر کشور ایجاد کنیم. در حال حاضر، ۲۲ مرکز فعال داریم که در مقاطع کاردانی و کارشناسی به آموزش دانشجویان می‌پردازند. در این مراکز، حدود ۱۴۶۳ دانشجو در حال تحصیل هستند. این مراکز در شهرهای مختلف کشور پراکنده‌اند و رشته‌های متعددی را در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه می‌دهند. همچنین، این مراکز به دلیل ارتباط نزدیکی که با اهداف جمعیت هلال احمر دارند، برای تربیت نیروی انسانی متخصص در زمینه‌های مختلف امدادی و توانبخشی بسیار مهم هستند.
باید بگویم که فعالیت‌های آموزشی در موسسه آموزش عالی هلال با استفاده از اساتید دانشگاهی و بر اساس برنامه‌ریزی‌های علمی انجام می‌شود. این امر باعث می‌شود که فعالیت‌ها به‌صورت حرفه‌ای و تخصصی پیش برود و جمعیت هلال احمر بتواند نیروی انسانی متخصص و کارآمد را برای انجام فعالیت‌های امداد و نجات و توانبخشی در کشور تربیت کند.

 چه عوامل و نیازهایی باعث شد که این دانشگاه به یکی از اصلی‌ترین نهادهای آموزشی در زمینه امداد و نجات تبدیل شود؟
واقعیت این است که آموزش‌های امداد و نجات در دنیای امروز به‌ویژه در شرایط بحرانی و حوادث غیرمترقبه اهمیت ویژه‌ای یافته است. از آنجا که ما با حوادث مختلفی نظیر زلزله، سیل، تصادفات رانندگی و حتی بحران‌های انسانی مانند بیماری‌های واگیر روبرو هستیم، نیاز به افرادی متخصص که بتوانند در شرایط اضطراری بهترین واکنش‌ها را نشان دهند، بیش از پیش احساس می‌شود. این امر باعث شد که دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر به عنوان یک مرکز آموزشی معتبر، با توجه به نیازهای جامعه، به‌ویژه در حوزه‌های امداد و نجات، دوره‌های تخصصی و کاربردی را طراحی و اجرا کند.
در واقع، دانشگاه هلال احمر از همان ابتدا با این هدف بنیان‌گذاری شد که نیروهای متخصص و آموزش‌دیده در زمینه‌های مختلف امداد، نجات، پیشگیری از بحران‌ها و کمک‌های اولیه تربیت کند. علاوه بر این، ما به عنوان یک دانشگاه علمی و کاربردی تلاش کردیم تا ارتباط نزدیکی بین آموزش‌های تئوری و عملی ایجاد کنیم تا دانشجویان در حین یادگیری، به مهارت‌های عملی و تجربی نیز دست یابند.

 این آموزش‌ها در دانشگاه هلال احمر چگونه طراحی می‌شود و چه دوره‌هایی به طور خاص در این زمینه ارائه می شود؟
دوره‌های آموزشی دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر به دو بخش عمده تقسیم می‌شود: بخش نظری و بخش عملی. بخش نظری شامل دروسی است که مباحث علمی و تئوری در زمینه‌های امداد و نجات، مدیریت بحران، بهداشت عمومی، اصول کمک‌های اولیه و روانشناسی بحران را پوشش می‌دهد. این دروس به دانشجویان کمک می‌کند تا درک عمیقی از موقعیت‌های بحرانی و روش‌های مدیریت آن‌ها پیدا کنند.
اما بخش عملی دوره‌ها برای ما بسیار اهمیت دارد. زیرا در شرایط واقعی بحران، داشتن مهارت‌های عملی و تجربی برای نجات جان افراد، اولویت اول است. در این بخش، دانشجویان آموزش‌های کاربردی می‌بینند، مانند احیای قلبی ریوی (CPR)، استفاده از تجهیزات امدادی، نجات افراد از ساختمان‌های تخریب‌شده، انجام اقدامات پزشکی اولیه و ... این آموزش‌ها در قالب شبیه‌سازی شرایط واقعی در کارگاه‌ها و تمرینات میدانی انجام می‌شود.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد دانشگاه هلال احمر این است که دوره‌های آموزشی ما به‌طور مداوم به‌روز می‌شوند. برای مثال، ما به‌طور مرتب با کارشناسان و نهادهای بین‌المللی همکاری می‌کنیم و آخرین متدها و فناوری‌های نوین در زمینه امداد و نجات را به برنامه‌های آموزشی خود اضافه می‌کنیم.

 آیا دانشگاه جامع علمی و کاربردی هلال احمر تنها به آموزش‌های فردی می‌پردازد یا در سطح کلان‌تر هم فعالیت‌هایی دارد که به آمادگی جامعه در برابر بحران‌ها کمک کند؟
دانشگاه هلال احمر علاوه بر آموزش فردی، به آموزش‌های جمعی و عمومی نیز توجه ویژه‌ای دارد. در واقع، ما معتقدیم که آموزش‌های امداد و نجات باید فراتر از مرزهای دانشگاهی باشد و باید به جامعه منتقل شود. یکی از اهداف ما این است که از طریق تربیت مربیان متخصص، سطح آگاهی عمومی مردم را نیز افزایش دهیم.
به همین منظور، دانشگاه هلال احمر دوره‌های آموزشی برای گروه‌های مختلف جامعه برگزار می‌کند، از جمله دوره‌های آموزشی برای مدارس، سازمان‌ها، و افراد داوطلب. این دوره‌ها به مردم کمک می‌کنند تا در شرایط بحرانی، خود و دیگران را نجات دهند. علاوه بر این، ما با همکاری سازمان‌های مختلف، کمپین‌ها و برنامه‌های آموزش عمومی نیز برگزار می‌کنیم.

 با توجه به تغییرات سریع در فناوری و مواجهه با بلایای نوین، چگونه دانشگاه هلال احمر خود را به‌روز نگه می‌دارد و چه اقدامات جدیدی در دست اجرا دارد؟
با توجه به تغییرات سریع در دنیای فناوری و بحران‌ها، دانشگاه هلال احمر همواره در تلاش است تا آموزش‌ها و متدهای خود را به‌روز کند. ما به‌طور مرتب با سازمان‌های بین‌المللی و کارشناسان جهانی در زمینه امداد و نجات همکاری داریم. از این طریق، از جدیدترین روش‌ها و ابزارهای علمی و عملی برای آموزش استفاده می‌کنیم.